مد و پوشاک

تاریخچه مختصری از مد سریع و ضرر آن برای انسان و محیط زیست

مد سریع یک پدیده جدید در بخش پوشاک است که به شدت به کارگران، حیوانات و محیط زیست آسیب می‌رساند.

قرن ۱۸ میلادی با کاهش سرعت در مد همراه بود. افراد باید مواد اولیه مورد نیازخود مانند چرم یا پشم را خودشان جمع آوری و آماده می‌کردند، مواد را بافته و سپس از آنها لباس تهیه می‌کردند. با پیدایش چرخ خیاطی، فناوری جدیدی در طول انقلاب صنعتی معرفی شد. به این ترتیب تولید لباس سریع‌تر، ساده‌تر و کم هزینه‌تر شد و چندین تولیدی لباس برای خدمت به طبقات متوسط به وجود آمد.

مد سریع به عنوان لباس‌های کم‌هزینه و مد روز شناخته می‌شود که به سرعت با اقتباس از نشانه‌های طراحی در کت‌ واک‌ها یا پوشش سلبریتی‌ها به تقاضای مشتری پاسخ می‌دهد. عبارت “مد سریع” در بحث‌های پیرامون مد، پایداری و آگاهی از محیط زیست محبوبیت زیادی پیدا کرده است.

مد سریع شامل طراحی، تولید، توزیع و بازاریابی سریع پوشاک است. در نتیجه، فروشگاه‌ها می‌توانند مقادیر زیادی از طیف وسیع‌تری از محصولات را ارائه دهند و به مشتریان امکان دسترسی بیشتر به مد و تمایز محصولات با هزینه کمتر را می‌دهند. قیمت پوشاک و به تبع آن کیفیت آنها به دلیل استفاده از مواد و رنگ‌های ارزان قیمت در حال کاهش است. در حالیکه قیمت‌ها در حال کاهش است، روندهای مد در حال افزایش است.

فرهنگ مد سریع، نحوه خرید و دور انداختن لباس را در افراد تغییر داده است. مد سریع با ارائه مقادیر زیادی پوشاک با قیمت‌های پایین به یک مدل تجاری برجسته تبدیل شده است که باعث افزایش مصرف لباس شده است. از این رو، در حال حاضر، جدیدترین مدها در دسترس همه طبقات مصرف کننده است که اغلب به عنوان مد “غیرمتمرکز” از آن یاد می‌شود.

با این حال، تهدیدات ناشی از لباس‌های ارزان برای سلامت انسان و محیط زیست در طول عمر کوتاه این لباس‌ها نهفته است. هزینه‌های زیست‌محیطی و اجتماعی مرتبط با صنعت نساجی بسیار گسترده است و از فرآیند کشت پنبه متمرکز بر آب تا تخلیه رنگ‌های تصفیه‌نشده به منابع آبی مجاور تا دستمزد کم و شرایط کاری نامطلوب نیروی کار را شامل می‌شود.

بیشتر بخوانید: تاثیر تولید و ضایعات منسوجات بر محیط زیست

 

اثرات بعدی مد سریع بر اکوسیستم

به دلیل سرعت تولید لباس و افزایش تعداد لباس‌هایی که مصرف کنندگان دور می‌ریزند، حجم قابل توجهی از ضایعات نساجی تولید می‌شود. آمارها نشان می‌دهد که تنها در استرالیا، سالانه بیش از ۵۰۰ میلیون کیلو لباس در محل‌های دفن زباله دور ریخته می‌شود.

اگرچه مد سریع به مشتریان این امکان را می‌دهد که لباس‌های بیشتری را با پول کمتر خریداری کنند، اما خطرات بهداشت محیطی آن برای افرادی که در کارخانه‌های نساجی کار می‌کنند یا در نزدیکی آنها زندگی می‌کنند، به مراتب بسیار بدتر است. در حال حاضر و در نتیجه افزایش عادات مصرف، میلیون‌ها تن زباله نساجی در محل‌های دفن زباله و سایر محیط‌های کنترل نشده تولید می‌شود.

فاضلاب خطرناک تصفیه نشده، نتیجه صنایع نساجی در کشورهایی است که اقلام مد سریع را تولید انبوه می‌کنند. فاضلاب کارخانه‌های پوشاک، مستقیم در رودخانه‌ها تخلیه می‌شوند. سرب، جیوه و آرسنیک سه ماده شیمیایی موجود در این ضایعات نساجی هستند که به ویژه برای آبزیان خطرناک هستند.

پلی‌استر یکی از پرکاربردترین الیاف در صنعت پوشاک است. پلی‌استر از سوخت‌های فسیلی به دست می‌آید، گرمایش جهانی را تشدید می‌کند و هنگام شستشو می‌تواند الیاف کوچکی را آزاد کند که میزان پلاستیک در اقیانوس‌ها را افزایش می‌دهد. با این حال، مقیاس مورد نیاز مد سریع، می‌تواند حتی الیاف “طبیعی” را نیز مشکل ساز کند.

آفت‌کش‌ها و آب زیادی برای رشد پنبه معمولی در کشورهای توسعه نیافته مورد نیاز است. این امر احتمال خشکسالی را افزایش داده، فشار زیادی را بر حوضه‌های آبی وارد کرده و رقابت برای دستیابی به منابع اولیه را تقویت می‌کند.

 

بهنام قاسمی

فارغ التحصیل رشته تکنولوژی نساجی

Recent Posts

شماره ۹۰ مجله نساجی کهن ویژه نامه آبان ماه منتشر شد

تبلیغات روی جلد: کاوان شیمی فهرست مطالب شماره 90 مجله نساجی کهن نمایشگاه پیشرفته‌ترین فناوری‌های…

3 روز ago

Heimtextil 2025: گسترش نوآورانه در صنعت فرش و کفپوش

در نمایشگاه Heimtextil 2025، بخش فرش و کفپوش به سطح جدیدی از گسترش و نوآوری…

5 روز ago

درباره رخدادی خوب در هنر فرش ایران

نویسنده:سیامک عیقرلو آری، تیتر این نوشتار درست نوشته شده است و به درستی آن را…

5 روز ago

فناوری در عصر هوش مصنوعی

فناوری‌های نوظهور و هوش مصنوعی با وجود همه اثرات مثبت و غیرقابل انکاری که برای…

5 روز ago

ایتما آسیا ۲۰۲۴؛ بررسی حضور پررنگ چینی‌ها و چالش‌های صنعت نساجی ایران (ویدیو)

ایتما آسیا ۲۰۲۴ فرصتی برای نمایش پیشرفت‌های چشمگیر صنعت نساجی چین بود، جایی که شرکت‌های…

1 هفته ago

مزایا ومعایب شرکت های دانش بنیان

شرکت‌های دانش‌بنیان در ایران به شرکت‌هایی اطلاق می‌شود که بر پایه دانش و فناوری‌های نوین…

2 هفته ago