بررسی واردات و صادرات پنج ماه اول امسال

صادرات کالاهای غیر نفتی  در پنج ماهه نخست سال جاری بدون احتساب میعانات گازی با حفظ روند صعودی خود از ۷/۷ میلیارد دلار فراتر رفت. این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل حدود ۳۹ درصد رشد نشان می دهد.
بر اساس برنامه چهارم توسعه برای پنج ماهه نخست سال ۱۳۸۷، صادراتی معادل ۸/۴ میلیارد دلار پیش بینی شده که با توجه به صدور  بیش از ۷/۷ میلیارد دلار کالای غیر نفتی حدود ۷۶/۱۶۰ درصد از اهداف برنامه در خصوص ارزش صادرات کالا تحقق یافته است.‏

بر اساس نتایج حاصل از آمار مقدماتی گمرک جمهوری اسلامی ایران، میزان صادرات کالاهای  غیر نفتی  بدون احتساب میعانات گازی  طی پنج ماهه اول امسال معادل ۱۳ میلیون و ۴۹۸ هزار و ۶۱۰  تن به ارزش ۴ میلیارد و ۹۶۷ میلیون و ۹۷۰ هزار دلار بود. که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر وزن ۴۷/۵ درصد و از لحاظ ارزش ۹۶/۳۸ درصد رشد داشت. وزن و ارزش صادرات کالاهای غیر نفتی  در پنج ماهه اول سال ۱۳۸۶ به ترتیب ۱۲ میلیون و ۷۹۸ هزار و ۱۲۰ تن و ۴ میلیارد و ۱۲۳ میلیون و ۴۰۰ هزار یورو و معادل ۵ میلیارد و ۵۸۲ میلیون و ۹۶۰ هزار دلار بود.‏
از میزان کل صادرات غیر نفتی در پنج ماهه اول امسال ۱۷ میلیون و ۲۹۰ هزار دلار به شیوه محل تجارت چمدانی و ۱۲۱ میلیون و ۴۱۰ هزار دلار از طریق بازارچه های مرزی صادر شد.

میزان واردات کشور نیز طی مدت مذکور ۱۶ میلیون و ۲۷۴ هزار و ۹۰۰ تن به ارزش ۱۵ میلیارد و ۲۴۵ میلیون و ۳۸۰ هزار یورو و معادل ۲۳ میلیارد و ۶۷۴ میلیون و ۲۴۰ هزار دلار بود که در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۳۸۶ از کاهش ۹۱/۱۰ درصدی در وزن و رشد ۳۶/۲۷ درصدی در ارزش برخوردار بود. میزان واردات مدت مشابه سال قبل گذشته ۱۸ میلیون و ۲۶۸ هزار و ۲۵۰ تن به ارزش ۱۳ میلیارد و ۷۴۷ میلیون و ۸۵۰ هزار یورو معادل ۱۸ میلیارد و ۵۸۸ میلیون دلار بود. با توجه به مقایسه ارقام صادرات و واردات، تراز بازرگانی خارجی جمهوری اسلامی ایران (بدون احتساب صادرات نفت خام و سایر موارد) طی پنج ماهه اول سال جاری با ۱۵ میلیارد و ۹۱۶ میلیون و ۱۰۰ هزار دلار کسری مواجه بوده است.

بیشترین صادرات کشور در پنج ماهه اول سال ۱۳۸۷ به کشورهای “امارات متحده عربی” با یک میلیون و ۷۰۷ هزار تن و ارزش یک میلیارد و ۳۳ میلیون و ۵۸۰ هزار دلار، چین با ۳ میلیون و ۸۲۸ هزار و ۴۷۰ تن و ارزش ۹۸/۹۳۹ میلیون دلار، عراق با یک میلیون‎ ‎و ۱۸۲ هزار و ۱۲۰ تن و ارزش ۵۳/۷۰۹ میلیون دلار، هند با یک میلیون و ۱۲۰ هزار و ۵۸۰ تن و ارزش ۶۳/۵۷۴ میلیون دلار و جمهوری کره با ۷۶/۶۳۰ هزار تن و ارزش ۵۴/۴۶۱ میلیون یورو صورت گرفت.‏
‏ بر اساس این گزارش ۷۴/۶۲ درصد از سهم وزنی و ۹۵/۴۷ درصد از سهم ارزشی صادرات کشور در پنج ماهه اول سال ۱۳۸۷ متعلق به ۵ کشور فوق الذکر بود.

بر همین اساس، عمده واردات کشور در پنج ماهه اول امسال از کشورهای امارات متحده عربی با ۷۴/۲۸ درصد سهم وزنی و ۴۶/۲۵ درصد سهم ارزشی، آلمان با ۳۶/۷ درصد سهم وزنی و ۷۰/۱۰ درصد سهم ارزشی، چین با ۱۱/۶ درصد سهم وزنی و ۴۶/۹ درصد سهم ارزشی، جمهوری کره با ۴۰/۴ درصد سهم وزنی و ۴۲/۵ درصد سهم ارزشی و کشور سوئیس ۸۶/۱۰ درصد سهم وزنی و ۱۶/۵ درصد سهم ارزشی انجام گرفت.
به عبارتی دیگر ۴۷/۵۷ درصد از سهم وزنی و ۲۰/۵۶ درصد از سهم ارزشی کل واردات کشور طی پنج ماهه اول سال جاری متعلق به ۵ کشور یاد شده بود.
در بررسی تراز بازرگانی خارجی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای فوق ملاحظه می شود که بیشترین رقم مربوط به کسری تراز تجاری به ترتیب مربوط به  امارات متحده عربی با کسری معادل ۴ میلیارد و ۹۹۳ میلیون و ۳۷۰ هزار دلار، آلمان با کسری معادل ۲ میلیارد و ۴۱۵ میلیون و ۱۹۰ هزار دلار، چین با کسری یک میلیارد و ۲۹۹ میلیون و ۳۵۰ هزار دلار، سوئیس با کسری معادل یک میلیارد و ۲۱۴ میلیون و ۵۹۰ هزار دلار و انگلستان با کسری معادل ۲۵/۹۱۵ میلیون دلار بوده است از طرفی ارزش مثبت تراز تجاری کشورمان با کشور عراق معادل ۵۲/۶۷۶ میلیون دلار بوده است.
بررسی تراز بازرگانی خارجی (بدون نفت و گاز و خدمات) ایران با ۱۹۰ کشور و مناطق آزاد تجاری صنعتی نشان می دهد که کشور ما طی پنج ماهه اول امسال با ۱۰۵ کشور دارای تراز منفی تجاری و ۸۵ کشور دیگر دارای تراز مثبت تجاری بوده است.

