اتحادیه بازویی قوی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع نساجی و پوشاک‏

اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع نساجی و پوشاک از سال ۱۳۶۳ و با نام اتحادیه صادرکنندگان کشباف تهران تاسیس شد. هر چند که این اتحادیه قبل از انقلاب نیز فعالیت می کرده است. ‏

تمرکز اصلی این اتحادیه بر روی دو حوزه صادرات و پوشاک است و تفاوت عمده آن با انجمن در همین است. در همه جای دنیا اتحادیه ها و تشکل های بخش خصوصی وظایف بسیار مهمی در راستای هدایت صنایع دارند که در کشورهای مختلف میزان قدرت تصمیم گیری و دخالت این اتحادیه ها به طور مستقیم در امور مرتبط با صنعت تفاوت های بسیار زیادی دارد.
‏
‏ در کشور ما هرچند که تشکل های بخش خصوصی قدرت تصمیم سازی ندارند اما قطعا حضور آنها به عنوان بازوهای مشورتی قابل اطمینان در کنار دولت، می تواند نتایج خوبی را برای تمامی صنایع ما از جمله صنعت نساجی به همراه داشته باشد. در اینجا سری به یکی از مدیران جوان و خوش فکر صنعت نساجی ایران زده ایم که هم اکنون به عنوان دبیر اتحادیه صادرکنندگان و تولیدکنندگان پوشاک و نساجی مشغول فعالیت است و سعی کرده ایم نظرات وی را در این زمینه جویا شویم.
‏

آقای مهندس یکتا، لطفا در مورد اهداف و وظایف این اتحادیه توضیحاتی را بفرمائید.
همانطور که شما هم اشاره کردید اتحادیه ها در سراسر دنیا وظایف بسیار مشخصی دارند که از جمله آنها می توان به ارائه یک سری خدمات و سرویس ها به اعضاء، برگزاری دوره های آموزشی و مشاوره ای، پیگیری مسایل و مشکلات کلان صنعت، ایجاد ارتباط بین اعضاء و … اشاره کرد.
‏
اما مهمترین کارکرد اتحادیه ها به خصوص در کشورهای در حال توسعه مانند ایران که گرفتار بروکراسی اداری  و قوانین نا کارآمد زیادی هستیم این است که قدرت چانه زنی بخش خصوصی را بالا می برد. اتحادیه با حضور در کمیسیون ها و مراکز تصمیم گیری به نهادهای قانون گذاری و نظارتی مشاوره فکری می دهد و از تصویب قوانینی که به ضرر صنعت نساجی است جلوگیری می کند که البته چون در ایران اتحادیه ها فقط مشاوره می دهند متاسفانه دستگاه های دولتی هیچ تعهدی نسبت به پذیرش راهکارهای بخش خصوصی و اعضای ما ندارند!
‏
از جمله کارکرد های مهم دیگر، ارتباط اعضا با یکدیگر است چرا که فعالان یک حوزه و هم صنف ها در اینجا جمع می شوند و خوشبختانه ارتباطات کاری و فکری بسیار خوبی هم با یکدیگر برقرار می کنند. همچنین اتحادیه کانونی برای مراجعه سرمایه گذاران و طرف های خارجی نیز هست که ما آنها را به واحدهای فعال و نمونه و اعضای خود معرفی می کنیم. اتحادیه هایی مثل ما عمدتا نهادهای غیرانتفاعی هستند و کار بازرگانی یا تجاری انجام نمی دهند و صرفا هدفشان کمک به پیشبرد اهداف بخش خصوصی است. اتحادیه در حال حاضر ۲۱۰ عضو فعال دارد اما با بیش از ۵۰۰ واحد ارتباط نزدیکی داریم. ‏

همچنین آقای مهندس یکتا در مورد فعالیتهای اتحادیه در دوره جدید این چنین توضیح می دهند:
‏
یکی از اصلی ترین مسائلی که ما در دوره جدید اتحادیه دنبال کردیم بحث برون سپاری برخی از وظایف اتحادیه بود که نتایج بسیار خوبی داشته و دست ما را برای تمرکز بر روی مسائل اصلی باز گذاشته است. همچنین باید به جمع آوری بانک اطلاعاتی جامع صنعت نساجی اشاره کرد که همواره یکی از مشکلات اساسی ما بوده است. این طرح هرچند به پایان نرسیده است اما امیدواریم به زودی مورد بهره برداری قرار گیرد. همینطور سعی کرده ایم در کمیسیون ها و جلساتی که به عنوان نماینده بخش خصوصی شرکت می کنیم حضوری فعال و موثر داشته باشیم و با ارائه نظرات کارشناسی و مستدل از حق صنعت نساجی دفاع کنیم و یکی از نتایج مهم این امر نیز گرفتن مصوبه هیات وزیران و دولت برای پرداخت بخشی از مطالبات صنایع نساجی بود که حدود ۱۲ سال بلا تکلیف مانده بود و حتی وزارت صنایع از قبول آن شانه خالی می کرد. البته باز هم تا این طرح به مرحله اجرا برسد حتما زمان زیادی طول خواهد کشید!
علاقمندان می توانند گوشه هایی از فعالیت های اتحادیه را در سایت اتحادیه  به آدرس ‏www.iranapparels.com ‎مشاهده نمایند که به تازگی نیز نسخه جدید آن رونمایی شده است.  ‏

