تابلو فرش دستباف چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

تابلو فرش دستباف یکی از جذابترین و زیباترین اثر هنری قالی بافان به حساب می آید که خیلی از ما با دیدن آن لذت می بریم. تابلوهای فرش به دو دسته اصلی دستی و ماشینی تقسیم بندی می شوند و هرکدام دارای مشخصات و ویژگی های خاص خودشان می باشد که لازم است در هنگام خرید با آنها آشنا باشید.

ما در این مقاله از فرش فراهان قصد داریم صفر تا صد تابلو فرش دستباف و تا حدی ماشینی را برای شما بررسی کنیم و به شما مشخصات و ویژگی های یک تابلو فرش با کیفیت و خوب را معرفی کنیم.

تابلو فرش چیست؟
انواع تابلوهای فرش

اگه جز کسانی هستید که کلاً خیلی از فرش اطلاعاتی ندارید باید به زبان ساده بگوییم که تابلو فرش در واقع همان قالی در ابعاد کوچک می باشد.

به طور کلی هرچیزی که قابلیت گستردن داشته باشد؛ مثل موکت، زیلو، حصیر، قالی و… را در اصطلاح فرش گفته می شود.

حالا هر فرشی که دارای گره باشد، یعنی از کنار هم قرار گرفتن گره ها بافته شود به آن قالی گفته می شود. حالا هر قالی که متراژ و اندازه آن کوچک باشد  (۳۰*۲۰ سانتیمتر تا ۲*۳ متر) در اصطلاح تابلو فرش گرفته میشود.

تابلو فرش ها در بیشتر موارد درون قاب قرار می گیرند و برای زیبایی و جلوه بخشیدن به منزل، بر روی دیوارهای خانه نصب می شوند. از آنجایی که این تابلوها به عنوان نمادی از قدمت، اصالت، تاریخ و فرهنگ خاص ایرانی می باشند، زیبایی و رنگ خاصی به منزل شما می بخشد.

تاریخچه و قدمت تابلو فرش
تابلو فرش دستباف

تاریخچه فرش دستباف همیشه با ابهامات و گمانه زنی های فراوانی همراه بوده است، اما بررسی ها نشان می دهد که سال‌های ۳۴۵ تا ۴۳۵ پیش از میلاد آغاز شروع بافت فرش در ایران می باشد و از همان ابتدا نیز بافت تابلو فرش وجود داشته است. البته نه به مفهوم امروزی تابلو فرش!

اگر بخواهیم به طور دقیق تر بیان کنیم باید گفت؛ استارت گسترش قالی بافی در ایران از دوره هخامنشی خورد و در دوره ساسانی بود که بافت تابلو فرش دستباف در ایران رواج پیدا کرد.

بافت تابلو فرش ادامه پیدا کرد تا نزدیک به ۸۰ سال پیش مردم یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی به نام سردرود تصمیم گرفتن که بافت تابلوهای فرش را به صورت حرفه ای ادامه بدهند.

استفاده از طیف رنگ متنوع و ظرافت در بافته های شهر سردرود باعث شد که این شهر، شهرت جهانی در بافت تابلوهای فرش پیدا کند، تا جایی که امروزه به سردرود به عنوان پایتخت تابلو فرش جهان نام برده می شود.

انواع کلی تابلو فرش
تابلو فرش دست بافت

تابلوهای فرش را در دو دسته اصلی دستباف و ماشینی تقسیم بندی می کنند که هرکدام دارای ویژگی های خاص خودشان می باشند.

تابلو فرش دستباف از آنجایی که علاوه بر زیبایی دارای قدمت و اصالت خاصی می باشد، دارای قیمت بسیار بالاتری نسبت به ماشینی می باشد. اما اگر به هنری بودن کار خیلی اهمیت نمی دهید و تنها دنبال یک اثر زیبا برای منازل خود هستید که دارای قیمت پایینتری باشد، تابلو فرش ماشینی برای شما گزینه مناسبی می باشد.

تابلو فرش دستباف ایران از شهرت بسیار بالایی برخوردار است و نه تنها در ایران؛ بلکه کشورهای اروپایی، آمریکایی، اعراب و چینی برای خرید آنها بسیار مشتاق می باشند.

همانطور که گفتیم بهترین تولید کننده تابلو فرش دستباف شهر سردرود می باشد ولی بهترین تولید کننده تابلو فرشهای ماشینی نیز شهر کاشان می باشد که همیشه در زمینه تولید فرش های ماشینی از اعتبار و محبوبیت بالایی برخوردار بوده است.

مهمترین طرح های تابلو فرش دستباف و ماشینی
تابلو فرش دستباف

همانطور که گفتیم تابلو فرش ها در اندازه های کوچک بافته و تولید می شوند که اندازه های استاندارد برای آن؛ سایزهای ۵۰*۳۵ ، ۷۰*۵۰ ، ۱۰۰*۷۰ ، ۱۲۰*۸۰ ، ۱۵۰*۱۰۰ و ۳۰۰*۲۰۰ می باشد. این سایزها برای بافت طرح های مختلفی از تابلو فرشها استفاده می شود که در زیر مهمترین آنها را برای شما معرفی خواهیم کرد:

مناظر طبیعی: همانطور که از نام آن مشخص است در این نوع از تابلو فرش ها از مناظر طبیعی مثل رودخانه، درختان، جنگل، گل و… استفاده می شود.