طی پنج ماهه اول سال جاری، متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی ۷۴/۵۷۴ دلار و متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی ۶۵/۱۴۵۴ دلار بوده است. این در حالی است که متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی در پنج ماهه اول سال گذشته معادل ۲۳/۴۳۶ دلار و متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی معادل ۵۱/۱۰۱۷ دلار بوده است به عبارت دیگر متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی در پنج ماهه اول سال ۱۳۸۷ نسبت به مدت مشابه سال قبل دارای رشد ۷۵/۳۱ درصدی و همین مدت متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی دارای رشد ۹۶/۴۲ درصدی بوده است.‏

اقلام عمده صادرات
در بین اقلام عمده صادراتی بر اساس ارزش دلاری، پروپان مایع شده با ۸/۵۲۷ میلیون دلار با ۸۰/۶ درصد از کل ارزش صادرات رتبه اول را به خود اختصاص داد.
متانول (الکل متیلیک) با ۸/۴۵۷ میلیون دلار یا ۹۰/۵ درصد ارزش رتبه دوم، بوتان مایع شده با ۲/۳۶۳ میلیون دلار یا ۶۸/۴ درصد رتبه سوم، اتیلن با ۹/۳۲۹ میلیون دلار یا ۲۵/۴ درصد رتبه چهارم و پسته، تازه یا خشک کرده با ۷/۳۰۸ میلیون دلار یا ۹۸/۳ درصد از کل ارزش صادرات رتبه بعدی را به دست آوردند.
دیگر اقلام عمده شامل پارااکسیلن با ۷۸/۳ درصد، سایر مخلوط هیدروکربورهای بودار با ۶۱/۳ درصد، گاز طبیعی مایع شده در ظروف یک هزار سانتی متر مکعب و بیشتر با ۰۱/۳ درصد، بنزن با ۴۲/۲ درصد، آمونیاک بدون آب با ۱۲/۲ درصد بود.

در مجموع سهم ده قلم فوق الذکر در پنج ماهه اول سال ۱۳۸۷ حدود ۵۵/۴۰ درصد از کل ارزش و ۳۵/۲۹ درصد از کل وزن صادرات غیر نفتی بود. این در حالی است که در پنج ماهه اول سال ۱۳۸۶ مجموع سهم ده قلم یاد شده حدود ۵۲/۲۹ درصد از کل ارزش و ۱۰/۲۵ درصد از کل وزن صادرات بود.
صادرات این اقلام در مدت یاد شده نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ ارزش حدود ۹۲/۹۰ درصد و از لحاظ وزنی حدود ۲۴/۲۳ درصد افزایش پیدا کرده است.‏

واردات
در پنج ماهه اول سال ۱۳۸۷، به ترتیب ارزش دلاری کالا، بیشترین ارزش و سهم واردات مربوط به بنزین با یک میلیارد و ۸۵۶ میلیون و ۴۰۰ هزار دلار و ۸۴/۷ درصد سهم ارزشی است. شمش از آهن و فولاد غیر ممزوج با ۸۵/۴ درصد سهم ارزشی و سایر روغن های سبک و فرآورده ها به جز بنزین با ۷۰/۲ درصد سهم ارزشی رتبه های دوم و سوم را به خود اختصاص دادند.

دیگر اقلام مهم وارداتی شامل “دانه ذرت” با ۸۵/۱ درصد، “میله های آهنی یا فولادی گرم نورد شده” با ۵۰/۱ درصد، “محصولات از آهن یا فولاد غیر ممزوج تخت و نورد شده به شکل طومار با پهنای ۶۰۰ میلیمتر یا کمتر به ضخامت کمتر از ۳ میلیمتر” با ۴۶/۱ درصد، ” قطعات منفصله جهت تولید خودروهای سواری” با ۱۰/۱ درصد، “دانه سویت” و “سایر ماشین ها و دستگاه های مکانیکی” با ۰۱/۱ درصد و “وسایل نقلیه با موتورهای پیستونی درون سوز تناوبی جرقه ای- احتراقی” هر یک با ۹۷/۰ درصد است . بدین ترتیب سهم اقلام عمده یاد شده از لحاظ ارزش حدود ۲۹/۲۴ درصد و از لحاظ وزن حدود ۴۸/۴۱ درصد است.
برای مدت مذکور معادل ۱۶ میلیارد و ۵۷۵ میلیون دلار واردات انواع کالا به کشور پیش بینی شده است که با توجه به واردات ۲۳ میلیارد و ۴۷۴ میلیون و ۲۴۰ هزار دلار حدود ۸۳/۱۴۲ درصد از اهداف برنامه در خصوص ارزش واردات کالا تحقق یافته است.‏
“نشریه گمرک”