بررسی تاثیر نوآوری بر روی عملکرد کسب وکارهای کوچک و متوسط در صنعت نساجی کاشان و آران و بیدگل

صنعت نساجی در شهر کاشان و آران و بیدگل

چکیده مقاله: هدف از انجام این پروژه این است که با انجام تحقیقات میدانی مشخص شود، به کارگیری نوآوری در شرکتهای نساجی چه تاثیری بر عملکرد آنها دارد. در این شرکتها ۲ نوع نوآوری: نوآوری سازمانی و نوآوری بازاریابی اجرایی شده است و منجر به تغییراتی در ابعاد مالی و غیر مالی عملکرد این شرکتها شده است. پرسشنامه پژوهش براساس بررسی مسائل گریبانگیر صنعت و نقطه نظرات متخصصین طراحی شده است. برای اثبات روایی آن علاوه بر نظر خبرگان متخصص از تحلیل عاملی تاییدی نیز استفاده شده است. داده ها از کل جامعه آماری که شامل مدیران ارشد ۱۳۰کسبوکارهای کوچک و متوسط در صنعت نساجی در کاشان و آران و بیدگل است جمع آوری شده است. از میان این تعداد پرسشنامه توزیع شده ۱۰۰ پرسشنامه تکمیل گردید. یافته های پژوهش حاکی از آن است که نوآوری سازمانی بر روی نوآوری بازاریابی تاثیر مستقیم و معنادار دارد. ولی نوآوری بازاریابی بر روی عملکرد نوآوری تاثیر ندارد. همچنین ضرایب مسیر نشان میدهد که همبستگی قابل توجهی بین نوآوری سازمانی و نوآوری بازاریابی وجود دارد.

واژگان کلیدی: نواوری سازمانی، نواوری بازاریابی، عملکرد نواوری، صنعت نساجی

مقدمه: با تشدید رقابت جهانی، شرکتها به استراتژی کسب وکار به ویژه نوآوری روی آورده اند(gunday, et. al. 2011). نوآوری به تلاشهای یک شرکت جهت یافتن فرصتهای جدید و راه حلهای تازه و کسب مزیت رقابتی از طریق محصولات جدید، خدمات جدید یا بهبود فرایندها اشاره دارد(Dess & lumpink, 2005) . شومپیتر نوآوری را سازوکاری میداند که منجر به سود کارآفرینانه میگردد (احمدپورداریانی و نصیری، ۱۳۹۰). زمانیکه بتوان با استفاده از نوآوری و معرفی محصول و خدمت جدید بازار را به نفع خودمان رقم بزنیم میتوان، ثروت بیشتری خلق کرد. برخی از پژوهشها نشان میدهد که تغییرات نوآورانه اثر مثبتی بر عملکرد کسب وکار دارد Wiklund, Patzelt, & Shepherd,( 2009)) (Marques & ferreria,(2009), . گاندی و دیگران(۲۰۱۱) نشان دادند که نوآوری فرایند بر عملکرد نوآوری تاثیر ندارد .

عملکرد نوآوری: شرکتها با نوآوریهای خود بهتر میتوانند به تغییرات محیطی پاسخ دهند و قابلیتهای جدید برای رسیدن به عملکرد بهتر به دست آورند. به عنوان مثال هال و دیگران (۱۹۸۸) تاکید میکنند که عملکرد نوآورانه ترکیبی از نوآوریهای اداری و فنی است که منجر به رشد و سودآوری میگردد. در واقع عملکرد نوآورانه ترکیبی از دستاوردهای سازمانی است که ناشی از بهبود فعالیتها است و جنبههای مختلف نوآوری در فرایند، محصول، ساختار و غیره را شامل میشود (Hagedoorn and Cloodt, 2003).در سایه مباحثی که به آن اشاره شد فرض میکنیم که انواع نوآوری در سازمان اثر مثبتی برعملکرد نوآورانه کسب وکار دارد. “فرضیه۱-نوآوری سازمانی باعث رشد بیشتر عملکرد نوآورانه سازمان میگردد.”

