تولید پارچه‌های پشمی خود تمیزشونده‌ ضد باکتری و ضد قارچ توسط محققان ایرانی

 

 

محققان دانشگاهی در طرحی تحقیقاتی، اقدام به تولید آزمایشگاهی پارچه‌های پشمی کرده‌اند که از خواص ضدمیکروبی و ضدقارچی برخوردار است. نمونه‌های ساخته شده، در معرض تابش نور خورشید، فعالیت خودتمیزشوندگی نیز از خود نشان می‌دهند.

به گزارش سرویس فناوری ایسنا، کالای پشمی به دلیل ساختار پروتئینی منبع بسیار مناسبی جهت رشد میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا و حساس در برابر قلیا و نور خورشید است و از محدودیت استحکام نیز برخوردار است.

به گفته‌ امیر بهزادنیا، این تحقیق با هدف عملیات تکمیل ویژه جهت بهبود خواص کالای پشمی مانند افزایش فعالیت خود تمیز شوندگی، ضدباکتری/ضدقارچی و مقاومت اسیدی و قلیایی آن انجام شده است. این هدف با ایجاد یک پوشش یکنواخت نانوکامپوزیتی از جنس اکسید روی/ نیتروژن-نقره(N-Ag/ZnO) بر روی پارچه دنبال شده است.

طبق نتایج، عمل دهی نمونه‌ پارچه پشمی با مقادیر بهینه نانو کامپوزیت شانه عسل مانند N-Ag/ZnO سبب بهبود خواص بیولوژیکی، مکانیکی و آبدوستی پارچه می‌شود. تأخیر شعله‌وری، افزایش درجه‌ سفیدی، کاهش حلالیت قلیایی و اسیدی بدون ایجاد سمیت سلولی از دیگر فواید استفاده از این نانوکامپوزیت در ساخت نمونه‌هاست.

نتایج این طرح در صنایع نساجی، پلیمر، سرامیک و سایر سطوح کاربردی بوده و علاوه ‌بر آن می‌توان در صنایع، پزشکی و نظامی نیز از آن بهره گرفت.

بهزادنیا در ادامه افزود: «همانگونه که ذکر شد در این کار به بررسی فتو سونوسنتز در محل و اصلاح نانو فتوکاتالیست ZnO به کمک بارگذاری همزمان نیتروژن و نقره روی پارچه‌ پشمی پرداخته شده است. بر این اساس سنتز در محل نانو فتوکاتالیست‌های اصلاح شده روی کالای پشمی در دمای پایین انجام و تأثیر آن‌ها بر خواص کالا بررسی شده است. در این راستا فعالیت خود تمیز شوندگی نمونه‌های پشمی تکمیل شده در معرض تابش نور خورشید، سینتیک حذف رنگزا، فعالیت ضدباکتری در برابر دو نوع باکتری مختلف و فعالیت ضدقارچی در برابر گونه‌ای قارچ مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین از تصاویر میکروسکوپ الکترونی پویشی گسیل میدانی (FE-SEM)، طیف پراش اشعه ایکس (XRD)، تبدیل فوریه مادون قرمز (FTIR)، اسپکتروفتومتری فتون های پرتو ایکس (XPS)، اسپکتروفتومتری جذبی و انعکاسی، جانمایی نقطه به نقطه عنصر (X-ray mapping) و اسپکتروسکوپی تفرق الکترون (EDS) جهت آزمایش‌های لازم استفاده شده است.»

به گفته‌ این محقق، در فرایند تکمیل این پارچه‌ها از حمام فراصوت استفاده شده است. این عمل منجر به تک مرحله‌ای شدن فرآیند در دمای کم و کوتاه شدن زمان فرایند می‌شود. همچنین امواج فراصوت سبب توزیع یکنواخت بارگذاری همزمان نقره و نیتروژن روی سطح نانو ذرات اکسید روی شده است. در نهایت با عمل دهی پارچه‌ پشمی با این نانوکامپوزیت و به روش بیان شده، خواص چندگانه‌ ذکر شده روی محصول نهایی ایجاد می‌شود.

امیر بهزادنیا، دانش‌ آموخته‌ دکترای نساجی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، دکتر مجید منتظر، عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دکتر مهناز محمودی راد، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در انجام این طرح همکاری داشته‌اند.

نتایج این تحقیقات در مجله‌ Ultrasonics Sonochemistry (جلد ۲۷، شماره ۱، سال ۲۰۱۵، صفحات ۲۰۰ تا ۲۰۹) منتشر شده است.