رکود در صنعت نساجی استان یزد/ دیگر خبری از دستمال «یزدی» در بازارها نیست

صنعت نساجی استان یزد با وجود قابلیت‌های اقتصادی فراوانی که دارد دچار رکود شدیدی شده تا جائیکه اگر وضع به این صورت ادامه پیدا کند شاید دیگر چیزی به جز یک اسم از صنعت نساجی باقی نماند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از یزد ، روزگاری استان یزد  با انواع کارخانه‌ها و کارگا‌ه‌های رسیندگی، بافندگی و شعربافی و تولید پارچه‌های فاخر  زبانزد بود تا جایی که مارکوپولو در سفرنامه‌اش می‌گوید: «پارچه‌های ابریشمی موسوم به «یزدی» نزد بازرگانان شهرت فراوانی دارد و به همه جای دنیا صادر می‌شود».

تولید انواع پارچه‌، روفرشی و فرش که در سال‌های نچندان دور می‌رفت تا به صنعتی توسعه یافته تبدیل شود و با رونقش مشکلات اقتصادی استان و حتی کشور رفع شود با وجود مزایای قابل توجهی چون ارزش افزوده و اشتغال بالا، پاک و کم‌آب خواه بودن آن هم در دیار کویری یزد؛ این روزها حال و روز خوشی ندارد این امر را فعالان حوزه نساجی می‌گویند.

کسانی که سرمایه‌شان نیازمند نیم نگاهی از سوی مسئولان است تا شاید در کنار نیم نگاهی که به صنایعی چون خودرو و فولاد دارند دستی هم بر سر صنعت نساجی بکشند تا توانایی‌هایشان به هدر نرود، تا اگر روزگاری در اوج صادرات بودند حال حداقل بازار داخلیشان را با واردات، قاچاق و بی‌توجهی مسئولان از دست ندهند.

مسئولان مشکلات صنعت نساجی را درک نمی‌کند

مجتبی دستمالچیان، رئیس اتحادیه نساجی استان یزد در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در یزد اظهار داشت:  یکی از مشکلاتی که امروز صنعت نساجی با آن روبه‌رو است تأمین مواد اولیه است، هر روز با افزایش قیمت مواد اولیه روبه‌رو هستیم درحالی‌ که پایه اصلی مواد اولیه، مواد پتروشیمی و نفتی تولید داخل کشور است.

وی مشکل دیگر را پنبه دانست و گفت: امسال قیمت جهانی پنبه افزایش یافت و منابع خارجی که پنبه را می‌فروختند امسال ریسندگی زدند و در حال تولید نخ هستند و پنبه را نمی‌فروشند به همین دلیل مشکل جدی در تأمین پنبه به عنوان مواد اولیه داریم.

رئیس اتحادیه نساجی استان یزد با اشاره به اینکه روزگاری ایران در تولید پنبه خودکفا بود، بیان کرد: چون تولید پنبه ارزش تولیدی برای کشاورزان نداشته  در حال حاضر تولید این محصول رها شده و کشاورزان به سراغ تولید محصولاتی رفتند که ارزش مالی داشته باشد بنابراین مقدار تولیدی ِ پنبه داخل به هیچ وجه کفاف بازار داخل را نمی‌دهد و ما نیاز به واردات از سایر کشورها داریم.

وی گفت: نیاز هست که در این مورد برنامه‌ریزی‌های دقیق شود چراکه در بسیاری کشورها تولید پنبه جز کشت استراتژیک‌ است و در ایران با توجه به کارخانه‌های ریسندگی زیادی که داریم و مصرف هم داریم کشت پنبه می‌تواند بسیار کمک‌ساز باشد ولی ما در حال حاضر زیاد کشت پنبه نداریم و کارخانه‌های پنبه‌ پاک‌کنی که داریم به روز و با کیفیت نیستند تا بتوانند پنبه مرغوب را به دست مصرف‌کننده برسانند.

دستمالچیان در بحث تولید، بازسازی دستگاه‌ها را ضروری دانست و گفت: کارخانه‌ها نیاز دارند دستگاه‌ها را نوسازی و بروز کنند تا محصولی با کیفیت تولید کنند و این امر به حمایتی از جانب دولت نیاز دارد تا با دادن وام‌هایی به تولیدکنندگان آن‌ها را حمایت کنند که با توجه به کاهش ارزش ریال و افزایش قیمت دلار این امر کار سختی است.

وی افزود: واردات و قاچاق در بحث فروش محصولات نساجی مشکل دیگری است که بیشترین ضربه را به این صنعت وارد می‌کند چرا که کم‌ اظهاری یا بد اظهاری کالا در این موارد بسیار صورت می‌گیرد و جنسی با کیفیت پایین وارد شده، ارزش واقعی پارچه اعلام نمی‌شود عوارض و گمرکات پایین پرداخت می‌شود و عملاً امکان رقابت از تولیدکنندگان داخلی سلب می‌شود.

