برازندگی پوشش بانوی ایرانی با طراحی سنتی

نگاهی به فرهنگ سازی حجاب اسلامی در جامعه ( بخش نخست)

نویسنده: گالیا توانگر

حجاب هم جسم دارد، هم جان و هم روح. جسم حجاب همان صورت ظاهری آن است: مقنعه، روسری، چادر و… جان آن تاثیرات مثبتی است که در جامعه برمی انگیزد و گواه پویایی و زنده بودنش می شود. اما روح حجاب که تضمین کننده بقای آن است، به معنای حجاب برمی گردد. کسی که معنای حجاب را به خوبی درک کند، دیگر از جسم حجاب جدا نخواهد شد.
معنای حجاب را باید با باطن حقیقت جو درک کرد، به گونه ای که جزئی از باورهای قلبی فرد شود.
حجاب رمز اسم ستار است و با مراتب تکامل عالم ارتباط تنگاتنگی دارد. چنین به نظر می رسد که وقتی زن مسلمانی با حجاب خود در حرکت است، در مرکز عالم حرکت می کند و به محور عالم متصل است، زیرا او متذکر حقایقی است که به حق متصلند.
حجاب نه تنها آدمی را بلکه کل زیبایی ها را به خضوع کشانده و از خواب غفلت بیدار می کند. این اوج زیبایی معنوی از طریق زن محجبه و دین دار در هستی تجلی پیدا کرده و همه را تسلیم فرمان حق می سازد.
همیشه توصیف زن مسلمان با حجاب توصیف مروارید در صدف بوده است. این تشبیه اگر چه بارها و بارها تکرار شده، ولی هرگز از زیبایی آن کاسته نشده است.
به راستی که گوهر عفاف در سایه حجاب می درخشد و مروارید وجود زن در صدف پوشش محفوظ خواهد ماند. این همان واقعیتی است که رفته رفته حتی ساکنان کشورهای غربی نیز به آن ایمان می آورند و بدشان هم نمی آید با وجود این که مسلمان هم نیستند، از پوشش اسلامی بهره مند شوند. خیلی از بانوان تازه مسلمان کشورهای اروپایی قبل از مشرف شدن به دین مبین اسلام، پوشش اسلامی را برمی گزینند، چه بسا آرامش و امنیتی که در پس حجاب به دست می آورند، ایشان را به دامن اسلام بیشتر و بیشتر سوق می دهد.
جهان امروز جهان آگاهی و پذیرش حقیقت است. برخلاف این که سردمداران غربی همه تلاش شان را به کار گرفته اند که ندای حقیقت به گوش مردمان تحت سلطه شان نرسد، ولی دنیا هر روز نسبت به حقایق بیدار و بیدارتری می شود.

شناخت حقیقی جایگاه زن در نظام هستی
برای حکیم هر چیز عریان و آشکار که هر کس را توان دیدن آن است، ناچیز و بی اهمیت جلوه می کند. در یک معنای لطیف حتی می توان گفت؛ حکیم یا همان کاشف، از عریانی مکشوف چندان خرسند نیست.
آمنه حق پرست، کارشناس تاریخ اسلام و فلسفه اسلامی برایمان در باب مقایسه رابطه کاشف و اسرار با رابطه بین مرد و زن می گوید: «برای کاشف آن جا که رازی در کار نباشد، کاری وجود ندارد. مرد نیز در مقام جوینده حقیقت زنی را دوست دارد و می پسندد که خود با زحمت فراوان توانسته زیبایی های ظاهری و باطنی اش را کشف کند. این کاشف وقتی همسر خود را شناخت، درصدد این برمی آید که ادراک های خود را از دید نامحرمان بپوشاند. از این خصلت مرد به غیرت تعبیر می شود.
اما زنی که به راحتی اجازه می دهد کشف شود، برای مردان جاذبه ای نخواهد داشت و وجود او را جدی نمی گیرند چه بسا بازیچه بوالهوسی های نامحرمان واقع شود.»
این کارشناس تاریخ اسلام با اشاره به این که در کتاب های تاریخی مورخینی چون ویل دورانت از حجاب سخت زنان یهود و بعضا مسیح سخنانی به میان آمده است، می گوید: «اسلام حجاب را برای زنان متناسب با شئونات شان با تعدیل و نظم مناسب و به دور از افراط و تفریط، سهل انگاری مضر یا سختگیری بی مورد به جامعه بشری ارزانی داشته است. با اندکی تدبر در آیات قرآن کریم، فلسفه حجاب را به گونه ای صریح می توان احترام و نگه داشتن حرمت زن دانست.
کسی که به عظمت حجاب پی ببرد می فهمد بی حجابی و بدحجابی ثمره عدم معرفت و شناخت حقیقی جایگاه زن در نظام هستی است.»
وی به موکدات درج شده در وصیت نامه شهدای دفاع مقدس اشاره کرده و می گوید: «در بررسی ۵۳ هزار وصیت نامه شهدای جنگ تحمیلی، ۸۶۸۱ وصیت نامه وجود دارد که در آن صراحتا کلمه حجاب به کار رفته است. این جست وجو به اهمیت حفظ حجاب از نگاه تاریخ سازان اسلامی و ادامه دهندگان مکتب امام حسین(ع) اشاره دارد.»
حق پرست که خود در محیط دانشگاهی رفت و آمد دارد، گله مندانه می گوید: «حجاب برای زن ایرانی یک هویت است، اما متاسفانه برخی جوانان در دانشگاه ها با داشتن پیشینه تاریخی اسلامی ۱۴۰۰ ساله راهی را درپیش گرفته اند و الگوهایی را برای ورود به جامعه و جلب توجه انتخاب کرده اند که تاریخ مصرف سازندگان و طراحان آن گذشته است.»