نوآوری سازمانی: ادبیات موجود در مورد نوآوری سازمانی متفاوت و پراکنده است و توافقی بر سر تعریف این واژه وجود ندارد(Lam, 2005). برخی از پژوهشها به ویژگیهای ساختاری یک سازمان نوآورانه پرداختهاند و اثر آن را (نوآوری ساختار) بر نوآوریهای فنی و محصول بررسی کردهاند(Burns and Stalker, 1961; Mintzberg, 1979; Teece, 1998). در واقع در نوآوری سازمانی میتوان مشارکت همه بخشهای سازمان در توسعه محصولات و خدمات جدید را دید که منجر به نوآوری در محصول و نوآوری در خدمت و نوآوری در بازاریابی میشود. بهطور معمول نواوری موتور اقتصاد مدرن است، و ایدهها و دانش را به محصولات و خدمات تبدیل میکند، و دارای سه مرحله اصلی است:

۱) تولید ایده جدید، ۲) انتخاب ایده خوب از بین ایدهها، ۳) در نهایت اجرای آنها. (Yuhan Ye , Yun Zhou. 2009). براساس مطالبی که بیان شد نوآوری سازمانی به صورت بهبود ساختار منجر به سازوکارهای بهتر هماهنگی در سازمان میگردد و محیطی برای نوآوریهای دیگر نظیر نوآوری در بازاریابی و نوآوری در محصول فراهم میکند. “فرضیه دوم: نوآوری سازمانی بر نوآوری بازاریابی تاثیر مثبت و معناداری دارد”

نوآوری بازاریابی: نوآوری بازاریابی به معنای اجرای یک روش بازاریابی است که شامل تغییرات قابل توجه در طراحی و کیفیت محصول، بسته بندی محصول، موقعیت محصول در بازار، و قیمت گذاری محصول میباشد. هدف نوآوری بازاریابی در نشاندادن نیاز بهتر مشتریان، گسترش بازارهای جدید، یا موقعیتیابی جدید محصول شرکت در بازار با توجه به افزایش فروش شرکت است(Kotler, 1991).. در واقع میتوان فرض کرد که نوآوری بازاریابی منجر به بهبود عملکرد نوآورانه میگردد. “فرضیه سوم: نوآوری بازاریابی بر عملکرد نوآورانه تاثیر مثبت و معناداری دارد.”

عملکرد بازار: اقدامات کارافرینانه موفق، عملکرد مالی شرکت را در طولانی مدت تحت تاثیر قرار خواهدگذاشت. و نشانههای اولیه عملکرد کارافرینانه موفق در بازار بدست میآید، مثل افزایش در فروش و افزایش در سهم بازار. و در طولانی مدت بهبود موقعیت رقابتی در بازار بازگشت مالی بیشتری را به عنوان خروجی کارافرینی ممکن است ایجاد کند. (Aktan.b , Bulut.c, 2008). بنابراین فرضیه چهارم را میتوان اینگونه بیان کرد:” فرضیه چهارم: عملکرد نوآوری تاثیر معنادار بر عملکرد بازار دارد”

روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر روش تحقیقی توصیفی- پیمایشی است. در این پژوهش ابتدا مبانی نظری مطالعه شده و چارچوب مفهومی و پرسشنامهی محققساخته اولیه تدوین شد. و سپس توسط ۲۰ خبره و متخصص در زمینه کسبوکارهای صنعت نساجی، مدل مفهومی و پرسشنامه تدوین شده مرور شد. در این مصاحبهها بعدهای چارچوب مفهومی و سوالات پرسشنامه با شرایط کسبوکارهای نساجی در ایران بومی شده و در ادامه پرسشنامه توزیع شد. پرسشنامه در مقیاس طیف لیکرت ۵ گزینه ای، میزان اجرای نواوری و میزان موفقیت مشارکتکنندگان، به وسیلهی هریک از سوالات ارزیابی میشود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی مدیران ارشد کسبوکارهای صنعت نساجی در کاشان (شامل شرکتهای ریسندگی و بافندگی چاپ و تکمیل، شرکتهای فرش ماشینی و شرکتهای آهار و تکمیل فرش) در سال ۱۳۹۳ است. اسرایت(۲۰۰۰) برای حداقل حجم نمونه قاعدهای پیشنهاد میکند که ابتدا سازه با بیشترین تعداد نشانگرهای انعکاسی در مدل را تشخیص داده سپس این تعداد را در ۱۰ ضرب کنید. امانی و خضری آذر و محمودی (۱۳۹۱) نیز پیشنهاد میکنند که برای بالابردن قابلیتهای تعمیم یافته به ازای هر متغیر مشاهده شده در مدل ۵ تا ۱۰ مورد داده گردآوری شود. با توجه به این توضیحات، در تحقیق حاضر در بین ۱۳۰ کسبوکار مورد بررسی پرسشنامه پخش شد و ۱۰۰ پرسشنامه جمعآوری شد، که انتخاب این تعداد نمونه با تمام نظریههای مذکور در باب انتخاب نمونه مطابقت دارد. روشهای آماری مورد استفاده شامل روشهای آمار توصیفی و تحلیل مسیر است. به منظور سنجش روایی و پایایی محتوایی پرسشنامه از نظر خبرگان و میزان آلفای کرونباخ استفاده شد.

آمار توصیفی در این پژوهش نشان میدهد که ۸۴ درصد آقایان و ۱۰ درصد خانمها بودند. از نظر تحصیلات ۲۰ درصد از افراد در سطح کارشناسی و بالاتر و بقیه زیر سطح کارشناسی قرار میگیرند. و همچنین ۴۸ درصد از افراد میزان سابقه کار بالای ۲۵ سال را دارند. به دلیل اندازه بسیار پایین نمونه، به منظور تحلیل دادهها و آزمون فرضیههای پژوهش از روش کمترین توان دوم جزئی استفاده شده است.

تخمین مدل: شکل زیر مدل محقق را در حالت معناداری ضرایب نشان میدهد. برای بررسی برازش مدل ساختاری پژوهش از چندین معیار استفاده میشود که اولین و اساسیترین معیار، ضرایب معناداری Z یا همان مقادیر t-values است. و این ضرایب باید از ۱.۹۶ بیشتر باشند تا بتوان در سطح اطمینان ۹۵% مناسب بودن مدل ساختاری و معنادار بودن روابط میان هر سوال و متغیر مربوطه (برازش مدلهای اندازهگیری) را تایید ساخت.

پاسخ به فرضیات پژوهش: آزمون فرضیات پژوهش بر اساس مدل تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار SMART PLS:

