در انتظار مذاکرات سرنوشت‌ساز برای بازار بورس

بورس تهران پس از یک استراحت موقت در هفته گذشته بار دیگر نشانه‌های افزایش تقاضا برای خرید سهام و بالا رفتن قیمت‌ها را به نمایش گذاشت که در نهایت منجر به رشد ۷/۱ درصدی شاخص کل طی هفته جاری شد.

این روند به طور عمده متاثر از دو عامل بود. نخست؛ مذاکرات پیش روی ایران با نمایندگان گروه ۱+۵ که نسبت به نتایج آن خوش‌بینی اولیه وجود دارد. دوم؛ تبعات رشد ۷۰ درصدی نرخ دلار آزاد در سال گذشته که درآمد فروش شرکت‌ها به ویژه در بخش صادراتی را افزایش داده است و به صورت تدریجی موجب بهبود وضعیت سودآوری بنگاه‌ها و به تبع آن شکل‌گیری انتظارات مثبت در بازار سهام شده است. در این میان، هر گونه برآورد از نتیجه مذاکرات در هفته آینده برای بورس تهران بسیار مهم تلقی می‌شود، زیرا که می‌تواند با ترسیم چشم‌انداز دقیق‌تر از تحولات سیاسی بین‌الملل و تغییرات نرخ دلار، به طور همزمان بر فضای روانی سرمایه‌گذاران و نیز افق سودآوری شرکت‌های وابسته به ارز تاثیر بگذارد.

موج فلزی‌ها در بورس

این هفته پس از مدتی استراحت در گروه معدنی و فلزی، دوباره نوبت به آنها رسید تا در بین صنایع پیشتاز عرض اندام کنند. در این راستا، شاخص دو صنعت فلزات اساسی و استخراج کانه‌های فلزی به ترتیب ۳/۴ و ۴/۵ درصد در مقیاس هفتگی رشد کردند. در این گروه، ذوب آهن اصفهان که در دو مجمع سالیانه آتی (مربوط به سال ۹۰ و ۹۱ ) احتمالا به علت زیان انباشته هیچ گونه سود تقسیمی نخواهد داشت، با جهش ۱۶ درصدی و عبور سهم از سطح قیمتی ۲۰۰۰ ریال شگفتی ساز شد.

فولاد مبارکه هم که در این هفته همه محصولات خود به جز ورق گرم را با سه درصد رشد قیمت به فروش رساند، شاهد افزایش ۷/۵ درصدی قیمت سهام بود. کارشناسان در صورت تثبیت قیمت‌های کنونی فروش انتظار رشد سودآوری هر سهم فولاد مبارکه تا سطح ۵۰۰ ریال را در سال ۹۱ دارند که نسبت به پیش‌بینی ۳۱۳ ریالی فعلی از قابلیت افزایش مناسبی برخوردار است. در رویداد مهم دیگری در این گروه، خبر جلسه مدیران سنگ‌آهنی‌ با ایمیدرو درباره بهره مالکانه محرک مهمی در تغییر حال و هوای معدنی‌ها بود که البته با عدم تائید رسمی خبر از سوی مقامات مسوول در ایمیدرو، سهام دو قلوهای سنگ‌آهنی روز گذشته از تب و تاب افتاد.

در این گروه، عرضه اولیه ۱۰ درصدی شرکت تامین مواد اولیه فولاد صبا‌نور در روز دوشنبه آینده با توجه به بهای تمام شده اسمی برای مالک عمده (توسعه معادن و فلزات) زمینه افزایش درآمدهای «ومعادن» را فراهم می‌کند. یادآور می‌شود، سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات کل درآمد فروش سرمایه‌گذاری‌ها در سال ۹۱ را ۴۵ میلیارد تومان پیش‌بینی کرده که این رقم احتمالا به تنهایی در روز عرضه اولیه صبانور قابل تامین خواهد بود.

