بزرگترین ابزار اقتصاد مقاومتی در بوکان مغفول مانده است

قالی در ایران و آذربایجان غربی به عنوان هنر و صنعتی اصیل شناخته شده و همواره کالای نفیس تجاری ، هنری و سفیر فرهنگی کشورمان در کشورهای مختلف جهان معرفی شده است.

به گزارش اروم نیوز ، قالی در ایران و آذربایجان غربی به عنوان هنر و صنعتی اصیل شناخته شده و همواره کالای نفیس تجاری ، هنری و سفیر فرهنگی کشورمان در کشورهای مختلف جهان معرفی شده است.

قدمت بافت قالی در آذربایجان غربی به بیش از دو هزار سال قبل می رسد و هنوز هم بقایای فرشهای دست بافت چند قرن پیش آذربایجان زینت بخش موزه ها و مراکز هنری کشورهای اروپایی است.

واقعیت آن است ایران شهرت خود از فرش را مدیون آذربایجان است چرا که مردم این دیار عشق را با هنر ، خلاقیت و صنعت درهم آمیخته و شاهکاری جاودانه خلق می کنند .

صنعت قالیبافی در آذربایجان غربی و شرقی از پویایی و قابلیت اشتغالزایی بالایی برخوردار است و از نظر اقتصادی نیز مستعد ارزآوری به کشور بوده و هم اکنون زمینه اشتغال مستقیم و غیرمستقیم هزاران نفر از مردم را فراهم آورده است.

ارائه تسهیلات کم بهره بانکی یکی از مهمترین راهکارها برای این قشرتولید کننده بود اما حداقل در این شهرستان از سال گذشته با تبلیغ گسترده دولت مبنی بر پرداخت وام مشاغل خانگی از جمله فرش دست باف کسانی که به صورت اینترنتی برای دریافت وام قالی بافی ثبت نام کرده اند،ازاین حمایت کاملا بی بهره بوده اند و دولت درانجام تعهدات خود نسبت به این قشر مهم و تولیدکننده و از طرفی آسیب پذیر، ناموفق نشان داده است.

یکی دیگراز مشکلات اساسی آموزش قالیبافان است که موجب رکود در تولید فرش دستباف شده است .

مشکل دیگر و اساسی این قشر سوء استفاده سرمایه گزاران بخش خصوصی به دلیل عدم حمایت دولتی و عدم نظارت است به صورتی که در بسیاری از خیابان های اصلی و فرعی شهر بوکان سرمایه گزاران با ایجاد بنگاه های تولید فرش بیش از هفتاد درصد منفعت فرش تولیدی را به نفع خویش کاملا مصادره کرده و در اصل مانند زالو خون قالی بان را می مکند.

آنچه مسلم است درحال حاضربیش از یکصدهزار نفر ازمردم استان بطورمستقیم وغیرمستقیم درتولید مواداولیه وهمچنین قالیبافی ،دارکشی ،پرداخت ،طراحی، رنگرزی ،چله کشی ،نخ ریسی ،ریس فروشی و حرف های متنوع فعالیت می کنند واین استان باتولید سالانه ۲۶۰ هزار متر مربع فرش دستباف، ۴/۵ درصد از کل تولیدات فرش کشور را به خود اختصاص داده است.

هم اکنون بیش از۱۰۰۰ فروشگاه وحجره وتیمچه عرضه انواع فرش دستباف دربازارهای بوکان ،ارومیه ، شاهین دژ،تکاب،اشنویه ،نقده ،سردشت،پیرانشهر، خوی ، مهاباد و سایر شهرهای استان فعال اندو به عرضه و فروش آخرین فرش های دستباف استان می پردازند.

کیفیت تولید فرش دستباف استان بویژه بوکان ، تکاب ، شاهین دژ به حدی است که درکشورهایی چون آلمان وایتالیا ، کشورمان را با فرش این شهرها به ویژه تکاب می شناسند و بد نیست بدانید که فرش دستباف تولیدی استان در پنج قاره جهان به فروش می رسد .

