تکنولوژی تولید نخ BCF – پروفسور یوسف اشکنار

نظر شما در مورد بازار انواع نخ های BCF ، پلی استر ، پلی آمید و پلی پروپیلن چیست؟
پلی پروپیلن در سال ۱۹۸۰ وارد بازار شد. نخ پلی پروپیلن در کنار مزایای زیاد و خصوصیات فنی خوبی که دارد معایبی هم دارد که مهمترین آن رنگ پذیری ضعیف آن است. اما به دلیل فرآیند آسان تولید و قیمت ارزان آن روز به روز روند مصرف آن در بازار افزایش می یابد و تمایل به مصرف آن بالاتر است و به نظر می رسد پلی آمیدها حضور پررنگ خود در بازار را از دست خواهند داد. پلی آمیدها در سال ۱۹۴۵ وارد بازار شدند و بعد از آن پلی استر در سال ۱۹۶۰ وارد بازار شد. هر چند که پلی آمیدها دارای خصوصیات خوبی مانند رنگ پذیری بالا، مقاومت سایشی و استحکام بسیار بالا، ضد آب بودن و… هستند. اما به دلیل بالا بودن قیمت آنها در تنها چند کشور محدود استفاده می شوند. نمی توان گفت که پلی آمیدها کلاً از بازار خارج می شوند، چون نیاز به این نوع کفپوش ها وجود دارد. مثلاً در برخی از اماکن شما مجبور هستید از این نوع کفپوش های پلی آمید مصرف کنید مانند هتل ها و مکان های پر رفت و آمد.
بازار همواره به پلی آمید نیاز دارد اما این میزان زیاد نخواهد بود و میزان مصرف آن رو به کاهش بوده و پلی استر و پلی پروپیلن جای آنرا پر کرده اند. امروزه انواع مختلفی از پلی استرها وارد بازار شدند که دارای مزایایی از قبیل رنگ پذیری بالاتر از انواع قبلی خود هستند و بازار خوبی را برای خود پیدا کرده اند.
شاید به نظر برسد به دلیل خصوصیات ضعیف، پلی پروپیلن نباید مورد مصرف قرار بگیرد اما قیمت در بازار امروز، بسیار مهم است و قیمت پائین پلی پروپیلن عامل گسترش مصرف آن است. به ویژه کشور ایران در بخش تولید نخ BCF و مواد اولیه آن دارای مزیت های بسیار زیادی است. به خاطر وجود انرژی و نفت- که ترکیه کاملاً فاقد آن است- ایران شانس بزرگی برای تبدیل شدن به یک کشور قدرتمند در این زمینه دارد.
تولید نخ BCF در ترکیه نزدیک به ۱۰۰۰ تن در روز است. ما در سال چیزی در حدود ۳۵۰۰۰۰ تن نخ BCF تولید می کنیم در حالی که این عدد در ایران نزدیک به ۸۰  تن در روز است. ایران مجبور به افزایش ظرفیت تولید خواهد بود. امروز ما مشتریان زیادی از تمام نقاط دنیا مانند برزیل و مراکش و… داریم که از اروپا و ترکیه نخ وارد می کنند. اما این کشورها مواد اولیه کافی در اختیار ندارند و انرژی در آنها گران است و شرایط رقابت آنها سخت خواهد بود.