شما به عنوان تنها تشکل صادراتی نساجی در سطح ملی ارتباط خوبی با صادرکنندگان نساجی و به ویژه پوشاک دارید. در حال حاضر وضعیت صادرات پوشاک چگونه است؟ آیا به نظر شما این بخش دارای پتانسیل است ؟
از نظر آماری پوشاک همیشه رقمی ما بین ۳۰ تا ۴۰ درصد کل صادرات نساجی ( بدون احتساب فرش دستباف و کیف و کفش) را تشکیل می دهد و وزنه مهمی به شمار می رود و دلیل آن هم گسترده بودن صنعت پوشاک در دنیاست. حتی کشورهای ضعیفی مانند سریلانکا، کامبوج ، ویتنام و بنگلادش صادرات پوشاکی دارند که از کل صادرات نساجی ما بیشتر است و حتی به چند برابر آن هم میرسد. مسلما پوشاک به دلیل ارزش افزوده بالا همیشه کالای جذابی برای صادرات بوده است.
‏
در سال۸۸ ما ۲۰۸ میلیون دلار صادرات پوشاک داشته ایم که نسبت به سال ۸۷ رشد خوبی داشته است. تحلیل ما این است که جنبه مثبت این امر مسلما افزایش میزان صادرات است اما جنبه منفی آن این است که با وجود رشد صادرات در حال از دست دادن بازارهای خود هستیم. دقیقا این بازار مانند کیک بزرگی است که همواره در حال رشد و بزرگ شدن است اما همواره سهم ما از این کیک ثابت است و به اندازه رشد آن افزایش پیدا نمی کند. عمده ترین بازارهای صادراتی پوشاک ما نیز بازارهای کشورهای همسایه مانند عراق و افغانستان، آسیای میانه و بعضا کشورهای عربی هستند. ‏
همانطور که شما هم اشاره کردید نساجی ما در تمام زمینه ها دارای پتانسیل پیشرفت نیست. در سیستم بین المللی کد گذاری محصولات نساجی بیش از ۱۰۰ کد مختلف وجود دارد اما اشکال ما این بوده که هیچ گاه مشخص نکرده ایم در کدام بخش ها مزیت نسبی داریم و اولویت های سرمایه گذاری کدامند. ما باید به دنبال بخش هایی از صنعت نساجی برویم که ضمن داشتن ارزش افزوده بالا بتوانیم  قیمت تمام شده پائینی هم داشته باشیم. ما بسیار خوشحال خواهیم شد که اگر وزارت صنایع و معادن معرفی طرح های دارای اولویت سرمایه گذاری در صنعت نساجی را با مشورت و همفکری بخش خصوصی نساجی و اتحادیه ها صورت دهد. خوشبختانه امروز ارتباط بسیار خوبی بین اتحادیه و انجمن نساجی وجود دارد که در کمتر صنعتی این ارتباط نزدیک دیده می شود. ‏‎ ‎شاید بتوان گفت صنعت نساجی تنها صنعتی است که پرداخت مشوق های صادراتی به صادرکنندگان، به صورت کامل در اختیار این دو نهاد است و سال های زیادی است که بررسی، ‌پذیرش و محاسبه این مشوق ها را انجام میدهیم که به نظر من این به نفع صنعت است. البته در بحث صادرات به طور کلی مسائلی مانند روابط مناسب سیاسی و تجاری با کشورهای هدف بسیار مهم است. قطعا صادرات ما به کشورهایی که روابط سیاسی محکم تری داریم سهل تر است. پوشاک کالایی است که بازار بسیار خوبی در همه جای دنیا دارد و در حال حاضر حدود ۲۰۰ شرکت  در ایران وجود دارند که صرفا فعالیت صادراتی دارند یعنی تولید ندارند و فقط کالاهای تولید شده را در داخل خریداری می کنند و آن را صادر می کنند که تقویت این دست شرکتها مسلما تاثیر زیادی بر روی افزایش میزان صادرات ما دارد.
‏
نحوه فعالیت اتحادیه ها و تشکل های صنعتی در سایر کشورها چگونه است ؟
