بازگشت باشکوه کوپن به سبد اقتصادی مردم

درحالی که چندی قبل زمزمه بازگشت سیستم توزیع کالاهای کوپنی به کشور مطرح شد, که مسوولان انرا به شدت تکذیب کردند که اکنون با افزایش سرسام اور قیمت کالاهای اساسی و عجز دولت در تنظیم بازار باعث شده که مجددا این بحث مطرح شود که دولت قصد دارد دوباره عرضه سهمیه بندی کالا را احیا کند .

این درحالی است که طی روزهای اخیر اخباری از افزایش یارانه نقدی مردم هم از دولت متبادر شد ,اما با واکنش تند ومخالفت جدی نمایندگان مجلس رو برو شد , همین مساله این گمانه را تقویت میکند که شاید دولت قصد دارد با این روش همان مبلغ را به صورت غیر نقدی به مردم اختصاص دهد.

درهمین راستا یک مقام صنفی به خبرنگار قدس گفت که طی روزهای اخیر یک مقام دولتی از احتمال بازگشت توزیع کالاهای اساسی از طریق کوپن خبر داده وگفته که اصناف بویژه صنف خواروبار فروشان اماده اجرای این طرح باشند .

بر این اساس خواسته شده که واحدهای صنفی منتخب مشخص شده ومعرفی گردند تا به انها اموزش لازم جهت توزیع کالاها داده شود.

این کالاها شامل برنج , لبنیات ,از جمله پنیر وکره و برخی کالای اساسی دیگر است که به احتمال زیاد با قیمت یارانه ای اختصاص خواهد یافت .

تاکنون هیچ مقام دولتی این خبر را تایید یا تکذیب نکرده است .

***احتمال بازگشت کوپن

درهمین راستا چندی قبل , رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از مطالعه طرح اقتصاد مقاومتی با محوریت حمایت از تولید و ساماندهی ارز در مرکز پژوهشها و نهایی شدن آن تا پایان هفته خبر داد و گفت: در این طرح تلاش شده تا راهکارهای توزیع کالاهای اساسی مورد توجه قرار گیرد و با متخلفان برخورد جدی شود. ارسلان فتحی پور اظهارداشت: طرح ۹ ماده ای «حمایت از تولید ملی با استفاده از ساماندهی نظام ارزی» که از آن به طرح مقاومت اقتصادی یاد می‌شود هم اکنون در جلسات مجلس و مرکز پژوهشها در حال بررسی است. وی ادامه داد: هر روز برای بررسی این طرح با مرکز پژوهشها جلسه داریم و پیش بینی این است که مطالعه این طرح تا پایان هفته نهایی شود و پس از تعطیلات مجلس طرح به صورت فوریتی در صحن مجلس مورد بررسی قرار گیرد.

تاکید بر ساماندهی توزیع کالاهای اساسی

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس خاطرنشان کرد: هدف از ارائه این طرح بررسی و ساماندهی نحوه توزیع کالاهای اساسی به شکلی است که دیگر مشکلات کنونی اقتصادی را شاهد نباشیم.فتحی پور یادآور شد: کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز در این باره نقطه نظراتی داشت که قرار شد این طرح با نظر کارشناسی مرکز پژوهشها و کمیسیون صنایع و اقتصادی مجلس مورد مطالعه قرار گیرد و نهایتا طرح جامعی برای برون رفت از مشکلات موجود و مواجه با شرایط آینده تهیه شود.

نماینده کلیبر گفت: در طرح ۹ ماده ای تهیه شده که هم اکنون مرکز پژوهشهای مجلس آن را بررسی می‌کند، درباره روش توزیع کالاهای اساسی راهکاری قید نشده است اما پیشنهاد این است که بندی به این طرح اضافه شود تا کالاهای اساسی از طریقی از جمله توزیع کارت الکترونیکی به خانوارها داشته باشد تا هر خانواده از سهم مشخصی از دریافت کالاهای اساسی که با ارز مرجع وارد می‌شود برخوردار شود.رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: کارشناسان مرکز پژوهشها هم با این پیشنهاد که بندی به این طرح اضافه شود موافقت کردند ، اما بحث توزیع کوپن هم منتفی است زیرا اقتصاد ما از این مرحله عبور کرده است. آنچه مطرح است دقت در نحوه توزیع کالاهای اساسی و جلوگیری از فساد است.

وی ادامه داد: بنابراین سهمیه بندی کالاهای اساسی برای پیاده کردن اقتصاد مقاومتی و تدبیر برای جلوگیری از افزایش مشکلات حتمی است. فتحی پور گفت: آنچه امروز به مشکلات گرانی دامن زده است و واردات هم نتوانسته آن را حل کند این است که وارد کنندگان با ارز مرجع کالا وارد می‌کنند و با قیمت ارز آزاد کالاها را به فروش می‌رسانند. در صورتی که این طرح به تصویب برسد این مشکلات حل می‌شود و نظارت جدی بر روند واردات با ارز مرجع خواهد بود. این درحالی است که پیش از این و به دنبال اظهارنظرها برای ارائه راهکار در بهبود وضعیت اقتصادی موجود نیز حسن رادمرد، معاون بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت که در مورد بازگشت دوباره کوپن به نظام توزیع اظهاربی‌اطلاعی کرد و گفت: در حال حاضر ستاد بسیج اقتصادی وظیفه اجرایی ندارد و فقط برای تسویه حساب‌های گذشته به کار خود ادامه می‌دهد.

