اسرار نقوش آماده انتشار شد/ نقوش مقدس چهارقل در کف خیابان‌ها!

 

جلیل جوکار هنرمند نگارگر از پایان مراحل نگارش کتاب «اسرار نقوش» خبر داد و انگیزه‌اش را از انتشار این کتاب ناآگاهی نسبت به نقوش معماری اسلامی و استفاده از نقوش مقدس چهارقل در زیر پای عابران عنوان کرد.

جلیل جوکار هنرمند نگارگر در گفت‌وگو با خبرنگار هنرهای تجسمی فارس از اتمام مراحل نگارش کتاب «اسرار نقوش» خبر داد و گفت: این کتاب را تا ۲ ماه آینده برای انتشار به فرهنگستان هنر تحویل خواهم داد که امیدوارم به زودی منتشر شده و روانه بازار شود.

جوکار درباره این کتاب توضیح داد: این کتاب پژوهشی میان رشته‌ای میان هنر گره سازی و علم الاعداد اسلامی و همچنین حکمت هنر اسلامی است که حاصل چند سال پژوهش من است.

* رمزگشایی از نقوش گره اسلامی

وی افزود: این کتاب از نقوش گره اسلامی رمزگشایی می‌کند،‌این نقوش هندسی به نوعی اثبات انطباق هندسه نقوش گره اسلامی بر نظم ادبی و هندسی طلسمات مربع اسماءالحسنی است و اثبات این است که نقوش گره ما کاملاً قدسی با مبنای معنوی و عرفانی است که به همین دلیل جایگاه خاص در به کار گیری آن وجود داشته و معنویت خاصی را به فضای معماری اسلامی بخشیده است.

* استفاده از نقوش اسلامی چهارقل در کف خیابان و روی دستمال‌های توالت!
او درباره اهمیت پرداختن به نقوش معماری اسلامی توضیح داد: متأسفانه انواعی از گره‌های معماری اسلامی را داریم که به آن گره «چهارقل» گفته می‌شود و روی بسیاری از سنگ فرش‌ها و پیاده روهای ما گره چهارقل دیده می‌شود.

وی ادامه داد: متأسفانه بسیاری از افراد صرفاً به دلیل زیبایی از این نقش مایه‌ها در فضاهای نامناسبی استفاده می‌کنند و این ناآگاهی نسبت به نقوش معماری اسلامی و قداست برخی از این نقوش به اندازه‌ای است که من حتی این نقوش را روی دستمال‌های مخصوص توالت هم مشاهده کرده‌ام و این موارد انگیزه من را برای پرداختن به اهمیت این نقوش در قالب یک کتاب بیشتر کرد.

این هنرمند نگارگر درباره سابقه استفاده از این نقوش در معماری اسلامی گفت: این نقوش کاملاً به هنر اسلامی مربوط می‌شود که برخی از آن ها ابداع هنرمندان کشورهای اسلامی از جمله ایران، برخی ابداع فاطمیون و هنرمندان مصر و مراکش است که دامنه استفاده از این نقوش اسلامی تا چین و اسپانیا نیز کشیده شده است.

* نقوش معماری اسلامی از چین تا اسپانیا

وی افزود: درسفری که به شانگهای چین داشتیم این نقوش اسلامی چهارقل را در پنجره‌های معبد پودونگ با قدمت ۵۰۰ ساله دیدم و در پنجره‌های مساجد ما نیز این نقش وجود دارد و حتی در قصر الحمراء اسپانیا که از باشکوهترین عمارت‌های معماری اسلامی است این نقش چهار قل وجود دارد.

جوکار درباره پرداختن به این نقوش اسلامی در دیگر کتاب‌ها هم گفت: «کیت کریچ لو» کتابی درباره نقوش گره و ارتباطش با مفاهیم حکمی نوشته که به فارسی هم ترجمه شده است اما او از نقوش به مفاهیم حکمی رسیده است اما من از مفاهیم حکمی به نقوش اسلامی رسیده‌ام و سیر تحول تاریخی این نقوش را طی کردم و همچنین من به مضامینی چون علم الاعداد اسلامی و قرآنی در کتاب اسرار نقوش پرداخته‌ام که در کتاب کیت کریچ لو به این موارد اشاره نشده است.

* استفاده از نسخ خطی علمای اسلام از ابن سینا تا ملاصدرا

این هنرمند نگارگر درباره منابعی که برای این کتاب استفاده کرده است توضیح داد: من ا

ز نسخ خطی بسیاری از جمله در حوزه علم الاعداد اسلامی، علم جبر، حکمت هنر اسلامی، انواع طلسمات،‌اوفاق و تعویضات استفاده کرده‌ام که این منابع نوشته علمای اسلامی از جمله شیخ بهایی، میرداماد، ملاصدرا، ابن سینا و …است.

جلیل جوکار صفحات این کتاب را حدود ۲۰۰ صفحه عنوان کرد که به زودی نسخه نهایی آن تحویل فرهنگستان هنر خواهد شد و به زودی منتشر می‌شود.

گره چهارقل برگرفته از عناصر چهارگانه آب، باد، خاک، آتش و همچنین تسبیحات اربعه «سُبْحَانَ اللَّهِ ، وَالْحَمْدُ لِلَّهِ ، وَلا إِلَهَ إِلا اللَّهُ ، وَاللَّهُ أَکْبَرُ » است.

جلیل جوکار متولد ۱۳۴۹ و دارای کارشناسی ارشد در رشته صنایع رنگ است که سالهاست در زمینه نقاشی و نگارگری فعالیت دارد.

جوکار در زمینه رنگ‌سازی، نگارگری، تذهیب و گل و مرغ در مدارس و دانشگاه‌های هنری تدریس می‌کند و نمایشگاه متعددی در داخل و خارج از کشور برگزار کرده است.

عضویت در کمیته آزمون‌سازی فنی و حرفه‌ای کشور در رشته نگارگری و فرش، عضویت در جامعه مخترعین و مبتکرین ایران، عضویت شورای دبیران دومین جشنواره تجسمی فجر از سوابق جوکار است.

جلیل جوکار داوری جشنواره‌های مختلفی از جمله جشنواره تجسمی کودک و نوجوان را بر عهده داشته است و مقالات متعددی را در زمینه هنر در کارنامه‌اش دارد.