آیا قیمت‌ها باز هم پرواز می‌کنند؟

 

تک‌نرخی شدن نرخ ارز قطعا یکی از چند اتفاق مهم سال ۹۰ است. بانک‌مرکزی زمستان امسال بعد از مدت‌ها چانه‌زنی بالاخره حرف خود را به کرسی نشاند و به پشتوانه مصوبه مجلس و حمایت قضایی بازار آزاد را مکلف به رعایت نرخ‌های مصوب کرد.
به گزارش افکارنیوز به نقل از شرق، بانک‌مرکزی سیاست جدید را با این هدف به اجرا درآورد که دلال‌ها از بازار آزاد اخراج شوند و صراف‌ها هم در دایره نظارت این بانک، ارز را به قیمتی بفروشند که ابلاغ شده در نهایت هم تبعات این نظم جدید به بازار سکه می‌رسید و با افت قیمت دلار در فرمول قیمت‌گذاری مسکوکات طلایی، بازار رقیب در مدار افت و نزول قرار می‌گرفت.

برای محکم‌کاری هم نرخ سود بانکی افزایش یافت تا قهر طولانی صاحبان سرمایه با بازار پول به آخر برسد و نقدینگی سرگردان راه خود را به سمت بانک‌ها تغییر دهند. اما گذشت زمان نشان داد کار به آن سادگی هم نبوده که بانک‌مرکزی تصور می‌کرده، به این ترتیب نه تنها دلال‌ها از بازار ارز و چهارراه استانبول نرفتند بلکه صراف‌ها هم وارد بازار سیاه شدند. صراف‌ها در تمام روزهایی که از اجرای طرح تک‌نرخی شدن بازار می‌گذرد از تزریق نشدن ارز ارزان گله‌مند بوده و هستند به همین علت هم هر روز تعداد بیشتری از آنها با پذیرش ریسک لغو مجوز خود راه دلالی در پیش می‌گیرند.

در سوی دیگر هم تقاضا برای خرید اگرچه کاهش یافت اما قیمت‌ها هرگز خود را موظف به عقب‌نشینی نمی‌دید. دست آخر اینکه دلار اگرچه از مرز دو هزار تومان فاصله گرفت اما در کمتر روزی به کمتر از هزار و ۹۰۰ تومان رسید. در مورد دیگر ارزهای رایج در بازار هم وضع بر همین منوال بود. در مورد بازار سکه هم مجموع سیاستگذاری‌ها نتیجه چندانی نداشت. به عبارت دیگر سکه از مرز یک میلیون تومان فاصله گرفته اما بعید به نظر می‌رسد با توجه به احتمال رشد قیمت‌های جهانی این روال تداوم یابد، حتی اگر بانک‌مرکزی تحویل سکه‌های پیش‌فروش را آغاز کند. فعالان بازار در توضیح پیش‌بینی رشد قیمت سکه به تجربه عرضه‌های ارزان اشاره می‌کنند چون در آن روزها هم اگرچه بانک‌مرکزی اندوخته طلایی خود را در بسته‌های سکه ارزان‌تر از بازار آزاد به هزاران مشتری خود تحویل داد اما این ارزان‌فروشی نتوانست قیمت‌ها را برای مدت طولانی مهار کند.

قیمت‌های نوروزی

نکته دیگر اینکه روزهای پایان سال از راه رسیده و بازار نوروزی این توان را دارد که تمام معادلات و حتی پیش‌بینی‌ها را دچار تغییر و تحول کند. صراف‌ها می‌گویند قیمت فعلا در مدار ثبات قرار دارد و به طور مثال ۱۹۰۰ تومان به نرخ پایه دلار تبدیل شده اما موج افزایش قیمت در روزهای پایانی سال نرخ را تغییر خواهد داد. به عبارت دیگر مسافران نوروزی که راهی خارج از کشور هستند یا یک‌بار از موهبت ارز مسافرتی استفاده کرده‌اند و دیگر مشمول آن نیستند یا ارز مسافرتی کفاف نیازشان را نمی‌دهد بنابراین این گروه برای رفع نیاز خود چاره‌ای ندارند جز مراجعه به بازار آزاد که رسما به بازار سیاه تبدیل شده است. در چهارراه استانبول و خیابان منوچهری هم صراف‌ها یا دستی در خرید و فروش ندارند یا به نرخ کف بازار یعنی نرخ مصوب دلال‌ها خرید و فروش می‌کنند. این بدان معناست که مرجع قیمت‌گذاری از بانک‌مرکزی به دلال‌هایی تفویض شده که آرام و بی‌سروصدا در خیابان به دنبال مشتری می‌گردند. به هر حال پر واضح است که ورود این حجم جدید از تقاضا توازن فعلی را بر هم خواهد زد و قیمت‌ها را افزایش خواهد داد هر چند که به نظر می‌رسد با کاهش شدید ارزش ریال امسال تعداد مسافران خارج از کشور با کاهش قابل‌توجهی مواجه شود.