رادمرد به انجام برخی مطالعات در این زمینه اشاره کرد و گفت: ستاد بسیج اقتصادی به تازگی مامور انجام تحقیقاتی روی ۳ کالای اساسی مرغ، گوشت و برنج شده است تا در صورت لزوم به صورت کوپنی توزیع شوند. به گفته او هر زمان نیز که نیاز به ورود کوپن به چرخه توزیع احساس شود به راحتی ستاد بسیج اقتصادی فعال شده و زیرساخت‌های لازم فراهم می‌شود. رادمرد همچنین گفته است در حال حاضر نیازی به سهمیه‌ای کردن کالاها نیست و فعلا کالا به میزان مورد نیاز کشور وجود دارد.

به گزارش قدس انلاین،در طرح مجلس دولت مکلف شده است تا برای استفاده بهینه از ظرفیت های اقتصادی کشور و کاهش نیازهای ارزی و تکیه بر توانایی های تولید داخل و حذف نیازهای غیرضروری ارزی از جمله واردات کالاهای تجملی، ارز مسافرتی و نظایر کمیته های تخصیص ارز را تشکیل دهد. همچنین در بند دیگری وزارت صنعت معدن و تجارت و وزارت جهاد کشاورزی موظف شده اند با همکاری شورای پول و اعتبار، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، اتاق تعاون مرکزی ، اتحادیه ها و انجمن های صنوف تولیدی ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب این قانون بسته جامع حمایت از تولید شامل چگونگی تضمین نرخ سود سپرده ارزی و ریالی و تسهیلات برای واحدهای تولیدی و ساماندهی جوایز صادراتی را ابلاغ نماید.به گفته رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس قرار است موضوع سهمیه بندی کالاهای اساسی و توزیع کارت الکترونیکی خانوار برای دریافت سهمیه‌ها هم در این طرح گنجانده شود.

***آمادگی ستاد بسیج اقتصادی برای توزیع کوپن

با این وجود حسن رادمرد، معاون بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت که در مورد بازگشت دوباره کوپن به نظام توزیع اظهار بی‌اطلاعی می‌کند، و می‌گوید: در حال حاضر ستاد بسیج اقتصادی وظیفه اجرایی ندارد و فقط برای تسویه حساب‌های گذشته به کار خود ادامه می‌دهد.

او نیز در عین حال به انجام برخی مطالعات در این زمینه اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: ستاد بسیج اقتصادی به تازگی مامور انجام تحقیقاتی روی ۳ کالای اساسی مرغ، گوشت و برنج شده است تا در صورت لزوم به صورت کوپنی توزیع شوند.

به گفته او هر زمان نیز که نیاز به ورود کوپن به چرخه توزیع احساس شود به راحتی ستاد بسیج اقتصادی فعال شده و زیرساخت‌های لازم فراهم می‌شود.

رادمرد با این توضیحات تاکید می‌کند که در حال حاضر نیازی به سهمیه‌ای کردن کالاها نیست و فعلا کالا به میزان مورد نیاز کشور وجود دارد.

این اظهارات در حالی است که به تازگی به دنبال بروز مشکلاتی در حوزه تامین ارز مورد نیاز برای واردات و همچنین برخی محدودیت‌ها برای تولیدکنندگان نگرانی‌هایی نسبت به کاهش موجودی بازار کالاهای اساسی نیز به وجود آمده است.

فعالان می‌گویند: به تازگی نیز افزایش قیمت شدید شیر و مرغ به دلیل کمبود در نهاده‌های دامی و در نتیجه کاهش تولید بازار را ملتهب کرده است.

سابقه کوپن در ایران

سابقه ورود کوپن به اقتصاد ایران به ابتدای دهه ۱۳۶۰ برمی‌گردد که ستاد بسیج اقتصادی با توجه به شرایط خاص کشور تشکیل شد. کوپن‌های مرحله اول تا هشتم زیرنظر ستاد بسیج اقتصادی کشور مستقر در نخست وزیری چاپ و با همکاری بانک صادرات توزیع می‌شد.

کوپن‌های ارزاق عمومی ۱۰ نوع بود و از آن زمان توزیع شد تا در صورت لزوم کالاهایی که ممکن بود به علل مختلف کم یا گران عرضه شود، سهمیه‌بندی شود.

با پایان یافتن جنگ و عادی شدن شرایط اقتصادی کشور، لزوم ادامه فعالیت ستاد بسیج اقتصادی به صورت گسترده منتفی شد و بر همین اساس، وظایف اجرایی این ستاد به وزارت بازرگانی انتقال یافت. از اوایل دهه ۱۳۶۰ تاکنون نیز ۱۳ مرحله کالابرگ منتشر شده است.