آینده مبهم قالی‌بافان قم / نبود چتر حمایتی بیمه بر سر بافندگان

جایگاه فرش دستباف قم در کشور و جهان بر کسی پوشیده نیست، مطلبی که در رابطه با آن گفته و سخن‌های فراوانی بر زبان جاری و بر خطوط نوشتار شده است، اما آنچه که به نظر می‌رسد در این میان مورد غفلت قرار گرفته پدید آوردندگان این آثار هنری فاخر هستند.

افرادی که متأسفانه بیشتر آنان از افراد کم بضاعت و فاقد درآمد بوده که با دست رنج آن‌ها هنری پدید می‌آید که میلیون‌ها تومان برای آن قیمت‌گذاری می‌شود، افرادی که برای یک دار قالی دستمزد آن‌چنانی را دریافت نمی‌کنند اما هنر دست رنج کشیده آنها در دار ایستاده قالی برای ثروتمندان رقم‌های نجومی را به بار می‌آورد در حالی که بافندگان هنر هزار رنگ فرش برای بیمه قالیبافی خود که شاید حداقل‌ترین خواسته آنان باشد درد می‌کشند.

دردی بی صدا که در تار و پود فرش به نمایش گذاشته می‌شود نمایشی که پشت گل و بوته و رنگ‌های قالی گم شده و گوش شنوایی برای آن وجود ندارد دردی که توان بردن آن پیش طبیب را هم ندارند.

حسن علی قوی جوان این روزها در مرز ۶۵ سالگی است، پیرمردی که از هفت سالگی پشت دار قالی می‌نشسته و بازی‌های کودک را در لابه‌لای گل‌های قالی نقش کرده است.

وی این روزها دل پری از آنچه روزگار بر سر آورده دارد روزگاری که بعد از ۶۰ سال قالی بافی حتی حقوق بازنشستگی ندارد که با آن امرار معاش کند و یا حتی دفترچه بیمه‌ای که روزهای پیری داروهایش را با آن نسخه کند.

از ۱۴ سال سابقه بیمه خود می‌گوید اینکه بعد از ۱۴ سال با وجود اینکه حتی در ۶۵ سالگی قالی بافی می‌کرده بیمه او را قطع کرده‌اند آن هم به این دلیل که بافندگی وی با کندی بوده است.

قوی جوان در گفته‌هایش این‌گونه درد و دل می‌کند: ۱۴ سال سابقه‌ام را با این ادعا که مقدار پرداختی‌ام به بیمه کم بوده است ۷ سال حساب کرده‌اند و حالا به من می‌گویند ۹ میلیون تومان باید پرداخت کنم تا در ۶۵ سالگی بازنشستگی‌ام را قبول کنند و من دستانم خالی است.

وی علت قطع بیمه خود را این‌گونه شرح می‌دهد: گفتند بافندگی‌ات با کندی است، آخر کسی نیست به آن‌ها بگوید من در ۶۵ سالگی چگونه می‌توانم قالی بافی تند و سریع باشم و با این بهانه بیمه مرا قطع کرده‌اند.

من در ۶۵ سالگی چگونه می‌توانم قالی بافی تند و سریع باشم و با این بهانه بیمه مرا قطع کرده‌اند

گفته‌های این پیرمرد ۶۵ ساله در جایی به دردی بزرگ تبدیل می‌شود که وی در کمال ناامیدی می‌گوید زورم به کسی نرسید و مجبور شدم دیگر پیگیر نشوم.

لیلا سواعی نیز از دیگر افرادی است که با قالی بافی امرار معاش می‌کند شغلی که از نگاه بیشتر جامعه شغل دون پایه‌ای است فرهنگی که سایه سار قالی بافان شده و آن‌ها را افرادی پایین در جامعه می‌دانند.

وی در گفتگو با خبرنگار مهر از سابقه ۱۰ سال قالی بافی‌اش می‌گوید: روزهایی که با همسرم پشت دار قالی رج و رنج را به هم می‌بافتیم و زندگی‌مان می‌چرخید. روزهایی که همسرم به دلیل کارگر فصلی بودن بیکار در خانه می‌ماند و ما مجبور بودیم قالی بافی کنیم.

غم لیلا سواعی اما در اینجا فرزند بیمارش است فرزندی که به دلیل هزینه‌های زیاد نمی‌تواند داروهایش را تأمین کند و به همین دلیل به دنبال بیمه قالی بافی رفته است تا شاید بتواند از این طریق فرزند بیمارش را نیز بیمه کند.

گرچه وی بعد از ۱۰ سال بافندگی تازه متوجه بیمه شده اما همین هم برای وی کورسوی امیدی است گرچه مراجعه به اتحادیه وی را در حال حاضر نسبت به بیمه ناامید کرده است ولی وی بسیار مصر است که دنبال بیمه باشد.

صدور کارت شناسایی برای ۲۷ هزار بافنده در قم

در ادامه مسئول اتحادیه فرش دستباف استان قم در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه در حال حاضر ۱۲ هزار نفر برای بیمه معرفی شده‌اند ولی تنها ۸ هزار و ۵۰۰ نفر بیمه شده‌اند.

غلامرضا اخوان در عین حال موضع جالبی اشاره می‌کند اینکه در حال حاضر برای ۲۷ هزار بافنده در قم کارت شناسایی قالی بافی صادر شده است و این در حالی است که از این تعداد بنا بر آنچه گفته شد تنها ۸ هزار و ۵۰۰ نفر بیمه هستند به عبارتی تنها کمتر از یک سوم از هنرمندان بافنده قم می‌توانند امیدی به آینده هنر خود داشته باشند.

باید برای استان قم حداقل سهمیه ۱۵ هزار نفری برای بیمه قالی بافی در نظر گرفته شود

وی در ادامه با اشاره به جایگاه قم در زمینه فرش در کشور و حتی جهان سهمیه هشت هزار و ۵۰۰ نفر را رد کرد و بر این موضوع تأکید داشت که باید برای استان قم حداقل سهمیه ۱۵ هزار نفری برای بیمه قالی بافی در نظر گرفته شود.

اخوان در عین حال به این مطلب نیز اشاره کرد که طی سه سال گذشته بیمه فرد جدیدی را در سیستم نپذیرفته و برخی از افراد در این مدت در نوبت هستند تا موضوع بیمه آن‌ها حل شود.

ابریشم قم، بافته‌ای است که ۲۰ درصد از صادرات کل فرش ایران به جهان را در کارنامه خود دارد و در عین حال بنابرآنچه گفته شد در حال حاضر ۲۷ هزار نفر در این استان کارت بافندگی دارند و حداقل تعداد قابل توجهی از این افراد از طریق بافتن فرش امرار معاش می‌کنند و بر این اساس داشتن آینده‌ای روشن برای آن‌ها به عنوان افراد فعال در تولید کالایی مهم باید مورد توجه باشد.