آغاز تولید سنتی پوشاک بانوان
برای طراحی جسم حجاب که همان شکل ظاهری حجاب است، در سال های اخیر بی شمار صاحب نظر و طراح برجسته کشورمان فعالیت داشته اند. اتفاقا همگی آنها هم در مورد الهام گیری از لباس های سنتی ایرانی و بومی کشورمان وفاق دارند. اما این که چطور می توان طرح های برگرفته از لباس های بومی را با کارکرد امروزی عجین کرده و از آن سو سلیقه مشتری را هم تامین کرد، ابهام بزرگی است که هنوز به طور شفاف پاسخ داده نشده است. پس از سال ها برگزاری نمایشگاه های مد لباس اسلامی و داعیه طراحی بومی داشتن ، تنها امسال در بازار صنف مانتوفروشی ها شاهد حرکت رو به جلویی بودیم.
علیرضا زمردیان که ۱۶ سال است در این صنف فعالیت می کند، برایمان با رضایت خاطر می گوید: «تنها سالی که بهترین سال کاری مان بود، امسال است. از عید سال جاری مدل های سنتی باب شدند و خوشبختانه همه هم بر سر مدل های سنتی رضایت خاطر دارند. مانتوهای بلند با حاشیه های سنتی هم نظر مشتری را جلب کرده اند و هم دغدغه های مسئولان فرهنگی کشور را تخفیف داده اند.»
وی در پاسخ به این سوال که مدل ها و طرح های ترک و چین (وارداتی) در بازار چه جایگاهی دارند؟ می گوید: «الان واردکنندگانی که مانتو از کشورهایی چون ترکیه وارد می کرده اند، دچار مشکل شده اند. یکی به این دلیل که امسال سنتی مد شده و دیگر مدل های وارداتی درنظر مشتری به روز نیستند و دومین دلیلش این است که تا واردکننده بخواهد پس از گذشت چندماه یک مدل رنگ و طرح را وارد کند، فصل تمام شده و در داخل کشور درست عکس آن مدل، رنگ و طرح باب شده است. فروشنده ها برای این که به روز باشند، ناگزیرند کار تولید داخل را ارجحیت دهند.»
این مانتوفروش به هزینه های بالای خرج کار در تولید اشاره کرده و می گوید: «علاوه بر کمبود خیاط و پارچه خرج کار هم بالاست. منظور از خرج کار این است که هزینه دکمه، زیپ، حاشیه و… نیز به شدت بالاست. همه این چالش ها به کیفیت تولید داخل ضربه می زند. حالاکه کلید سلیقه سنتی زده شده، چرا از همین ابتدای کار کلید تولید با کیفیت سنتی را نزنیم؟»

