بازار گاز مایع ایران و مشتریانی که از دست می روند

در شرایطی که کشورهای مختلف دنیا از جمله قطر، ال.ان.جی را به یکی از فرصت های درآمدزایی خود تبدیل کرده و از آن بهره فراوان می برند، پروژه های ال.ان.جی ایران همچنان در حالت راکد قرار داشته و نه تنها هیچ یک از آنها به طور کامل مورد بهره برداری قرار نگرفته، بلکه به گفته مدیران عالی رتبه وزارت نفت، این پروژه ها پس از طرح هایی که در زمینه صادرات گاز وجود دارد، در رده دوم اهمیت قرار گرفته اند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، سال گذشته احمد قلعه بانی مدیرعامل شرکت ملی نفت، با صراحت از بازنگری سیاست های تولید ال.ان.جی خبر داده و بر اولویت صادرات گاز ایران با خط لوله تاکید کرده بود، چراکه حتی بر اساس برنامه پنجم توسعه لازم است تا پایان زمان این برنامه صادرات گاز به تدریج به ۲۰۰ میلیون متر مکعب در روز برسد، اما در این برنامه روی ال.ان.جی حسابی باز نشده است.

ال.ان.جی و توان جبران کاهش درآمدهای نفتی

البته با وجود این اظهارات، حتی قلعه بانی هم اهمیت تولید و صادرات ال.ان.جی را نادیده نگرفته ودر قالب پیامی که آبان ماه امسال برای همایش ال.ان.جی ایران ارسال کرده بود، ال.ان.جی را عاملی برای جبران کاهش درآمدهای نفتی برشمرده و اظهار کرده بود که باید در شرایط خاص و زمان رکود در بازارهای جهانی نفت، از ال.ان.جی بهره برداری مفید و کارآمدی داشته باشیم تا از کاهش درآمدهای کشور به طور ناگهانی جلوگیری شود.

بازار ال.ان.جی ایران و مشتریانی که از دست می روند

مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به این که ال.ان.جی به عنوان یکی از شیوه های تولید و عرضه گاز به بازارهای جهانی، یکی از محصولاتی است که می تواند به تنوع بخشی بیشتر سبد انرژی کشور کمک کند و صدور آن به فواصل بیش از دو تا سه هزار کیلومتر صرفه اقتصادی بیشتری نسبت به صدور گاز از طریق خط لوله دارد، ادامه داده بود: هم اکنون ایران با کشورهای همسایه خود مبادلات گسترده ای از طریق خط لوله گاز دارد، ولی نباید تصور کرد که کشورهای جهانی تنها منتظر دریافت گاز ایران از طریق خط لوله بنشینند؛ چنانچه پاکستان به عنوان یک کشور همسایه ایران هم اکنون برای راه اندازی پایانه ال.ان.جی در ساحل دریای عمان و مذاکره با گروه های مختلف از جمله قطر برای دریافت ال.ان.جی در حال اقدام است.

قلعه بانی در ادامه از مذاکرات گسترده از سوی کشورهای دارای صنعت ال.ان.جی از جمله اندونزی برای دریافت ال.ان.جی از کشورهای مختلف از جمله ایران خبر داده و گفته بود: این در حالی است که برخی از کشورهای بزرگ از جمله روسیه با شرکت های بزرگ نفت و گاز دنیا برای راه اندازی کارخانه های مایع سازی گاز تا سقف یک میلیون تن به مذاکره پرداخته اند.

تقصیر خارجی هاست

معاون وزیر نفت با تشریح برنامه های ایران برای توسعه پروژه های ال.ان.جی گفته بود: ایران در سال های اخیر پنج پروژه بزرگ ال.ان.جی شامل پروژه های «ایران ال.ان.جی»،« پارس ال.ان.جی» و «پرشین ال.ان.جی» در پارس جنوبی و «گلشن» و «فردوسی» در پارس شمالی را در دستور کار خود دارد که در این میان تنها پروژه« ایران ال.ان.جی» فعال است.

به گفته وی بدقولی پیمان کاران خارجی و برخی از مسایل دیگر موجب تاخیر در پروژه های ال.ان.جی ایران شده است، اما در هر صورت این پروژه ها تعطیل نخواهند شد و در آینده نزدیک پروژه های دیگری نیز در عرصه صنعت ال.ان.جی ایران تعریف و اجرایی خواهد شد.

وی با اشاره به این که هم اکنون کشور قطر با تولید ۷۷ میلیون تن ال.ان.جی در سال در منطقه پارس جنوبی گوی سبقت را از ایران ربوده است، افزود: این درحالی است که درآمد این کشور از محل صادرات ال.ان.جی حدود ۶۰ میلیارد دلار است و این کشور تنها با ال.ان.جی در بازار جهانی حضور دارد و سبد متنوعی از محصولات نفتی و گازی در اختیار ندارد.