حیوانات: ما ایرانی ها همیشه نسبت به حیوانات محل زندگی خود حساس و مهربان بوده ایم، استفاده از تصاویر طبیعی حیوانات نیز در تابلو فرشهای ما بسیار موجود می‌ باشد.

گل: شامل استفاده از تصاویر مربوط به دسته گل‌ های تزئینی و طبیعی می‌ باشد.

اشخاص: این نوع تابلو فرش ها که در دنیای مدرن بسیار رایج شده است از تصاویر اشخاص مشهور و نامی جهان برای بافت تابلو استفاده می شود که اکثراً به صورت تک تابلو فرش و سفارشی بافته می‌ شود.

چهره: این نوع طرح نیز از تصاویر مربوط به چهره هنرمندان مشهور موسیقی و سینما را شامل می‌باشد.

ترکیبی: از نام آن می توان حدس زد که در طراحی این نوع تابلوها از ترکیب تصاویر مناظر طبیعی و حیوانات و بناهای تاریخی و… استفاده می شود.

آیات: این نوع طراحی تابلو فرش که در گذشته بیشتر رواج داشت از آیات قرآن و احادیث بافته میشد.

جنس الیاف تابلو فرش دستباف و ماشینی
انواع تابلو فرش دست بافت و ماشینی

به طور کلی الیاف فرش دستباف دارای اهمیت بالایی می باشد، زیرا به نوعی کیفیت فرش و تابلو فرش ها رابطه مستقیم با جنس الیاف دارند.

الیاف یا همان نخ های استفاده شده در تابلو فرش ها بسته به منطقه و مواد اولیه موجود در استان بافت فرش و تابلو فرش متفاوت می باشد که مهمترین دسته بندی آن به این ترتیب می باشد:

الیاف پشمی: پشم را می توان پرکاربردترین ماده اولیه برای بافت انواع فرش دستباف و تابلو فرش معرفی کرد که از پشم گوسفندان تهیه و استفاده می شود.

پشم بسته به نژاد گوسفندان و علوفه ای که گوسفندان از آن تغذیه می کنند دارای کیفیت متفاوتی می باشد. در بین مناطق بافت تابلو فرش، استان های غربی و شمال غربی ایران دارای باکیفیت ترین نوع پشم می باشند.

الیاف پنبه ای: بعد از پشم قطعاً پنبه پراستفاده ترین نوع نخ و الیاف به حساب می آید که خیلی از ما آن را با نام کتان نیز میشناسیم.

استفاده از پنبه بیشتر از آنکه برای پرزهای تابلو فرش دستباف استفاده شود برای تار و پود کاربرد دارد. پنبه دوام و استحکام بسیار بالایی به تابلو فرش بافته شده می بخشد.

الیاف ابریشمی: ابریشم استفاده شده در تابلو فرش ها به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم بندی می شود که در این بین استفاده از پیله های ابریشم طبیعی؛ زیبایی، ظرافت و لطافت خاصی به تابلو فرش می بخشد که باعث می شود محصول نهایی از قیمت بسیار بالایی برخوردار شود.

الیاف کرکی: کرک نیز از بدن چهارپایان به دست می آید که دارای قیمت بسیار بالایی می باشد. دلیل این موضوع نیز کمیاب بودن آن نسبت به پشم می باشد.

در واقع کرک الیاف نازکی می باشد که روی پشم و پوست چهارپایان جمع می شود و دارای لطافت و نرمی خاصی می باشد.

الیاف اکریلیک: قیمت این نخ‌ ها به نسبت نخ‌ های طبیعی ارزانتر است و تابلو فرش‌ های بافته شده با آن در بیشتر موارد دارای قیمت‌ بسیار مناسب‌ تری می باشد.

نکات مهم تابلو فرش برای خرید
تابلو فرش دستباف

در پایان مطالب گفته شده در مورد تابلو فرش ها این سوال برای ما پیش می آید که در هنگام خرید آنها باید به چه مواردی دقت کنیم تا بتوانیم یک خرید مطمئن و درست داشته باشیم؟

۱. اصل بودن تابلو فرش دستباف بسیار حائذ اهمیت می باشد. تابلو فرش های خاص و اصلی دارای شناسنامه بافت می باشند که در پشت کار ثبت می شود. در زمان خرید آن را چک کنید.

۲. یکی دیگر از مشخصه های باکیفیت و اصل بودن تابلو فرش، کج نبودن آن می باشد. برای بررسی این موضوع از پشت تابلو آن را چک کنید، زیرا از روی آن خیلی قابل تشخیص نمی باشد.

۳. یک نکته خیلی مهم هنگام خرید این می باشد که ترجیحاً تابلو فرش قاب نشده را خریداری کنید و سپس خودتان اقدام به قاب کردن آن کنید. زیرا بسیاری از عیوب فرش با قاب کردن آن قابل تشخیص نمی باشد.

۴. بررسی پشت تابلو فرش دستباف خیلی از موارد را برای شما قابل رویت می کند. مواردی همچون ریزباف یا درشتباف بودن تابلو، نوع گره های استفاده شده، دقیق بودن شانه های بافنده و موارد دیگر.

۵. تنها بافت تابلو فرش مهم نیست، “پرداخت” یکی از مهمترین مراحل داشتن تابلو فرش خوب می باشد که در صورت عدم انجام صحیح می تواند از زیبایی و ارزش کل کار کم کند.

منبع: farahancarpet