با پتانسیل های موجود چرا صادرات نخ BCF ایران در حد مطلوبی نیست؟
هرگاه شما کار تازه ای را شروع می کنید مسلماً با مشکلاتی مواجه خواهید شد. ابتدا باید نخ با کیفیت  تولید کرد و با تکنولوژی تولید آن به خوبی آشنا شد بعد از آن باید وارد بازار شوید و کم کم راه خوب صادر کردن را یاد گرفت و این یک مساله عادی است.
مثلاً شرکت ما چندین ماشین در ترکیه و ایران در حال کار دارد. مشخصات ماشین آلات و مواد اولیه به کار رفته تقریباً یکسان است اما نخی که در ترکیه تولید می شود با نخ مشابه تولید شده در ایران تفاوت دارد. امروزه کشور سوریه نیز در تولید نخ BCF بسیار خوب عمل کرده و تولیدات خود را به راحتی صادر می کند. و باید اقرار کرد آنها در کمترین زمان پیشرفت قابل توجهی داشته اند.
امروزه برای تولیدکنندگان فرش که صادرات را مد نظر دارند، استفاده از نخ BCF با کیفیت بسیار مهم است و خریدار اهمیتی به محل تولید نخ نمی دهد. امروزه ترکیه، سوریه و کشورهای نظیر آنها نخ BCF  با کیفیت خوب را ارائه می دهند و مشتریان خود را پیدا کرده اند. اگر فردا ایران به این قابلیت برسد، قطعاً خریداران از تولید کننده ایرانی جنس خود را تهیه خواهند کرد. به نظر من تولید کنندگان ایرانی به تولید نخ با کیفیت اهمیتی نمی دهند. آزمایشات بخش کنترل کیفیت در بسیاری از کارخانجات الیاف مصنوعی ایران ناکافی است. البته در ایران تولید کنندگان نخ BCF هم وجود دارد که سهم بزرگی از تولیداتشان صادراتی است.

به نظر می رسد بازار داخل که برای سالهای متمادی برای اکریلیک جذاب بوده خیلی سخت بتواند به راحتی مسیر خود را عوض کند. نظر شما چیست؟
امروزه صادرات به معنای زنده بودن فعالیت یک بنگاه اقتصادی است. ایران فرش دستباف خود را به خوبی صادر می کند اما تولیدکنندگان فرش ماشینی ایران باید بدانند که اکریلیک قابل صادر کردن نیست. تولید کنندگان ایرانی مجبور هستند نیاز داخل را نیز تامین کنند اما این یک مساله قطعی است که صادرات فرش به اروپا و آمریکا با نخ اکریلیک غیر ممکن است پس مجبور هستید فرش های پلی پروپیلن یا پلی استر تولید کنید.

به نظر من اگر ایران به تولید نخ با کیفیت، با ماشین آلات روز دنیا بپردازد بسیار موفق خواهد بود. نگاهی به بازار داخل و بازارهای صادراتی ایران این مطلب را تصدیق می کند. به نظر من ایران می تواند در مدت بسیار کوتاهی بازار را در اختیار بگیرید. شانس ایران برای یکه تازی در این عرصه از هر کشور دیگری بالاتر است حتی بالاتر از ترکیه.
اگر شما نتوانید از مزیت های خود استفاده کنید دیگران این کار را خواهند کرد. همانطور که سوریه در چند سال اخیر با توجه به نیاز بازار فرش ماشینی، به تولید نخ BCF هیت ست شده پرداخته است این مسئله در مورد کشورهایی همچون قطر و عربستان هم می تواند قابل پیش بینی باشد.
اگر تولید فرش BCF گسترش قابل توجهی یابد، شاخه های دیگری نیز در کنار آن پدید خواهد آمد. مثلاً فرش BCF پلی پروپیلن حداکثر ۲ سال دوام دارد و خریدار باید آن را تعویض کند و فرش با طرح و رنگ جدید را جایگزین نماید. حالا شما باید فکری برای فرش های کهنه BCF کنید و خطوط بازیافت آن راه اندازی شود.
پروژه جدید ما هم کار روی ماشین های بازیافت فرش و تولید الیاف بازیافتی است. به همین ترتیب تجارت شما گسترش می یابد و شاخه جدیدی در صنعت فرش شما به وجود خواهد آمد که همان کارخانجات بازیافت فرش و تولید الیاف بازیافتی هستند. با توجه به همین مسائل ترکیه هر روز صنعت فرش خود را گسترش می دهد. اما آنها همواره از این ترس دارند که ایران و کشورهایی در ردیف آن می توانند ارزان تر تولید کنند.