خداحافظی موقت پتروشیمی‌ها از تالار

یکی از صنایع پیشرو بازار در چند ماه اخیر بدون شک گروه پتروشیمی بوده است. مطالعه شاخص محصولات شیمیایی به عنوان نمایانگر عملکرد این صنعت نیز از جهش ۲۸ درصدی قیمت سهام این گروه از ابتدای اسفند ماه ۹۰ تا کنون حکایت دارد. در این هفته، اکثر نمادهای فعال پتروشیمی (از قبیل پردیس، زاگرس، شیراز، نفت و گاز پارسیان و…) به منظور تعدیل پیش‌بینی درآمد یا ارائه اطلاعات جدید متوقف شدند.

به نظر می‌رسد پس از گذشت سه ماه از جهش ناگهانی نرخ ارز، اکنون مقام ناظر بازار به صرافت اعلام آثار این تحول بنیادی مهم بر سودآوری شرکت‌ها افتاده است. با توجه به حساسیت موضوع و تمایل طبیعی شرکت‌ها به رعایت احتیاط انتظار می‌رود تا همزمان با اعلام گزارشات جدید، شرکت‌ها نسبت به ارائه گزارش شفاف سازی ارزی نیز اقدام کنند و آثار نوسان این عامل را بر سودآوری گزارش کنند؛ نحوه گزارشی که سابقه قبلی آن در مورد گروه‌هایی مثل تولیدکنندگان روی در سال‌های اوج این صنعت وجود داشته است. در غیاب این اطلاعات، کماکان سایه ای از ابهام بر فضای معاملات سهام این گروه (که حال دیگر به عنوان اصلی‌ترین منتفع از رشد نرخ ارز نزد سرمایه‌گذاران شناخته می‌شوند) خودنمایی خواهد کرد که می‌تواند زمینه افزایش نوسانات سهام پتروشیمی را در اثر هیجانات مقطعی فراهم آورد که به طور طبیعی مطلوب نیست.

کشاکش ارزی به نفع بانک‌ها

از بین موضوعات پرحاشیه اقتصاد داخلی در هفته‌های اخیر یکی هم برداشت بی سابقه بانک مرکزی از حساب بانک‌ها بابت مابه‌التفاوت نرخ ارز رسمی و آزاد بوده است. ماجرا از این قرار است که بانک مرکزی مدعی شده بانک‌ها بخشی از ارز تخصیص یافته با نرخ رسمی را با قیمت آزاد در بازار فروخته‌اند و بابت تفاوت قیمت موجود سودی را کسب کرده‌اند. بانک مرکزی هم سود مزبور را محاسبه کرده و رقم آن را بدون هماهنگی قبلی از حساب بانک‌ها نزد بانک مرکزی کسر کرده است.

از زمان انجام این اقدام اعتراض بانک‌ها و نمایندگان مجلس شروع شد تا با اوج گیری انتقادات، این هفته کمیسیون اقتصادی مجلس در این باره تشکیل جلسه ویژه داد. بر اساس تصمیمات کمیسیون، نه تنها مابه‌التفاوت برداشت شده باید برگشت داده شود، بلکه پیشنهاد شده سود روز شمار بابت وجوه برداشت شده نیز توسط بانک مرکزی پرداخت شود! وقوع اتفاقاتی از این دست موجب شده تا سهامداران به طور کلی از گروه بانکی رویگردان شوند و سهام بانک‌ها به عنوان بزرگترین صنعت بورس در سراشیبی نزول قرار گیرد. به این ترتیب هر چند تصمیم اخیر منجر به احیای نسبی سهام بانک‌ها در روز چهارشنبه شد، اما سقوط ۱۰ درصدی شاخص این صنعت از ابتدای بهمن ۹۰ تا کنون حکایت از کاهش اعتماد بازار به سهام بانکی دارد؛ روندی که شاید تنها با تغییر رفتار بانک مرکزی و بازگشت اطمینان به فضای این صنعت می‌توان به تغییر آن امیدوار بود.