تحریم ها به نفع صنعت وهنر فرشبافی استان تمام شده است و با افزایش قیمت ارز وصادرات فرش دستباف استان ،درآمدهای دست اندرکاران تولیدوفروش انواع فرش دستباف درآذربایجان غربی افزایش خوبی داشته است و قیمت هر متر فرش نیز نسبت به سال گذشته حدود ۵۰ درصد افزایش یافته است و علاوه برآن تقاضا برای صادرات وبازاریابی فرش نیز درکشورهای مختلف رونق خوبی داشته است .

باید تلاش کنیم تا صددرصد مواد اولیه تولید فرش دستباف رادرداخل کشور تولید کنیم ولی هم اکنون بخشی از مواد اولیه ونخ فرش دستباف ازکشورهای نیوزیلند ،استرالیا ،اندونزی، وکره وارد کشور می شود وباافزایش قیمت ارز هزینه های تولید فرش نیز فزونی گرفته است .

دربحث اقتصاد مقاومتی ،صنایع دستی بویژه فرش دستباف می تواند نقش مهمی دردرآمد زایی و اشتغال ایجاد نمایدوبه اعتقاد اتحادیه های صنوف تولید وفروش فرش مهمترین مقوله در این امر بحث اشتغال است چرا که ایجاد شغل دراین صنعت بسیارساده ،وآسان بوده طوریکه ما می توانیم با ۳۰ میلیون ریال برای یک خانواده با نصب دار قالی وتهیه مواد اولیه سر و سامان بدهیم این در حالی است که ایجاد شغل دررشته های صنعتی برای هرنفر بالای پنجاه میلیون تومان است .

فرش بافان بوکانی معتقدند که باید بانک ها با ارائه تسهیلات کم بهره وقرض الحسنه زمینه اشتغال اقشار بیکار جامعه را در این صنعت و هنر فراهم نمایند،امری که در دولت دهم مغفول واقع شد.

علاوه برآن مسئولان بوکانی با توجه به استعدادها و ظرفیت های بالقوه این شهرستان می بایستی از سال ها پیش نسبت به درافت مجوز و بستر سازی در راستای ایجاد دانشکده فرش دانشگاه هنراسلامی اقدام می کردند ، مساله ای اساسی که شاید در هیچ جلسه و محفلی برای یک بار هم مطرح نشده است و نیز آموزش علمی وعملی راازسطوح پایین تاسطوح عالی بیش ازگذشته ادامه بدهند و سازمان های حمایتی همچون سازمان بیمه تامین اجتماعی نیز بیش از گذشته در بیمه کردن قالیبافان همت به خرج دهند تا به اشاعه ورونق هنروصنعت فرش بافی استان شاهدباشیم که در این مورد سازمان تامین اجتماعی به خوبی عمل کرده است و خوشبختانه بیمه کردن قالیبافان وخانواده های آنها دراستان آذربایجان غربی و شهرستان بوکان صورت گرفته است اما همچنان تعداد زیادی باقی مانده اند.

اکنون دراستان جوانان بیکار زیادی را می بینیم که به یادگیری حرف وصنایع مربوط به قالی روی آورده اند و در این راستا اتحادیه های صنوف تولیدکنندگان فرش استان بایستی با جدیت تمام بامعرفی این افراد به مراکزآموزش فنی وحرفه آنان رادر اخذ کارت مهارت فنی یاری دهند .

هرچند در دو سال گذشته بیمه قالیبافان قابل توجه بوده است وامروز بابیمه کردن این قشرامید برای زندگی وتلاش وتولید قالی مرغوب وهنری دوچندان شده است اما هنوزنواقصی دربیمه قالیبافان استان دیده می شود که امیدواریم این نواقص وکمبودها با درایت مسئولان امور صنفی وشرکت های بیمه حل وفصل شود.

فراموش نکنیم فرش های تولیدی درروستاهای آذربایجان غربی قدمت هزاران ساله دارد و خوشبختانه این هنر وصنعت سینه به سینه به نسل جوان منتقل شده و واقعیت این است که قالیبافی علاوه بر سطح شهر درهزاران روستای آذربایجان غربی زنده و پویا است و اتحادیه تعاونی های فرش دستباف روستایی استان می توانند تبدیل به فعال ترین اتحادیه کشوری شوند.