چرخش چرخ سرمایه داری با فروش شرافت زنانه
امروزه در جهان نوعی تقدس زدایی از نمادها آغاز شده است، لذا نمادهای مقدس دیرین را همه می بینند، اما نمی دانند به چه مفهومی است، ارزیابی کمی و تسلط دور اقتصادی جای کیفیت ها را گرفته است.
اومانیسم غربی به خیال خود سعی کرده که با انکار خدا همه چیز را حل کند، تا بشر خالی از اعتقاد، خود را به جای خدا بگیرد، اما تجلی خود بدون اتصال به خدا یعنی هیچ و پوچ شدن. تاکنون تمامی مکاتب نتوانسته اند با انکار خدا، خلاو نیاز اصلی انسان را پاسخ گویند. در اسلام فنای خود عین بقاست، زیرا همه چیز اوست، درحالی که در غرب فنای خود برابر با هیچ و پوچ شدن است، بنابراین غرب نه نمادهای معناداری که متعلق به عالم باطن است را می فهمد، نه می خواهد یا می تواند کیفیت را بر کمیت سلطه دهد. درحالی که حجاب آن نشان الهی است که براساس رای قانونگذار هستی شکل گرفته و لباس خلیفه الهی است که از مرز مادیات می گذرد. روشن است که شهروندان کشورهای غیراسلامی که برداشتی از معنویت و کیفیت زندگی ندارند، نمی توانند آن را درک کنند.
آزیتا مهدی زاده یک دانشجوی محجبه در گروه علوم انسانی برایمان می گوید: «ریشه های حجاب را باید در جامعه های توحیدی جست وجو کرد. حجاب برای زنان دربر دارنده و حفظ کننده شخصیت زن و راهکاری برای ورود بی دغدغه و بی خطر او در جامعه است.
اما با رشد مکاتب مختلف که بیشتر زاییده تفکرات مادی و انسان محور غربی بود، این مسئله تا حدی به چالش و انحراف کشیده شد و از حجاب به معنای محدودیت و مهجوریت نام بردند. پس در تقابلی خصمانه با فلسفه وجودی زن و لزوم حفظ حریم های زنانه به مبارزه با این موضوع پرداختند که متاسفانه ره به ترکستان داشته اند.»
این دانشجو به استفاده تجاری از جسم زن در جوامع لائیک و سرمایه داری اشاره کرده و می گوید: «گاه در اخبار می بینیم که دختران نوجوان زیر بیست سال در دست غول های مدسازی جهان به شکل جدیدی از برده داری نوین معاوضه می شوند.»
سرمایه داران دنیای مد به فکر سودهای کلان خود و فروش کالاهایشان به واسطه جاذبه جسمی زنانه هستند. زنانی که در این دور می افتند، طعمه هایی هستند که به کام اژدهای زندگی بدون خدا و انسانیت فرستاده می شوند. چرخ های سرمایه داری با خون قربانیان این چنینی می چرخد.
زنان دنیای مد چون از سنین پایین وارد این بازی وحشتناک می شوند، وقتی در یک برهه زمانی به خود می آیند، می بینند همه چیز خود را از شرافت و ناموس گرفته تا سلامت جسمانی شان را باخته اند. روشن است که خیلی زود به ورطه پوچ گرایی افتاده و به فکر خودکشی می افتند. از این روست که بارها و بارها در اخبار خبر خودکشی مدل ها، هنرپیشه ها و خوانندگان غربی را می شنویم و می خوانیم.

شرایط خرید تولید داخل را سهل تر کنیم
اگر بخواهیم در وادی اشاعه فرهنگ حجاب فاطمی به موفقیت های بزرگی دست پیدا کنیم، ناگزیریم برای جسم و روح حجاب سرمایه گذاری داشته باشیم. پوشش تولید داخل، با کیفیت و به قیمت مناسب برازنده بانوی مسلمان ایرانی است. اما متاسفانه این روزها شاهدیم که قیمت اشکال مختلف چادر و مانتو در کلان شهری چون تهران به صورت منطقه ای ارائه می شود.
سوسن برزگر یک مشتری در یکی از مراکز خرید مانتو می گوید: «این روزها دائماً در مانتو فروشی های مخلتف قیمت می گیرم. چون همسرم کارگر است، نمی توانیم برای پوشاک خیلی سنگین هزینه کنیم. یک مدل مانتو از یک دوخت مشابه و یک جنس پارچه را در سه نقطه شهر قیمت گرفته ام. حول و حوش امامزاده حسن(ع) قیمت ها بالاتر از ۵۰هزار تومان نمی روند. در میدان هفت تیر که تقریباً همه نوع مدلی مطابق با هر سلیقه ای پیدا می شود، قیمت ها بین ۵۰ تا ۸۰هزار تومان در نوسان است. در میدان تجریش گاه همین مدل به ۱۰۰هزار تومان هم می رسد. حتی یکی از دوستانم از فروش مانتو ۲۴۰هزار تومانی در منطقه الهیه خبر داد. با این اوصاف اگر بخواهیم کار با کیفیت داخلی بخریم وسعمان نمی رسد. بنابراین مجبوریم جنس بی کیفیت و بی هویت وارداتی را انتخاب کنیم. از مسئولان می خواهیم که از حرکت هایی که به ارائه حجاب اسلامی و ایرانی با کیفیت بالاو قیمت ارزان مشغولند، کمک کرده و حمایت های ویژه ای داشته باشند.»
گزارش روز

روزنامه کیهان، شماره ۲۰۲۳۳ به تاریخ ۲۷/۳/۹۱، صفحه ۵ (گزارش روز)
□