انجمن های کشورهای خارجی را می توان به دو دسته تقسیم کرد. یکی کشورهای در حال توسعه و آسیای جنوب شرقی است که در این کشورها دولت ها در امور اتحادیه ها دخالت مستقیم دارند اما با رویکرد مثبت. نقطه مثبت این کشورها این است که نفت ندارند و مجبورند تولید ناخالص ملی شان را از طریق تولید و صادرات افزایش دهند. قطعا تصور اینکه نفتی وجود ندارد و باید تولید ثروت شود نگاه دولت را هم عوض می کند. بخش دوم کشورها، کشورهای توسعه یافته و پیشرفته اروپایی و آمریکایی هستند که در این کشورها اتحادیه ها و تشکل ها تقریبا ۹۰ درصد وظیفه اصلی کار را بر عهده دارند. مثلا در اتحادیه ماشین سازان نساجی بلژیک که دارای ۲۴ عضو است و بیش از ۸۰ درصد تولیدات خود را به خارج صادر می کند تمام برنامه ریزی ها برای کمک به واحدها، کمک به حضور در بازارهای خارجی، کشف استعداد های دانشگاهی و معرفی آنها به اعضای اتحادیه، سرمایه گذاری بر روی ابداعات و اختراعات و … از طریق اتحادیه به طور مستقل صورت می گیرد و دولت تنها قوانین و بستر لازم را برای آنها ایجاد می کند و از روابط دیپلماتیک خود برای پیشرفت بیشتر آنها استفاده می کند.
‏
اتحادیه چه خدماتی را به اعضای خود ارائه می دهد؟
از جمله خدمات اتحادیه میتوان به ارائه خدمات بیمه درمان تکمیلی برای اعضاء اشاره کرد. در این طرح حدود ۲۰۰۰ نفر از طریق ۴۰ شرکت نساجی اقدام کرده اند که در دوره جدید آن حتما با استقبال بیشتری مواجه خواهد شد.
همچنین اعزام هیئت ها را در دو بخش اعزام جهت آشنایی با آخرین تکنولوژی های روز در صنعت نساجی و نیز اعزام برای حضور قوی در بازارهای هدف و آشنایی با تجار خارجی دنبال می کنیم. بحث دیگری که ما دنبال می کنیم بحث آموزش است. اتحادیه یک دوره بسیار موفق تحت عنوان تولید صادرات محور پوشاک با حضور اساتید بسیار مجرب از کشور ژاپن را برگزار نمود که بسیار مفید بود و مورد استقبال قرار گرفت. همین طور دوره های متعددی در زمینه های بازرگانی خارجی، مشاوره های گمرکی ،‌ حقوقی و     را سازماندهی کرده ایم.
‏
آقای مهندس به نظر میرسد هزینه های تولید در ایران کمتر از سایر کشورهاست که می تواند مزیتی در صادرات ایجاد کند. این نظریه تا چه حد درست است؟
‏
به نظر من این نظر اصلا درست نیست. به نظر من هزینه های تولید در ایران بسیار بالاتر از سایر کشورهای صاحب نساجی مانند ترکیه است. ما در هر قسمت از تولید هزینه های بالاتری را پرداخت می کنیم. در زمینه انرژی درصدی مزیت وجود دارد که البته آن هم در حال برابر شدن با کشورهای رقیب است. در بحث دستمزدها بیان می شود که دستمزدهای ما در ایران پائین تر است در حالی که با در نظر گرفتن بهره وری نیروی کار این گفته درست از آب در نمی آید!! آیا ۱۰۰ روز تعطیلی در کشور در این محاسبه در نظر گرفته می شود؟‏
‏ در ایران مشوق های صادراتی بین ۲ تا ۵ درصد است در حالی که در چین یا ترکیه مشوق ها بین ۱۳ تا ۱۷ درصد است ضمن اینکه تفاوت ها در نحوه پرداخت نیز بسیار فاحش است. من فکر نمی کنم در کشور های رقیب که شما نام می برید جوایز صادراتی بعد از چندین سال با سهام شرکت های فولاد سازی پرداخت شود و تا جایی که اطلاع داریم جوایز صادراتی باید به محض تحقق فعل صادرات و به صورت نقدی باشد.
پیشنهاداتی که ما همواره برای مسئولین مطرح کرده ایم به صورت تیتر وار عبارتند از : مبارزه جدی با قاچاق و عدم ورود کالاهای ارزان قیمت، کمک به کاهش قیمت تمام شده، تجدید نظر اساسی در میزان و نحوه پرداخت جوایز صادراتی، روشن شدن تکلیف صنعت با نرخ ارز، جبران هزینه های تولید و به ویژه تورم و … امیدواریم روزی صنعت نساجی ایران بتواند به روزهای با شکوه خود بازگردد. ‏

منبع : صنعت کهن – خرداد ۸۹