اما متاسفانه در سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی ، تاکنون تلاشهای برنامه ریزی شده و زیادی برای ساماندهی ورفع مشکلات قالیبافان شهری و روستایی بوکان انجام نشده و وعده های دولت در جهت پرداخت وام های کم بهره برای کسانی که از سال گذشته ثبت نام اینترنتی کرده اند، عملی نشده است و مردم این سئوال را دارند آیا وعده های دولت تا پایان عمر دولت دهم در این راستا تحقق خواهد یافت؟

از طرفی دیگر ایجاد نمایشگاه های عرضه مستقیم قالی بصورت فصلی و یا دایمی یکی دیگر از راهکار هاست که در این شهرستان مغفول واقع شده است.

فراموش نکنیم در هنر و صنعت فرش ۳۶رشته مرتبط هنری وجود دارد که اگر هر یک از این رشته ها عیب و ایرادی داشته باشد کل مجموعه فرش آسیب می بیند .

باید توجه داشت، اگر مشکلات مربوط به تامین مواد اولیه مرغوب، مشکلات امور بافندگان و مشکلات صادر کنندگان برطرف شود بهتر می توانیم به عنوان قطب فرش کشور به فعالیت بپردازیم.

از طرفی دیگر باید بدانیم ،طراحی خوب قالی ۳۰۰درصد در قیمت فروش فرش تاثیر دارد ولی متاسفانه با وجود این تاثیر طراحان و نقاشان قالی استان طرح های خوبی را ارائه می دهند اما کسی از این قشر هم حمایت خاصی نمی کند و شاید طراحان نقشه های قالی در اوج مظلومیت قرار گرفته اند.

تنوع در طرح و نقش قالی آذربایجان بسیار متنوع بوده و باید تلاش کرد این تنوع و جذابیت پایدار بماند.

همچنین ۸۰ درصد فروشندگان فرش استان به صورت سنتی تجارت می کنند که باید ابزار و شیوه های لازم و جدید را برای ورود به بازارهای جهانی و بازاریابی بین المللی یاد بگیرندو در این زمینه هم هیچگونه اقدام عملی توسط مسئولان مرربوطه صورت نگرفته است.

آنچه مسلم است باید با فراهم کردن زیرساختهای لازم برای اجرا و استفاده از ابزار و شیوه های نو در تجارت و فروش اقدام شود که متاسفانه نبود همین شیوه ها و ابزار نو سبب کمرنگ شدن حضور فرش ایران در معاملات بین المللی شده است.

صادرات فرش دستباف استان به دلیل هنری و مرغوب بودن وتولید کیفی وبااستفاده ازاسلوب هنری به اکثر کشورهای جهان صادرمی شود ولی بیشترین اقبال ازفرش دستباف این خطه از کشور اسلامی درکشورهای اروپای غربی وحاشیه خلیج فارس صورت می گیرد .

هم اکنون بیش از ۴/۵ درصد صادرات فرش دستباف کشور از استان آذربایجان غربی صورت می گیرد که بااحتساب آمار چمدانی ، صادرات فرش دستباف آذربایجان شرقی از ۲۲ میلیون دلار درسال گذشته فراتررفته است وامسال نیز باتوجه به افزایش نرخ ارز ، سود سرشاری نصیب تولیدکنندگان مواداولیه ، بافندگان و صادرکنندگان این صنعت سرازیر خواهد شد .

رونق وپویایی قالی آذربایجان متکی به صادرات است و با وجود اینکه هر ساله نمایشگاه هایی درکشورهای آلمان اندونزی ،روسیه ،چین،ژاپن وترکیه برگزارمی شود که درآن هزاران قطعه قالی به معرض فروش و نمایش گذاشته می شود ، ولی متاسفانه مسئولان ما در این زمینه در خواب غفلت مانده اند و توجه ندارند که با ایجاد چنین نمایشگاه هایی می توانند ضمن شکوفایی و رونق اقتصادی این شهرستان و استان وایجاد امیدواری و تشویق قالی بافان موجب کم کردن بیکاری شده و از طرفی دیگر شهرهای استان را به مراکز توریستی خارجی ها تبدیل کنند،هزاران شعار و دریغ از یک عمل!!!!!!!

مسئولان ما بدانند امروز تولید وعرضه فرش نیز متحول شده وشیوه های علمی وهنری جواب بیشتری می دهند ودراین راستا حمایت قاطع مسئولان از قالیبافان و اتحادیه های مربوطه در اقدام به عرضه انواع طرح های هنری تولید قالی می تواند علاوه بررونق وشکوفایی این صنعت تولید فرش دستباف استان رامطابق میل مشتریان داخلی وخارجی سوق دهد.

