منافع اقتصادی ترکیه از لغو تحریم‌ها علیه ایران

المانیتور با اشاره به همکاری های اقتصادی ایران و ترکیه نوشت: ترکیه از لغو تحریم های ایران در صورت انعقاد توافق هسته ای منتفع خواهد شد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، المانیتور طی گزارشی نوشت: ترکیه از لغو تحریم های ایران در صورت انعقاد توافق هسته ای منتفع خواهد شد. صادرات ترکیه به ایران به دلیل تحریم ها به شدت محدود شده است. دو کشور اکنون تلاش می کنند تا حجم مبادلات تجاری خود را مجددا افزایش دهند. اینکه ۶ وزیر، اردوغان را در سفر هفته گذشته به تهران همراهی می کردند نشان از امیدواری ترک ها به افزایش مبادلات تجاری دارد.  اردوغان در این سفر توافقنامه هایی در زمینه های آموزشی، بهداشت و درمان و محیط زیست با طرف ایرانی امضا کرد.

رضا اسر، رئیس شورای تجاری ایران و ترکیه در این باره گفت، حجم ۱۳.۷ میلیارد دلاری مبادلات تجاری در سال ۲۰۱۴ می تواند در طول ۲ سال به ۳۰ میلیارد دلار برسد.

یکی از مسائل مهم مورد بحث در این سفر واردات گاز ترکیه از ایران بود. اردوغان خاطر نشان کرد که گاز طبیعی ایران گران ترین گازی است که ترکیه می خرد. وی افزود: «اگر آنها قیمت را پایین بیاورند، ما می توانیم حجم گازی را که از ایران  می خریم به میزان قابل توجهی افزایش دهیم.»

گاز طبیعی مهمترین کالای تجاری بین دو کشور به شمار می رود. ترکیه سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز از ایران وارد می کند. اما آنکارا خواستار تخفیف ۲۵ درصدی در قیمت گاز است و در این زمینه به داوری بین المللی نیز رجوع کرده است. تانر ییلدیز، وزیر انرژی ترکیه گفته، نتیجه داوری احتمالا تا می ۲۰۱۵ اعلام خواهد شد و ترکیه انتظار پیشنهاد جدیدی از سوی ایران دارد.

دیگر موضوع مهم مسئله انتقال گاز ایران به اروپا از طریق خط لوله گاز طبیعی ترانس آناتولی (تاناپ) است که از ترکیه عبور می کند. ایران احتمالا در اندیشه پیوستن به تاناپ است که هم اکنون متعلق به آذربایجان، ترکیه و شرکت بریتیش پترولیوم است. رئیس شرکت سوکار آذربایجان که ۵۸ درصد سهام تاناپ را در اختیار دارد گفته: «اگر آنها پیشنهاد مناسبی ارائه دهند، ما در مورد فروش سهام به ایران فکر می کنیم. آنها برای صدور گاز خود به اروپا گزینه دیگری جز تاناپ ندارند.»

پیوستن به تاناپ به معنای افزایش تولید ایران خواهد بود، زیرا کشورهای اروپایی که با روسیه اختلاف دارند در جستجوی منابع گازی جدید هستند.

ترکیه همچنین از ایران نفت خریداری می کند. ایران قبلا ۵۱ درصد تقاضای نفت ترکیه را تامین می کرد، اما تحریم های غرب، الگوی تامین نفت ترکیه را تغییر داده است. واردات نفت ترکیه از ایران اکنون ۲۸.۵ درصد خریدهای این کشور را تشکیل می دهد.

وزارت اقتصاد ترکیه، ایران را «کشور هدف برای افزایش تجارت» اعلام کرده است. در سال ۲۰۱۲، یعنی زمان تشدید تحریم های ایران، حجم مبادلات تجاری دو کشور به رقم بی سابقه ۲۱ میلیارد دلار رسیده بود که ۹.۹ میلیارد دلار آن صادرات و ۱۱.۹ میلیارد دلار واردات بود.

صادرات ترکیه به ایران پس از سال ۲۰۱۲ کاهش یافت و به ۴.۱۹ میلیارد دلار و سپس در سال ۲۰۱۴ به ۳.۸۸ میلیارد دلار رسید.

*ترکیه چه می تواند به ایران بفروشد؟

وزارت اقتصاد ترکیه تغییرات در اقتصاد ایران را رصد کرده و تعیین کرده است که کدام بخش های اقتصاد ترکیه می تواند به ایران صادرات داشته باشد. وزارت اقتصاد ترکیه بخش های «گردشگری، انرژی، بانکداری، پتروشیمی، ارتباطات» و همچنین خودروسازی و حمل و نقل را دارای پتانسیل صادرات اعلام کرده است. این وزارتخانه اضافه کرده که «فرصت هایی برای ساخت فرودگاه، بزرگراه و هتل» و «کشتی های باری در دریای خزر و دریای سیاه» وجود دارد.

بر اساس برآوردهای این وزارتخانه، هم اکنون حدود یکصد شرکت ترک در ایران فعال اند. در تبریز، ۳۸ پروژه سرمایه گذاری ترک ها در تنها منطقه سرمایه گذاری خارجی ایران فعال اند.

موافقتنامه تجارت ترجیحی فعلی نیز به توسعه حجم مبادلات تجاری با ایران کمک خواهد کرد و موجب افزایش صادرات کالا به این کشور خواهد شد.
پس از مختل شدن مسیر سوریه به دلیل جنگ، ایران تنها گزینه ترکیه برای دسترسی به بازارهای خاورمیانه است. ستین نوح اوغلو، رئیس اتحادیه بین المللی شرکت های حمل و نقل ترکیه گفت: «موافقتنامه ها با ایران نهایی شده است. پس از ۲۲ آوریل ما از طریق این کشور کالا ترانزیت خواهیم کرد.»
لغو تحریم ها، وابستگی متقابل ایران و ترکیه به یکدیگر، و جمعیت بالای آذری  زبانان ایرانی می تواند نقش مهمی در گسترش تجارت بین دو کشور ایفا کند، اما دو کشور دارای بلندپروازی هایی در زمینه رهبری منطقه هستند. ترکیه در یمن، سوریه و عراق با ایران دارای تضاد منافع است. اردوغان با گرفتن طرف سعودی ها ایران را خشمگین ساخته است. بنابراین نمی توان احتمال تضعیف مبادلات تجاری در سایه اختلافات اینچنینی را نیز از نظر دور داشت.