رئیس اتحادیه نساجی استان یزد بیان کرد: در واقع برای ما هم همیشه سؤال است که چرا از این صنعت پاک، بومی شده، کم‌ آب‌خواه، با اشتغالزایی بالا نسبت به مقدار سرمایه‌گذاری شده با ارزش افزوده بالا، صنعتی که مورد نیاز جامعه است و اکثر مواد اولیه آن در داخل وجود دارد و برای خودمان است، حمایت نمی‌شود و این سؤالی است که مدام برای خودمان هم پیش می‌آید.

وی افزود: شاید یک دلیلش این باشد که دولت مشکلات ما را درک نمی‌کند چراکه در حال  حاضر صد در صد مالکیت صنعت نساجی در دست بخش خصوصی است و دولت سهمی در بخش خصوصی ندارد در حالی که شرکت‌های خودروسازی به نوعی وابسته به دولت هستند و خود دولت مشکلاتشان را بیشتر می‌داند و بیشتر هم کمکشان می‌کند.

دستمالچیان بیان کرد: کل کشورهای توسعه یافته برای اینکه در مسیر توسعه یافتگی قرار بگیرند و اقتصاد رو به جلو داشته باشند به صنعت نساجی رو آوردند و به توسعه رسیدند ولی اینکه چرا در ایران این صنعت مورد کم توجهی و کم لطفی قرار گرفته جای سؤال است در حالی که اگر درصد کمی از حمایت‌هایی که از سایر صنایع می‌شود از این صنعت می‌شد هم اشتغال خوبی رقم می‌خورد و هم بسیاری از مشکلات را حل می‌کرد.

وی با اشاره به اینکه صنعت نساجی با صنعت مواد غذایی یکی از نیازهای بشر است، بیان کرد: با توجه به مزایای بالایی که این صنعت دارد ما نتنها نتوانستیم به صادرات برسیم بلکه وارد چرخه واردات شدیم در حالی که با همین صنعت می‌توانیم اول بازار خودمان را تأمین کنیم و بعد صادرات و ارزآوری برای کشور داشته باشیم، این صنعت تنها نیازمند نگاه ویژه‌ای از سوی مسئولان است.

واقعیت بی‌توجهی چیست؟

حمید یاوری یکی از فعالان حوزه صنعت نساجی یزد در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: تنها در یک کلام می‌توانم بگویم حمایت نکردن از صنعت نساجی ظاهرا ساده‌تر است وقتی می‌توانیم مواد اولیه را در داخل تهیه کنیم ولی همین مواد پتروشیمی داخلی را به ما گران می‌فروشند و یا بیشتر صادر می‌کنند تا به سود بیشتر برسند، دیگر حرفی باقی نمی‌ماند.

وی گفت: وقتی دولت می‌بیند واردات پارچه درآمد بیشتری برایش دارد خود را درگیر حمایت از صنعت ما که مسائل مالی و نیازهای زیادی دارد، نمی‌کند.

این کارخانه‌دار حوزه نساجی که سال‌های گذشته صادرات پارچه به کشورهای اطراف ایران را داشت، افزود: کسی باور نمی‌کند اگر ا این صنعت تنها کمی حمایت شود با اشتغالزایی بالایی که دارد بسیاری از مشکلات اقتصادی جامعه حل می‌شد.

یاوری با اشاره به اینکه صنعت نساجی یزد روزگاری زبانزد بود و محصولاتی از جمله ترمه‌های نفیس و پارچه ابریشمی یزدی به کشورهای اروپایی صادر می‌شد، بیان کرد: تا چند سال پیش محصولات ما با کشورهای چین و ترکیه رقابت می‌کرد اما اکنون چین جای ما را گرفته، صنعت نساجی با این روش کار کردن رو به نابودی است و جای تأسف دارد که الآن از کشور چین پارچه ابریشمی وارد می‌شود.

وی گفت: مسئول دولتی نمی‌داند که با سیاست‌های غیرکارشناسی و خلق‌الساعه چه بلایی دارد به سر این صنعت می‌آورد. یعنی نمی‌بیند که این صنعت رو به نابودی است و چه مشکلاتی دارد. نمی‌بیند کشوری مثل چین که نفت ندارد ولی همین نفت ما را می‌خرد و داخل کشور خود مواد اولیه صنعت نساجی را تولید و دستگاه‌های مدرن را می‌سازد پارچه را تولید می‌کند و به ما می‌فروشد و هنوز قیمت آن مناسب‌تر از قیمت تولیدات داخلی می‌شود، یعنی مدیران مربوطه ما این چیزها را می‌بیند و کاری نمی‌کند.

به نظر می‌رسد حمایت نکردن از صنعت نساجی به قدری سودآور است که صنایع مختلفی چون پتروشیمی که جز صنایع مادر در کشور محسوب می‌شوند هم حاضر به همکاری نیستند، گویا همه دچار سونامی بد کردن شرایط تولید برای کارآفرینان شده‌اند، درحالی که نساجی صنعتی است که با سرمایه‌گذاری بسیار کمتر از صنایع بزرگ و مادر نه تنها اشتغالزایی بالا ایجاد می‌کند بلکه رونق تولید و ارزش افزوده بالاتری را با تامین نیاز صنعت پوشاک برای کشورمان به ارمغان خواهد آورد و سزاوار نیست این پتانسیل ارزشمند تاریخی که تاروپودش به فرهنگ مان گره خرده را نادیده بگیریم.