سفری به دنیای طرح و رنگ فرش

در ابتدا لطفا بیوگرافی و تجربیات خود در صنعت فرش و طراحی فرش را با ما در میان بگذارید.

من از سال ۱۳۸۹ طراح فرش هستم. اولین بار طراحی فرش را در شرکتی به نام فرش محتشم در ایران شروع کردم و در آنجا با طراحی طرح های کلاسیک، سایه و رنگ آشنا شدم. پس از آن در شرکت «نگین مشهد» به عنوان مدیر مسئول فرآیند طراحی واحدی پنج نفره مشغول به کار شدم.

در سال ۲۰۱۸ برای سفر جدیدم در زمینه طراحی فرش به ترکیه آمدم، و با شرکت فرش Durkar کار را آغاز کردم. در آنجا با طرح های سبک مدرن تری آشنا شدم. شروع آشنایی من با  سبک فرش های ترکی در آنجا بود. از آن زمان به بعد با شرکت های فرش «آرتمیس- Artemis» همکاری نموده و در حال حاضر، من طراح اصلی شرکت فرش امپرا – Empera هستم و از مهارت های طراحی خود برای طراحی های کلاسیک و مدرن استفاده می کنم.

به طور کلی بخش فرش ماشینی در ترکیه را چگونه ارزیابی می کنید؟

صنعت فرش ماشینی در ترکیه به خوبی توسعه یافته است. مواد اولیه با کیفیت و استانداردهای بالا در داخل کشور تولید می شود. کیفیت چاپ ها به طور کلی از تعداد پیکسل کمتر (۵۰۰ شانه) است که آن را برای بازارهای بین المللی در ایالات متحده و اروپا مناسب تر می کند.

صادرات فرش ماشینی ترکیه حدود ۲.۵ میلیارد دلار است و فرش های ساخت ترکیه یک برند معتبر برای خریداران و بازرگانان بین المللی است. آمار صادرات فرش ماشینی ترکیه رشد قابل توجهی را در دهه گذشته نشان می دهد. اکنون شهر غازیانتپ ترکیه به عنوان قلب تولید و صادرات فرش در جهان شناخته شده است.

تاکید در صنعت طراحی فرش ترکیه بر روی فرش های سبک مدرن با هدف عمومی برای بازار گسترده و بین المللی است.

چگونه یک طرح فرش جدید و خلاقانه مناسب بازار طراحی می کنید؟

اول از همه به این بستگی دارد که برای کدام کشور/صنعت طراحی می کنم. این بیشتر بر انتخاب رنگ ها و سبک کار تأثیرگذار است. به عنوان مثال، به طور کلی، کشورهای عرب زبان رنگ های سبز و قرمز و همچنین طرح های کلاسیک را ترجیح می دهند. در اروپا طرح های مدرن با رنگ های روشن و ملایم را بیشتر دوست دارند.

طراحی فرش برای بازار داخلی ترکیه با طرح های بازار صادرات بین المللی چه تفاوت هایی دارد؟

برای بازار داخلی، معمولاً خانواده های ترک طرح های کلاسیک با رنگ های روشن یا طرح های مدرن که حاشیه دارند را ترجیح می دهند. برای بازارهای بین المللی سعی می کنیم بازار هدف صادراتی خود را مطالعه کرده و با توجه به نیاز کاربران نهایی، طرح های جدید و مناسب ایجاد کنیم، اما به طور کلی خریداران بین المللی به ویژه در اروپا و آمریکا طرح های انتزاعی، Vintage و مدرن را ترجیح می دهند.

بسیاری از افراد و دانشجویان علاقه مند به طراحی فرش هستند، چگونه می توانیم طراح فرش خلاق باشیم؟

پاسخ به این سوال کمی دشوار است. با این حال، هشت مرحله برای تبدیل شدن به یک طراح فرش خوب (کلاسیک) به شرح زیر است:

۱) داشتن سابقه هنری

۲) ایجاد شناخت و تسلط بر اشکال و رنگ ها

۳) نیاز به دانش عمیق از تمام سبک های مختلف شرقی، کلاسیک و مدرن فرش

۴) شروع به کپی کردن طرح های معروف برای یادگیری و تمرین

۵) درباره سبک های رنگی بیشتر بدانید

۶) با انجام طرح های خلاقانه مسیر خود را شروع کنید،

۷) نیاز به یادگیری در مورد مواد اولیه، نحوه عملکرد ماشین آلات فرش بافی و پروسه تولید فرش، و همچنین دانش کافی در مورد انواع نخ فرش و خواص فیزیکی و ظاهری آنها،

۸) یاد بگیرید چگونه یک پالت برای سبک های مختلف طراحی بسازید

تفاوت طراحی فرش برای تافتینگ فرش، فرش چاپ دیجیتال و فرش ماشینی چیست؟

برای ماشینی، شانه، تراکم و رنگ محدودتری وجود دارد. برای دیجیتال، هیچ محدودیتی در رنگ ها وجود ندارد، اما محدودیت هایی در مواد وجود دارد (یعنی فقط مواردی که قابل چاپ هستند). من شخصاً تجربه محدودی در مورد تافتینگ دارم، بنابراین چیزی برای اضافه کردن در این مورد ندارم.

قوانین شرایط و ضوابط کپی رایتینگ در ترکیه چیست؟ آیا این ضوابط برای محافظت از ایده و طرح های خود کافی است؟

ابزارهای قانونی برای محافظت از مالکیت معنوی شما وجود دارد، اما این فرآیند برای موثر بودن بیش از حد طولانی است. معمولاً، نسخه‌های کپی شده هنوز هم می‌توانند قبل از بسته شدن رسمی پرونده به بازارها راه یابند. از این رو، اغلب مورد استفاده قرار نمی گیرد و حفاظت محدودی را برای طراحان فرش ارائه می دهد.

به عنوان یک طراح ایرانی که در دو کشور ایران و ترکیه فعالیت می کنید، صنعت فرش ماشینی را در ایران و ترکیه چگونه مقایسه می کنید؟

در ایران به دلیل کنترل صادرات، تمرکز بسیار بیشتری بر بازار داخلی و طرح های کلاسیک وجود دارد. در ترکیه، واقعاً تقاضا برای هر دو وجود دارد، و صنعت محلی بسیار بیشتر به سمت بازار بین المللی گرایش دارد. فرش ماشینی ایران بیشتر بر روی فرش‌های پر تراکم و گران قیمت و با استفاده از نخ‌های فرش اکریلیک تمرکز دارد، اما در ترکیه می‌توان انواع فرش‌های متنوع با تراکم‌های مختلف و انواع نخ فرش متفاوت را پیدا کرد.

بدیهی است که شرکت‌های ترکیه با شرکای اروپایی و بین‌المللی خود ارتباط برقرار کرده‌اند و درک بهتری از تقاضای بازار بین‌المللی برای آنها ایجاد کرده‌اند، اما متأسفانه در ایران، تولیدکنندگان به دلیل تحریم‌ها و شرایط سیاسی در چند دهه گذشته روابط تجاری محدودی با خارج از کشور داشته‌اند.