تاثیر ارز تک‌نرخی بر قیمت‌ها

 

 

آیا رشد قیمت در انتظار کالای اساسی خواهد بود؟

آیا رشد قیمت در انتظار کالای اساسی خواهد بود؟ حذف دلار با نرخ مرجع ۱۲۲۶ تومانی در حالی صورت گرفته که در یک سال گذشته تنها کالای اساسی (گندم و نهاده‌های دامی) به این ارز دسترسی داشتند و به سایر صنایع ارز با نرخ مبادله‌ای اختصاص می‌یافت. حال با تغییر در روند قیمت‌گذاری و شناور شدن نرخ ارز می‌توان گفت بیش از همه نرخ کالای اساسی تغییر خواهد کرد.

بر اساس آخرین مصوبه بانک مرکزی، از این پس نرخ ارز به صورت شناور اعلام و برای اولین روز نیز دلار با نرخ ۲۴۷۷ تومان چکش خورد که این به معنی دو برابر شدن نرخ دلار برای کالای اساسی خواهد بود.

این در حالی است که طی یکسال گذشته و همزمان با رشد نرخ دلار، مصوبات بسیاری برای مصون ماندن سبد اصلی خانوار از رشد قیمت در نظر گرفته شده بود، اما کندی در روند مصوبات موجب شد تا بازار همواره با مشکل مواجه باشد و قیمت‌‌ها رشد روزانه را تجربه کنند.

تخصیص ۱۰میلیارد دلار برای عرضه کالا و تنظیم بازار در ماه رمضان از مصوباتی است که بیش از یک ماه پیش از سوی کارگروه هماهنگی اقتصادی دولت به تصویب رسید، اما به گفته معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت تزریق این بودجه با بوروکراسی سختی مواجه شده و تامین منابع آن تاکنون محقق نشده است. عباس قبادی در خصوص تامین ارز مورد نیاز واردات کالاهای اساسی می‌گوید: اگرچه تا به امروز مشکل خاصی در تامین ارز وجود نداشته است، اما بوروکراسی سختی در بانک مرکزی وجود دارد که انرژی بی‌موردی را از ما هدر می‌دهد؛ بنابراین بانک مرکزی باید بیش از حد معمول همراهی برای واردات کالاهای اساسی داشته باشد.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت به خبرگزاری مهر، گفت: هم اکنون وضعیت ذخیره کالاهای اساسی در شرایط مطمئنی قرار دارد، اما باید پشتوانه لازم برای جایگزینی این کالاها بعد از مصرف فراهم شود، به این معنا که اگر بانک مرکزی همراهی لازم را در تامین ارز نداشته باشد، مشکلاتی بروز خواهد کرد.

از سوی دیگر و به گفته برخی از کارشناسان، دولت برای جلوگیری از افزایش چشمگیر قیمت کالای اساسی ملزم به تخصیص یارانه به اقلامی که پیش از این دلار با نرخ ۱۲۲۶ تومان دریافت می‌کردند، خواهد شد تا به این طریق کنترل بازار از دست دولت خارج نشود، اما روش پیشنهادی مخالفانی نیز دارد. به گفته مخالفان یارانه به افزایش رانت‌خواری منجر خواهد شد. با این شرایط می‌‌توان گفت با رسیدن کالای ثبت سفارش شده به نرخ جدید ارز به بازار، شاهد کوچک‌تر شدن سفره‌های خانوار خواهیم بود، چرا که رشد قیمت‌ها در سال گذشته حذف برخی از اقلام را در سبد روزانه مردم به همراه داشت و حال با تغییر در روند قیمت‌گذاری، سبد خرید مردم بیش از پیش کوچک خواهد شد.

تغییر در ترکیب کالاهای وارداتی

تغییر در سبد کالای وارداتی دیگر موردی است که کارشناسان به آن اشاره می‌کنند. به گفته فعالان اقتصادی شدت گرفتن تحریم‌ها و افزایش نرخ ارز موجب شده تا روند واردات از کالاهای اساسی و مواد اولیه به سمت مواد غذایی حرکت کند.

رییس کمیسیون مدیریت اتاق نیز با تایید در روند واردات کالا می‌گوید: در سه ماه منتهی به خرداد ماه سال ۹۲ عمده کالاهای وارداتی به پنج کالا اختصاص یافته است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، محمدرضا حریری در بیست‌و‌چهارمین جلسه هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در این خصوص افزود: یکی از اتفاقاتی که در جریان واردات کشور در سال گذشته رخ داده، تغییر ناموزون در کالاهای وارداتی است که عمدتا در سال‌های گذشته به کالاهای سرمایه‌ای، واسطه‌ای و مواد اولیه اختصاص داشت، اما در حال حاضر بر اساس آخرین آمار سه ماه ابتدایی سال جاری، بیشترین اقلام وارداتی مربوط به مواد غذایی و خوراکی بوده است.

