خام‌فروشی ارزش افزوده میلیاردی صنعت چرم را به جیب خارجی‌ها سرازیر کرده

خام‌فروشی ارزش افزوده میلیاردی صنعت چرم را به جیب خارجی‌ها سرازیر کرده است. به گزارش خبرگزاری مهر، این گفته بسیاری از دست‌اندرکاران صنعت چرم است که در روزهای گذشته برای شرکت در نمایشگاه بین‌المللی صنعت کیف و کفش، ماشین‌آلات و محصولات چرمی ‌به مشهد سفر کرده بودند.

صنعت چرم این روزها به دلیل واردات بی‌رویه حال و روز خوبی ندارد، در این راستا گفته شده است در سال ۸۲ تنها در مشهد حدود ۶۵ کارخانه چرم‌سازی فعال بود، اما اکنون این تعداد به ۲۰ کارخانه تقلیل پیدا کرده است.
این درحالی است که تولید محصولات چرمی ‌از دیرباز یکی از صنایع قدیمی‌ و بومی ‌خراسان به شمار رفته و بخشی از فرصت‌های شغلی استان در صنعت چرم رقم خورده است.

در سال‌های اخیر نیز با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، تعدادی از واحدهای تولیدی این استان به زمره صادرکنندگان مصنوعات چرمی ‌پیوسته و کارنامه قابل قبولی را در این بخش به ثبت رسانده‌اند.
با این حال با گسترش واردات محصولات چرمی‌ بخشی از واحدهای تولیدی به خام‌فروشی روی آورده‌اند؛ این امر باعث شده تا ارزش‌افزوده محصولات چرمی ‌نصیب شرکت‌های خارجی شود.
از سوی دیگر به دلیل نبود رشد و توسعه متوازن این بخش، صنعت چرم با مشکلات عدیده‌ای دست به گریبان است که مهم‌ترین آنها صادرات «سالامبور» است.

بررسی آمار نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از پوست گوسفندی به صورت سالامبور، صادر می‌شود.
یکی ازدست اندرکاران این صنعت، صادرات سالامبور را یک تراژدی اقتصادی توصیف کرد و گفت: می‌توان با برنامه‌ریزی و شناخت ظرفیت‌ها برای صادرات یک تا دومیلیارد دلاری مصنوعات چرمی‌ هدف‌گذاری کرد.
محمدی با بیان این که استان خراسان رضوی و شهر مشهد به‌عنوان یکی از قطب‌های صنعت چرم‌سازی کشور محسوب می‌شود، افزود: این صنعت با توجه به رونق دامپروری در این منطقه و هم‌جواری با کشور افغانستان، ظرفیت بالایی در تبدیل شدن به یکی از صنایع مهم تکمیلی استان و کشور را دارد.
وی با اشاره به تعطیلی برخی از واحدهای تولیدی چرم تصریح کرد: این در حالی است که صنعت چرم سابقه ۷۰ ساله در ایران و خراسان دارد.

محمدی گفت: در چنین شرایطی شاهد هستیم که بازار ایران، بهشتی برای واردکننده کالا شده که این امر جز ضربه زدن به صنعت و اشتغال نتیجه دیگری ندارد.
به گفته وی، در شهرک صنعتی چرم مشهد، تعدادی کارخانه ناتمام در مرحله ساخت وجود دارد که نشان‌دهنده وضع نامناسب چرم در کشور است.

ظرفیتی که خاک می‌خورد
صنعت کیف و کفش که ارتباط بسیار نزدیک و تنگاتنگی با چرم و فرآورده‌های آن دارد، از دیرباز مورد توجه قرار داشته است و این صنایع در استان‌های تهران، آذربایجان شرقی، خراسان و اصفهان به صورت گسترده حضور دارد و سهم بسزایی در اشتغالزایی ایفا می‌کند.
با این حال بعضی از مسوولان بر این باورند، صنعت چرم مظلوم مانده است. مدیرکل دفتر نساجی و چرم وزارت صنایع و معادن چنین دیدگاهی دارد؛ صنعت چرم به‌عنوان صنعتی بسیار پایدار، منحصربه‌فرد و بدون جایگزین تاکنون مظلوم مانده است.

مهدی اسلام‌پناه با اشاره به ضرورت اصلاح الگوی مصرف اظهار کرد: باید الگوی مصرف را تغییر داد و به سمت بهینه کردن آن گام برداشت و در صنعت کیف کفش و چرم نیز به نوسازی و بازسازی ماشین‌آلات پرداخت.
وی با تاکید بر نقش بخش خصوصی در این حوزه افزود: به‌طور قطع بخش خصوصی می‌تواند در رسیدن کشور به دستاوردهای عظیم صنعت کیف و کفش و چرم کمک شایانی به دولت کند.
اسلام پناه دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی را از مهم‌ترین برنامه‌های دولت اعلام کرد و گفت: هم‌اکنون ۱۰ هزار واحد تولیدی نساجی، چرم و کفش وجود دارد که با ادغام وزارتخانه‌ها به ۲۰ هزار واحد افزایش خواهد یافت مدیریت و هماهنگی همه این واحدهای تولیدی نیازمند برنامه‌های راهبردی است.
همچنین دبیر صنایع چرم ایران در این‌باره معتقد است: وضع صنایع کیف و کفش در تهران، مشهد و تبریز اسفبار است، زیرا ۷۰ درصد ظرفیت واحدهای تولیدی بدون استفاده مانده است.
محمد مجیدی افزود: براساس محاسبات کارشناسی در حال حاضر ۲۴۰ میلیون فوت مربع پوست و چرم در کشور تولید می‌شود که اگر ظرفیت تولید کفش در ایران ۸۰ میلیون جفت باشد صنعت چرم اگر با همه توان کار کند باز هم نمی‌تواند نیاز کشور را تامین کند.

او گفت: با این حجم تولید چرم شاید بتوان نیاز حداقل ۱۵ کارخانه مانند چرم مشهد را که در زمینه پوشاک و محصولات چرمی ‌صاحب‌نام هستند، تامین کرد.
مجیدی تصریح کرد: باتوجه به اینکه در صادرات پوست گوسفندی، بزی و گاوی باید استانداردهایی رعایت شود اما برخی از صادرکنندگان بدون توجه به این موارد فعالیت می‌کنند.

خطر رقیب سنتی
این در حالی است که گفته می‌شود، ترکیه با سهم ۹۷ صدم درصد تولیدات دنیا به‌عنوان خطری برای آینده صنعت کفش و چرم ایران محسوب می‌شود، چراکه در این بخش براساس آمارهای موجود ایران و ترکیه رقابت تنگاتنگی با یکدیگر دارند از این‌رو شرکت‌های ترکیه‌ای در کنار رقیب‌های سنتی خود در بعضی از کشورهای دیگر مانند ایتالیا و آلمان تلاش می‌کنند تا با ترغیب تولیدکنندگان ایرانی به خام‌فروشی، ارزش افزوده مناسبی را از این ناحیه به جیب بزنند.

اکنون تولید کفش دنیا در انحصار ۱۰ کشور قرار دارد که ایران در بین این کشورها در جایگاه نهم قرار دارد و کشورهای چین، هند، برزیل، ویتنام و ایتالیا جایگاه برتر تولید کفش را در دنیا به خود اختصاص داده‌اند.