متاسفانه مسئولان ما هنوز به این امر پی نبرده اند که نام آذربایجان با فرش دستباف عجین شده و توجه به مبانی اقتصادی و اشتغال که از تولید این محصول نصیب استان می شودبایستی از سال ها قبل در اولویت های کاری آن ها قرارمی گرفت.
تنها کار مثبتی که در طول این سالیان در حق این قشر مهم و تاثیر گزارانجام شد بیمه قالیبافان به عنوان موتور محرکه توسعه این هنر–صنعت بود و توجه به این مقوله توانست گام موثری در تشویق قالیبافان به ادامه فعالیت در این عرصه داشته باشداما متاسفانه بخش عمده ای از ساختارهای مربوط به صنعت فرش استان با بی توجهی مسئولان از بین رفته و باید با ایجاد راهکارهایی برای حل مشکلات موجود در این زمینه گام های ضربتی و اساسی برداشته شود.

یکی از راهکارهای اساسی ایجاد وراه اندازی مرکزی ویژه و مستقل برای تجمیع ومدیریت امورات مربوط به تجارت وخریدوفروش دراستان و حتی شهرستان است که در آن می تواندعرضه همه نوع فرش دستباف ونفیس هنری وتابلوفرش به نمایش وفروش عموم گذاشته شودایجاد چنین مرکزی خواهد توانست در عرضه و فروش و معرفی فرش دستباف این خطه هنرپرور و هنرخیز نقش مهمی ایفاءنماید.

به یاد داشته باشیم فرش دستباف این امکان را دارد که در موضوع اقتصاد مقاومتی و در شرایط سخت تر شدن تحریم ها به یاری اقتصاد و اشتغال در کشور بیاید و تحریم کنندگان را ناکام سازد.

رشد و گسترش صادرات غیرنفتی و عدم تکیه به فروش نفت می تواند در دوران توجه به اقتصاد مقاومتی به عنوان محور فعالیتها مدنظر قرار گیرد.

بدون شک استان آذربایجان غربی را می توان یکی از قطب های مهم تولید فرش دستباف در کشور دانست

حمایت از تولید، حمایت از توسعه بازارهای داخلی و خارجی و همچنین صیانت و حراست از فرش دستباف بایستی از برنامه های حمایتی و ضربتی مسئولان شهرستان و استان باشد.

باید منتظر بود و دید آیا گوش شنوایی در این شهرستان وجود دارد؟

بهنام قاسمی

فارغ التحصیل رشته تکنولوژی نساجی

Recent Posts

سفارش قطعه در واحد فنی

نویسنده: قاسم حیدری، فوق لیسانس تکنولوژی نساجی کمپانی های سازنده ماشین آلات ریسندگی نیز در…

1 روز ago

شماره ۹۰ مجله نساجی کهن ویژه نامه آبان ماه منتشر شد

تبلیغات روی جلد: کاوان شیمی فهرست مطالب شماره 90 مجله نساجی کهن نمایشگاه پیشرفته‌ترین فناوری‌های…

5 روز ago

Heimtextil 2025: گسترش نوآورانه در صنعت فرش و کفپوش

در نمایشگاه Heimtextil 2025، بخش فرش و کفپوش به سطح جدیدی از گسترش و نوآوری…

6 روز ago

درباره رخدادی خوب در هنر فرش ایران

نویسنده:سیامک عیقرلو آری، تیتر این نوشتار درست نوشته شده است و به درستی آن را…

1 هفته ago

فناوری در عصر هوش مصنوعی

فناوری‌های نوظهور و هوش مصنوعی با وجود همه اثرات مثبت و غیرقابل انکاری که برای…

1 هفته ago

ایتما آسیا ۲۰۲۴؛ بررسی حضور پررنگ چینی‌ها و چالش‌های صنعت نساجی ایران (ویدیو)

ایتما آسیا ۲۰۲۴ فرصتی برای نمایش پیشرفت‌های چشمگیر صنعت نساجی چین بود، جایی که شرکت‌های…

1 هفته ago