وی با بیان اینکه در هیچ دوره‌ای بیش از ۱۵درصد اقدام به واردات مصنوعات ساخته شده در کشور نکرده‌ایم، گفت: در سه ماهه ابتدایی سال ۹۲، پنج قلم کالا یعنی برنج، کنجاله، دانه گندم، دانه ذرت و شمش آهن خام عمده‌ترین کالاهای وارداتی را به خود اختصاص داده است و این آمار نشان‌‌دهنده تغییر ترکیب واردات کالا به کشور است که آثار آن را در صنعت کشور حس می‌کنیم.

رییس کمیسیون مدیریت واردات اتاق بازرگانی اظهار کرد: علاوه بر تغییر ترکیب واردات سطح جغرافیایی اقتصاد کشور نیز کوچک شده و طرف‌های اقتصادی کشور کاهش یافته است. به نحوی که در حال حاضر ۶۰ درصد واردات متعلق به پنج کشور است که این مساله در کیفیت و قدرت چانه‌زنی کشور تاثیر خواهد گذاشت.

وی با بیان اینکه کاهش واردات ماشین‌آلات تبعاتی از جمله کهنه شدن خطوط تولید در معدن و صنعت دارد تصریح کرد: وقتی واردات ماشین‌آلات کاهش می‌یابد نشان‌دهنده هزینه بیشتر تولید، کاهش کیفیت و از دست دادن رقابت حتی در بخش داخلی است. بنابراین دولت آینده باید این مساله را در بخش تجارت حل کند. همچنین کاهش واردات و سوق آن به سمت کالاهای غذایی باعث کاهش تولید می‌شود که باید این مساله نیز اصلاح شود.

نحوه ثبت سفارش کالا

با تغییر نرخ ارز چگونگی ثبت سفارش کالا این روزها به دلمشغولی اصلی واردکنندگان بدل شده است؛ چرا که شناور بودن نرخ ارز علاوه بر برنامه‌ریزی، گشایش «ال.سی» را نیز با مشکلاتی مواجه خواهد کرد. در این خصوص رییس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران به خبرگزاری تسنیم، می‌گوید: ثبت سفارش‌ها در راستای سیاست‌های اعلامی بانک مرکزی انجام می‌شود.

به گفته حمید صافدل، مسوول کل جریان ارز از صفر تا صد بانک مرکزی است و قانون هم مسوولیت را به بانک مرکزی داده است.

وی در خصوص چگونگی روند ثبت سفارش نیز افزود: ما در ثبت سفارش‌ها اصلا هیچ نوع ارزی را قید نمی‌کنیم و تنها می‌نویسیم: «در راستای سیاست‌های اعلامی بانک مرکزی»؛ بنابراین وقتی ثبت سفارش انجام و به بانک ارسال شد تولیدکننده متوجه می‌شود که ارز مرجع یا مبادله‌ای دریافت خواهد کرد. رییس‌ کل سازمان توسعه تجارت ایران ادامه داد: ثبت سفارش در حوزه اختیارات ماست و ما در ثبت سفارشمان می‌نویسیم در راستای سیاست‌های ارزی بانک مرکزی و هر سیاستی این بانک اعمال کند ما اجرایی خواهیم کرد.
حذف ارز مرجع خبر جدیدی نیست

از سوی دیگر در حالی مسوولان از حذف ارز مرجع به عنوان رخدادی جدید یاد می‌کنند که رییس‌کل گمرک معتقد است تمامی ثبت‌سفارش‌ها در گمرک از سال گذشته براساس دلار مبادله‌ای انجام می‌شده و حذف ارز مرجع خبر تازه‌ای برای ما نیست.

عباس معمارنژاد با تاکید بر اینکه برای انجام ثبت سفارش‌ها در گمرک نیازی به ابلاغ رسمی از سوی بانک مرکزی نیست، گفت: از سال گذشته بر اساس ارز مبادله‌ای ثبت سفارش‌ها در گمرک انجام می‌شد و هم اکنون هم می‌شود. وی با تاکید بر اینکه امسال هم رویه سال قبل مبنی بر ثبت سفارش با دلار مبادله‌ای در گمرک انجام می‌شود به خبرگزاری تسنیم گفت: نیازی به ابلاغ بخشنامه رسمی درباره حذف ارز مرجع از سوی بانک مرکزی نیست.