آیا رشته فرش در ایران بازار کار دارد؟

معرفی رشته فرش

در گذشته رشته فرش بافی به عنوان یک حرفه و هنر محسوب می شد و کسی به فکر آکادمیک کردن آن و تحقیق و پژوهش در این زمینه نبود و آموزش فرش بافی نیز به صورت تجربی آموزش داده می شود و رشته و دانشگاهی برای پرداختن به این هنر زیبا وجود نداشت.

فرش یکی از هنرهای قدیمی ایران است و کشور ما در آن صاحب نظر بوده و باید برای حفظ تجربه های گذشته و تحقیق و پژوهش های جدید در راستای به روز رسانی این هنر تحقیقات گسترده ای در آن انجام می شد و خوشبختانه در دهه هفتاد وزارت علوم توانست با راه اندازی رشته فرش قدم های مثبتی در این زمینه بردارد.

در حال حاضر رشته فرش در برخی از دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور ایجاد شده و افراد علاقه مند می توانند رشته فرش را برای تحصیل انتخاب کنند.

افرادی که در رشته فرش تحصیل می کنند با فرایند تولید فرش، جنس مواد به کار رفته، تاریخچه فرش، جامعه شناسی فرش، اصول طراحی فرش و دیگر مباحث مهم مربوط به فرش به خوبی آشنا می شوند.

مثلاً در بافت فرش دستی از الیاف طبیعی ابریشم، پشم و نخ استفاده می شود که دانشجویان با تکنولوژی این الیافت و ساختار آن ها به صورت کامل آشنا می شوند و مزیت و معایب هر کدام و نحوه استفاده از آن ها در بافت فرش را فرا می گیرند.

رشته فرش در مقطع کارشناسی دارای گرایش های مختلفی است که در ادامه هر کدام از گرایش ها را شرح می دهیم.

رشته فرش گرایش طراحی: برای تولید فرش یکی از مهم ترین موارد طراحی است.

طراحی ابتدایی ترین و یکی اصلی ترین کارهای طراحی فرش  است که باید به بهترین نحو ممکن انجام شود.

طراحی فرش در گذشته ساده بوده و تجهیزات پیشرفته و مدرنی برای طراحی وجود نداشته ولی با این وجود بیشتر فرش هایی که از زمان گذشته باقی مانده بسیار زیبا هستند و در آن ها طرح های بسیار زیبایی استفاده شده که نشان از سلیقه و هنر ایرانی ها در گذشته است.

رشته طراحی به منظور آموزش اصول طراحی فرش و آشنایی دانشجویان با هنر طراحی در حوزه فرش ایجاد شده و دانشجویان این رشته در طول مدت تحصیل تمام اصول طراحی را به خوبی فرا می گیرند و علاوه بر آن با طراحی های گذشته آشنا می شوند و یاد می گیرند که چگونه بتوانند با حفظ سنت های گذشته آثار جدید و زیبایی برای فرش طراحی کنند.

گرایش های رشته فرش

رشته فرش گرایش مرمت و تکمیل: همان طور که گفته شد هنر فرش بافی یکی از قدیمی ترین هنرها و صنایع دستی ایران محسوب می شود و از گذشته فرش های بسیار زیادی به یادگار مانده که برای ترمیم و حفظ آن ها باید اصول ترمیم و تکمیل این فرش ها را فرا گیرند تا بتوانند به خوبی این کار را انجام دهند. نکته مهم در این رشته شناخت تاریخچه و اصول فرش بافی گذشته است که دانشجو بتواند با دید وسیع و آگاهی کامل نسبت به گذشته این کار را انجام دهد.

رشته فرش گرایش رنگرزی: رنگرزی یکی از فرایند های مهم در تولید فرش محسوب می شود که باید به خوبی و با آگاهی کامل انجام شود. دانشجویان این رشته با روش های مختلف رنگ رزی سنتی و مدرن فرش آشنا می شوند و علاوه بر آن با فرایند این کار را نیز یاد گرفته و می توانند برای محصولات مختلف که کارخانه یا کارگاه قصد تولید دارد بهترین روش های رنگرزی را ارائه کنند.