جدول آزمون فرضیات

نتیجه گیری: با مروری بر منابع نظری سعی گردید تا اطلاعات جامعی درباره موضوع جمع شود و از دیدگاههای مختلف به موضوع نگاه شود. بررسی تاثیر انواع نوآوری در کنار تاثیری که بر روی عملکرد میگذارند، حیطه جذاب پژوهشی در دهه اخیر قلمداد میشود. مخصوصاً اینکه محققانی که بر روی این موضوع کار میکنند به نوآوری به عنوان اصلی مهم توجه ویژهای دارند. در بررسی رابطه بین نوآوری و عملکرد تاکنون مطالعات زیادی انجام شده است و اکثر این مطالعات به رابطه عمیق بین این دو متغیر اشاره کردهاند. اما مطالعاتی که نوآوری سازمانی را به عنوان پایه نوآوری در شرکت بیان کنند در دنیا محدود است و در ایران تاکنون مطالعهای در این خصوص انجام نشده است. همانطور که در این پژوهش هم به نظر میرسد، نوآوری سازمانی در هر شرکتی به عنوان اصل اول در سازمان باید اجرایی شود تا زمینه برای اجرای بقیه انواع نوآوری به خصوص نوآوری بازاریابی و توسعه آن محیا شود. این پژوهش، یافته های پژوشهای قبلی، مبنی بر وجود رابطه معنادار میان دو نوآوری است را تایید میکند ولی بر خلاف نتایج پژوهشهای قبلی رابطه مستقیمی بین نوآوری بازاریابی و عملکرد نوآوری وجود ندارد. در نتیجه توصیه میشود، کسب وکارهای کوچک و متوسط در صنعت نساجی برای افزایش عملکرد نوآوری از ابعاد و روشهای مربوط به نوآوری بازاریابی استفاده نکنند. و شاید به خاطره این امر است که شرکتهای نوپای نوآور برنام های برای رسیدن از نوآوری بازاریابی به عملکرد نوآوری ندارند. پس نتایج مربوط به این نوآوری از آن این نوع شرکتها نخواهدشد. ضریب استاندارشده میان متغیر نوآوری سازمانی و عملکرد نوآوری ۰.۲۴ است که نشان میدهد که نوآوری سازمانی به میزان ۲۴ درصد از تغییرات متغیر عملکرد نوآوری را به طور مستقیم تبیین میکند. از سوی دیگر دو ضریب ۰.۶۷ و ۰.۰۴۷ نیز نشان میدهد که متغیر نوآوری سازمانی به طور غیر مستقیم و از طریق متغیر میانجی نوآوری بازاریابی به میزان ۳ درصد (۰.۶۷*۰.۰۴۷) بر متغیر عملکرد نوآوری تاثیر میگذارد. همچنین ضرایب استانداردشده بارهای عاملی در جدول بالا نشان میدهد که عملکرد نوآوری ۴۳ درصد از تغییرات عملکرد بازار را تبیین میکند. نوآوری بازاریابی به میزان ۵۶ درصد بر متغیر عملکرد بازار تاثیر میگذارد.

منابع:

امانی، جواد ، خضری آذر،جواد، محمودی، حجت. (۱۳۹۱). معرفی مدلیابی معادلات ساختاری به روش حداقل مجذورات جزئی(pls-pm) و کاربرد آن در پژوهشهای رفتاری. مجله برخط دانش روانشناختی. سال اول، شماره۱

Aktan.b , Bulut.c, 2008. Financial Performance Impacts of Corporate Entrepreneurship in Emerging Markets: A Case of Turkey. European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences.

Burns, T., Stalker, G., )1961(. The Management of Innovation. Tavistock Publications, London.

Dess,g g., & Lumpink, G.T.(2005). The role of entrepreneurial orientation in stimulating effective corporate entrepreneurship. Academy of management executive, ۱۹(۱), ۱۴۷-۱۵۶.

Drucker, P. F.,) 1954(. The Practice of Management. Harper & Row, New York, NY.

GUNDAY, g. ULUSOY,g. KILIC, k,& ALPKAN,l. 2011. EFFECTS OF INNOVATION TYPES ON FIRM PERFORMANCE.2011. International Journal of Production Economics, ۱۳۳, pp. 662-676.

Kotler, P., )1991(. Principles of Marketing. Prentice Hall, NJ.

Lam, A.,) 2005(. Organizational innovation. In: Fagerberg, J., Mowery, D.C., Nelson, R.R. (Eds.),

Marques, s. c. & ferreria, j. 2009. Sme innovation capacity, competitive advantage and performance in a traditiona industrial region of Portugal. Journal of technology management and innovation, ۴(۴), ۵۳-۶۸.

Mintzberg, H., )1979(. The Structuring of Organizations. Prentice-Hall, Englewood Cliffs, NJ .

Teece, D.,) 1998(. Capturing value from knowledge assets: the new economy, markets for know-how, and intangible assets. California Management Review 40 (3), 55–۷۹.

Wiklund, J. Patzelt, h. Shepherd, d, a. 2009. Building an integrative model of small business growth. Small Bus Econ (۲۰۰۹) ۳۲:۳۵۱–۳۷۴.

Yuhan Ye , Yun Zhou. 2009. Measuring and analyzing the continued innovation capability in Guizhou Huagong Tools Company. University of gavle. Department of technology and built environment.

تهیه و تنظیم: