راهکارهای مقابله با بحران مالی جهانی

مدیرکل برنامه ریزی سازمان توسعه تجارت تشریح کرد‎: ‎تاثیرات محتمل بحران مالی جهان در تجارت ایران شامل کاهش درآمدهای نفتی،‎ ‎کاهش ارزش صادرات به دلیل کاهش قیمت نفت و در نتیجه کاهش قیمت محصولات‎ ‎پتروشیمی و کاهش ارزش صادرات محصولات فلزی به دلیل کاهش بهای فلزات است‎.

‎محمدرضا‎ ‎ایزدیان با بیان این مطلب در خصوص بحران مالی و‎ ‎اقتصادی جهانی و تاثیرات آن بر اقتصاد کشورمان اظهار داشت: بحران مالی و‎ ‎اقتصادی جهان را می توان در چهار محور دامنه بحران، نوع و ماهیت بحران،‎ ‎حوزه جغرافیایی و زمان و پایداری بحران بررسی کرد‎.

‎وی افزود: در‎ ‎بررسی دامنه بحران می توان به ریشه های بحران در حوزه واقعی اقتصاد که‎ ‎شامل جنگ عراق و افغانستان و علائم رکود در اقتصاد آمریکا در اوایل قرن‎ ‎حاضر و رسوخ آن به حوزه های مالی و بازارهای سرمایه ای است، اشاره‎ ‎کرد.مدیرکل برنامه ریزی تجاری سازمان توسعه تجارت گفت: در بررسی نوع و‎ ‎ماهیت بحران می توان به اینکه این بحران جزء بحران های مربوط به ادوار‎ ‎تجاری (دوره های رونق و رکود) است یا خیر و مسائلی نظیر سوء مدیریت، فساد‎ ‎و زیاده طلبی پرداخت.ایزدیان در مقایسه مشخصات تجارت خارجی ایران و ارتباط‎ ‎آن با بحران مالی و اقتصادی جهانی گفت: بخش  اعظم صادرات ایران نفت است و‎ ‎صادرات غیرنفتی در سال های اخیر رشد قابل توجهی داشته و تا حدود ۲۰درصد از‎ ‎کل صادرات ایران ارتقا پیدا کرده است.

در زمینه واردات نیز بخش اعظم‎ ‎واردات ایران یعنی ۸۰ تا ۹۰ درصد، شامل مواد اولیه و واسطه ای بوده از سوی‎ ‎دیگر در سال های اخیر واردات کالاهای مصرفی اندکی رشد داشته است. وی‎ ‎افزود: ترکیب ساختار صادرات غیرنفتی ایران شامل محصولات و میعانات گازی،‎ ‎پتروشیمی، محصولات فلزی و آهن آلات، فرش، پسته، زغفران، خاویار، خرما و‎ ‎محصولات صنعتی و معدنی و کشاورزی شامل پوشاک، مصالح ساختمانی و میوه و تره‎ ‎بار است و ترکیب ساختار واردات ایران مربوط به ماشین آلات سرمایه ای،‎ ‎اقلام واسطه ای‎ (ckd)‎، آهن آلات، مواد شیمیایی، برخی اقلام مصرفی با دوام‎ ‎نظیر خودرو و‎ cbu ‎و لوازم خانگی است. مدیرکل برنامه ریزی تجاری سازمان‎ ‎توسعه تجارت گفت: مقاصد صادراتی نفت عمدتا کشورهای اروپایی و جنوب شرقی‎ ‎آسیا، میعانات گازی عمدتا جنوب و شرق آسیا و پتروشیمی عمدتا جنوب و شرق‎ ‎آسیا است. محصولات صنعتی نیز عمدتا به کشورهای اروپایی و برخی بازارهای‎ ‎جدید در آمریکا و سایر محصولات به بازارهای پیرامونی کشور صادر می شود‎. ‎همچنین مبادی وارداتی ماشین آلات و اقلام سرمایه ای عمدتا کشورهای‎ ‎اروپایی، چین، کره و ژاپن است و نهاده های واسطه ای نیز از کشورهای‎ ‎اروپایی، جنوب و شرق آسیا و مواد اولیه از کشورهای آسیایی وارد می شود

‎وی‎ ‎در تشریح پیامدهای درجه اول بحران اخیر جهانی گفت: پیامدهای اصلی بحران‎ ‎اخیر شامل کاهش شدید ارزش سهام در اغلب بورس های اصلی جهانی و مراکز‎ ‎بحرانی، کاهش اعتماد مصرف کننده در آمریکا، علائم رکود در اقتصادهای‎ ‎آمریکایی و اروپایی و کاهش نرخ رشد اقتصادی مراکز اصلی بحران است‎.
‎ایزدیان‎ ‎در تشریح پیامدهای درجه دوم بحران اظهار داشت: پیامدهای درجه دوم بحران‎ ‎شامل کاهش ارزش سهام در کشورهای عربی، کاهش تقاضای جهانی نفت و کاهش قیمت‎ ‎نفت، کاهش قیمت های جهانی کالاها نظیر فلزات و پتروشیمی، کاهش تقاضای‎ ‎کالاهای مصرفی که به صورت کند و تدریجی آغاز شده است و کاهش شدید سفته‎ ‎بازی و معاملات کاغذی در کالاها است‎.

‎وی افزود: پیامد های درجه‎ ‎سوم شامل کاهش نرخ رشد امور زیربنایی و عمرانی کشورهای عربی، کاهش نرخ رشد‎ ‎اقتصادهای نوظهور جنوب و شرق آسیا و کاهش نرخ رشد اقتصادی کشورهای اروپایی‎ ‎تا پایان سال ۲۰۰۹ است.وی افزود: درصورت کارآیی نظام توزیع، بحران می‎ ‎تواند باعث کاهش قیمت فلزات شیمیایی وارداتی و تاثیر مثبت آن بر قیمت تمام‎ ‎شده در داخل کشور باشد؛ چرا که بنگاه های اقتصادی ما اتکای زیادی به نهاده‎ ‎های واسطه ای و اولیه دارند. ایزدیان گفت: برای مقابله با بحران های مالی‎ ‎و اقتصادی جهان باید برنامه ریزی مناسبی در توسعه جدی تر صادرات غیرنفتی‎ ‎به ویژه کالاها با تمرکز بیشتر بر بازارهای پیرامونی داشته باشیم‎.

‎وی‎ ‎افزود: طراحی مجدد دیپلماسی تجاری و اقتصادی، به دنبال بحران، بررسی وضعیت‎ ‎تامین منابع مالی، ارزیابی وضعیت سرمایه گذاری مستقیم خارجی در سال های‎ ‎آتی، تغییرات الگوهای سرمایه گذاری و جذب منابع مالی آزاد می تواند‎ ‎راهکارهایی باشد تا بتوانیم تاثیرات این بحران ها را در تجارت خارجی خود‎ ‎به حداقل برسانیم‎.‎