رشته فرش گرایش بافت: بافت فرش یکی از مهم ترین اجزای فرش است و هر فرش دارای بافت مخصوص به خودش است. دانشجویان این رشته با بافت های مختلف فرش و استانداردهای هر روش آشنا می شوند و علاوه بر آن می توانند برخی از دروس مرمت فرش را نیز آموزش ببینند.

توانایی لازم و شرایط ورود به رشته فرش

مهم ترین نکته ای که دانشجویان پیش از انتخاب رشته فرش برای تحصیلات آکادمیک باید در نظر داشته باشند علاقه است. افرادی که به هنر فرش بافی علاقه ندارند و بدون آگاهی از این امر وارد این رشته شوند به احتمال فراوان در ادامه راه با مشکل مواجه خواهند شد بنابراین بهترین راه پیش از ورود و انتخاب این رشته شناخت میزان علاقه و آشنایی با دروس مختلف این رشته است.

شما می توانید کتاب های درسی این رشته دانشگاهی را پیش از انتخاب تهیه کرده و سرفصل های کلی آن را مطالعه کنید و در صورتی که به این دروس علاقه مند بودید نسبت به انتخاب این رشته برای تحصیلات آکادمیک اقدام کنید.

افرادی که می خواهند این رشته را انتخاب کنند باید علاوه بر کسب دانش مورد نیاز ذوق هنری داشته باشند و بتوانند طرح های خلاقانه و جدید با حفظ سنت و آثار گذشته ایجاد کنند. یکی دیگر از نکات بسیار مهم علاقه به تحقیق و پژوهش است. فرش یک هنر قدیمی بوده و بسیاری از آثار مربوط به گذشته و زمان های دور است و دانشجو باید به کار تحقیق و پژوهش علاقه داشته باشد تا بتواند پژوهش هایی که در گذشته انجام شده و موفقیت هایی که به دست آمده را به خوبی شناسایی کند و با علم و اطلاعات جدید گره بزند.

فرش زیر مجموعه رشته هنر بوده و دانشجویان می توانند بعد از شرکت در کنکور در صورتی که رتبه و شرایط مورد نظر را داشته باشند این رشته را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند. خوشبختانه در سال های اخیر علاوه بر دانشگاه های دولتی مراکز علمی کاربردی و آزاد نیز در شهرهای مختلف این رشته را ایجاد کرده و افراد علاقه مند راحت تر می توانند در این رشته تحصیل کنند.

بازار کار و آینده شغلی رشته فرش

فرش یکی از کالاهای اصلی و صادراتی کشور ایران محسوب می شود که جایگاه ویژه ای در کشورهای مختلف دنیا دارد.

برای تهیه و تولید فرش نیازی به تهیه مواد خارجی نبوده و اکثر مواد اولیه تولید فرش در کشور ما وجود دارد و به همین دلیل می توان با کمترین هزینه فرش های با کیفیتی تولید کرد و از طرف دیگر با قیمت مناسب در بازارهای جهانی به فروش رساند و از این جهت فرش به عنوان یکی از کالاهای پرسود محسوب می شود که می تواند علاوه بر زمینه اشتغال و رونق کسب و کار داخل را فراهم کند درآمد ارزی مناسبی نیز برای کشور به ارمغان آورد.

در حال حاضر کارخانه و کارگاه های مختلفی در زمینه تولید فرش فعالیت می کنند و محصولات تولیدی آن ها در بازارهای داخلی و خارجی به فروش می رسد و این مراکز تولیدی برای ادامه راه و موفقیت بیشتر نیاز به کارشناسان حرفه ای حوزه فرش دارند تا بتوانند در زمینه های مختلف مانند طراحی، تولید، رنگ و دیگر موارد مهم به آن ها کمک کنند.

افرادی که بتوانند در زمینه فرش اطلاعات مناسبی به دست آورند بدون شک می توانند در این کارخانه ها مشغول به کار شوند و حتی اگر بتوانند سرمایه گذار مناسبی جذب کنند و یا خودشان سرمایه راه اندازی کارگاه فرش بافی را داشته باشند می توانند اقدام به تأسیس کارخانه و یا کارگاه فرش بافی کنند و از این راه درآمد مناسبی به دست آورند.

یکی دیگر از حوزه هایی که برای فارغ التحصیلان رشته فرش وجود دارد آموزش است که افراد فارغ التحصیل این رشته می توانند با طی کردن مقاطع بالا به عنوان مدرس فرش مشغول به کار شوند.