سکه روی مدار گرانی

در مورد سکه البته نمی‌توان با همین قطعیت نظر داد.
قیمت جهانی طلا در مجموع رو به صعود دارد اما این روند صعودی هر از گاهی از نفس می‌افتد و در مقابل هر چند گام رو به جلو چند قدمی هم عقب‌نشینی می‌کند و در نتیجه معلوم نیست که روزهای نزول با آخرین روزهای سال ۹۰ مصادف شود یا خیر. از سوی دیگر سرنوشت پیش‌فروش‌ها به دغدغه اصلی بازار سکه تبدیل شده و هنوز هیچ‌کس به درستی نمی‌داند بیش از هشت میلیون قطعه سکه‌ای که به فروش رفته در موعد مقرر به دست مشتریانش خواهد رسید. بسیاری بر این اعتقاد هستند که با فرض خوش قولی بانک‌مرکزی هم نزول احتمالی قیمت‌ها عمر چندانی نخواهد داشت تا برآیند حرکت قیمت در این بازار از همین روزهای آخر سال ۹۰ تا پایان بهار ۹۱ در مجموع صعودی باقی بماند. دیروز هم در ادامه همین روند سکه طرح قدیم و جدید ‌گران شد و از مرز ۸۲۱ هزار تومان گذشت. از نکات جالب توجه در بازار سکه آخرین ماه سال هم ثبات بیشتر و تقاضای بالاتر برای نیم و ربع سکه و استقبال از سکه‌های یک گرمی است.

سکه‌های گرمی محبوب شدند

یکی از طلافروش‌های خیابان کریم‌خان در این خصوص به شرق گفت: در روزهای پایان سال بازار تحفه دادن داغ است اما واقعیت این است که دیگر کمتر کسی می‌تواند تمام یا حتی نیم سکه هدیه بدهد به همین دلیل مشتریان ترجیح می‌دهند برای بقای این سنت سکه یک گرمی بانک‌مرکزی بخرند. به گفته او این در حالی است که با توجه به همین دلیل واضح با وجود تصریح بانک‌مرکزی در غیرقانونی بودن سکه‌های پارسیان این نوع از سکه کماکان دست به دست می‌شود و مشتریان خود را نیز دارد.

هشدار به واردکننده‌ها

اما به جز همه آنچه گفته شد ظاهرا دود بازار تک‌نرخی و سختگیری ارزی که نتوانسته دلال‌ها را فراری دهد به چشم تولیدکننده‌ها و صادرکنندگان رفته است و آنها را آزار می‌دهد. حلقه تحریم غرب هر روز تنگ‌تر می‌شود، نرخ سود بانکی افزایش یافته و تکلیف تولید و صادرکنندگان هم با دلار و قیمت ‌آن مشخص نیست. در دور تازه پیغام و پسغام‌ها وزیر صنعت، معدن و تجارت با تاکید بر اینکه سازمان حمایت در محاسبه قیمت کالاهای وارداتی لحاظ کردن ارز ‏با نرخ بالاتر از ۱۲۲۶ تومان را تخلف و گرانفروشی می‌داند، گفت: واردکنندگان در خرید ارز از صادرکنندگان ‏مراقب باشند. ‏ مهدی غضنفری دیروز با تاکید بر اینکه پیمان‌سپاری ارزی نداریم، گفت: اگر واردکننده‌ای ارز را به قیمتی بالاتر از ۱۲۲۶ تومان خریداری کرده و در محاسبات قیمتی کالای وارداتی خود آن را لحاظ کند، گرانفروشی محسوب شده و سازمان حمایت با آن برخورد خواهد کرد. او افزود: سازمان حمایت در گمرک مستقر است و اجازه نخواهد داد که قیمت ارز بالاتر از ۱۲۲۶ تومان در محاسبات کالاهای وارداتی لحاظ شود؛ بنابراین وارد‌کنندگان در خرید ارز از صادر‌کنندگان به قیمتی بالاتر از نرخ مرجع مراقب باشند. غضنفری تصریح کرد: دلمان برای تحریم‌کنندگان می‌سوزد چون آنها با برنامه‌های خود ارز را بالا می‌برند و عده‌ای در ایران خوشحال می‌شوند، ضمن اینکه اگر آنها برای پایین آوردن نرخ ارز اقدام کنند عده‌ای دیگر خوشحال خواهند شد و این موضوع تحریم‌کنندگان اقتصاد ایران را گیج کرده است. به گفته او حتما و حتما راهکارهای خوبی از سوی بانک‌مرکزی برای تسریع در انتقال پول چه در امر صادرات و چه در امر واردات لحاظ شده است.

وی اظهار داشت: به محض اینکه منابع ارزی کشور با لوله‌هایی با قدرت انتقال بالا منتقل شود اثر خود را بر روی قیمت ارز آزاد خواهد گذاشت و تفاوت را میان ارز با نرخ مرجع و دولتی به حداقل خواهد رساند.