از سوی دیگر رستم قاسمی وزیر نفت، هم در همایش ال.ان.جی ایران از برنامه ریزی وزارت نفت برای بهره برداری از پنج پروژه ال.ان.جی با بهره گیری از توان داخلی خبر داده و گفته بود: در حالی که پروژه ایران ال.ان.جی با هزینه ای در حدود پنج میلیارد دلار در حال راه اندازی است، پیمانکاران خارجی پیشنهادات سرسام آور ۱۰ میلیارد دلار و حتی بیشتر را برای راه اندازی این پروژه ها مطرح کردند.

تولید سالانه ۷۰ میلیون تن ال.ان.جی، فرصتی که از دست می رود

اما با تمام این حرف و حدیث ها، تولید و صادرات ال.ان.جی همچنان فرصتی است که ازدست می رود و با وجودی که در سال های گذشته قرار بود با تکمیل پروژه های « پرشین ال.ان.جی» با ظرفیت ۱۶.۲ میلیون تن، «پارس ال.ان.جی» با ظرفیت ۱۰میلیون تن، « ایران ال.ان.جی» با ظرفیت ۱۰.۸ میلیون تن، «پارس شمالی» با ظرفیت۲۰ میلیون تن و «گلشن ال.ان.جی» با ظرفیت تولید ۱۰میلیون تن در سال و همچنین دو پروژه با مقیاس کوچک و حجم تولید کلی سه میلیون تن در سال، درمجموع سهم ایران در بازار ال.ان.جی دنیا به بیش از ۷۰ میلیون تن ال.ان.جی در سال ۱۳۹۴ (۲۰۱۵ میلادی) برسد، به پیشرفتی در این زمینه دست نیافته ایم.

در این میان سال گذشته پس از سالها مذاکرات بی نتیجه در نهایت شرکت های «توتال» و «پتروناس» از «پارس ال.ان.جی» و «شل» و« رپسول» از« پرشین ال.ان.جی» کناره گیری کرده و طرح توسعه فازهای ۱۱، ۱۳ و ۱۴ پارس جنوبی برای تولید گاز طبیعی به شرکت های داخلی سپرده شد.

در این سالها با پیش بینی بهره برداری از طرح های ال.ان.جی کشور، مذاکرات مختلفی با کشورهای متعدد صورت گرفته بود تا گاز مایع کشور با قیمت های روز دنیا به این کشورها صادر شود.

در سال ۱۳۸۸ علی خیراندیش مدیرعامل شرکت مایع سازی گاز طبیعی ایران، به برخی از خریداران این کالا اشاره کرده و گفته بود که تاکنون مذاکراتی با کنسرسیومی متشکل از شرکت های هندی برای فروش ال.ان.جی و مشارکت در طرح ایران ال.ان.جی انجام شده که این مذاکرات برای فروش سالانه چهار میلیون تن ال.ان.جی با قیمت های روز و بدون کوچک ترین تخفیفی در حال انجام است.

مدیرعامل شرکت مایع سازی گاز طبیعی ایران در عین حال خاطرنشان کرده بود: ارزش ۲۰ درصد سهام ایران ال.ان.جی حدو ۱.۴ میلیارد دلار برآورد می شود که مذاکره با چندین گروه آسیایی و اروپایی برای واگذاری آن در حال انجام است.

وی در همان سال از پیشرفت ۳۲ درصدی اجرای پروژه ایران ال.ان.جی خبر داده و گفته بود که نیروگاه ایران ال.ان.جی تا خرداد سال ۱۳۸۹ با ظرفیت اولیه ۳۶۰ مگاوات راه اندازی می شود که با توافق به عمل آمده با وزارت نیرو قرار است بخشی از برق تولیدی این نیروگاه به شبکه سراسری برق تزریق شود.

خیراندیش در عین حال از راه اندازی واحد شیرین سازی گاز ایران ال.ان.جی تا زمستان سال ۱۳۸۹ با ظرفیت بیش از ۵۰ میلیون متر مکعب در روز خبر داده و تصریح کرده بود که واحد مایع سازی این پروژه در صورت تامین منابع مالی تا زمستان ۱۳۹۰ راه اندازی می شود.

وی با اشاره به این که ارزش تقریبی اجرای این طرح بین ۴.۳ تا پنج میلیارد دلار برآورد می شود، از سرمایه گذاری یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلاری در این زمینه خبر داده بود.

بازار ال.ان.جی دنیا دست کیست؟

در حال حاضر کشور قطر بزرگ ترین قطب تولید گاز مایع دنیا به شمار می رود که پس از آن کشورهای اندونزی، مالزی، نیجریه، استرالیا، ترینیداد و توباگو، مصر، عمان، برونئی، امارات متحده عربی، نروژ و لیبی قرار گرفته اند.