رنگرزی هنر فراموش شده دیار گروس

یک فعال عرصه رنگررزی گیاهی سنتی و تولید کننده فرش دستباف بیجار گفت: استفاده کردن برخی تولید کنندگان از رنگ‌های شیمیایی یکی از دلایل کاهش صادرات فرش بیجار است که علاوه بر صدمه وارد کردن بر اقتصاد و تولید کشور، به هنگام شستشوی الیاف باعث آلودگی محیط زیست نیز خواهند شد.

ایرج ملاقدیمی در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه کردستان، اظهار کرد: از دیدگاه اقتصادی در ایران پس از مولفه نفت، فرش دستباف به خصوص فرش آهنین بیجار جایگاه خاصی در کشور و بین الملل داشت ولی سال هاست که این هنر دیرینه رو به فراموشی است.

وی افزود: با حمایت از تولید کنندگان، استفاده از مواد اولیه مرغوب و استفاده کردن از رنگ گیاهی به سنت نیم قرن پیش، فرش دستباف بیجار باز هم جایگاه خود را در صادرات بین الملل به دست خواهد آورد که با توسعه این هنر در شهرستان بسیاری از مشکلات اقتصادی و اشتغال قابل حل خواهد بود.

وی گفت: برخی از تولید کنندگان فرش برای کسب سود آن هم در کوتاه مدت دست به استفاده از مواد اولیه نامرغوب، رنگ های شیمیایی چینی، بافت نامناسب و زود بازده می‌زنند که به این هنر اصیل بیجار خدشه‌ای بزرگ وارد خواهند کرد.

وی تصریح کرد: حمایت نشدن تولید کنندگان و بافندگان فرش دستباف نیز یکی از علل مهم رکود تولید فرش است.

این تولیدکننده فرش دستباف عنوان کرد: اکنون بسیاری از کشورهایی مانند چین که تا چند دهه گذشته هیچ اطلاعی از صنعت و هنر فرش دستباف نداشتند با الگو گیری از نقشه ها و مواد بکار رفته در ایران و به خصوص استفاده از نقشه های مشهور بیجار گروس جایگاه ویژه‌ای در بازارهای جهانی پیدا کرده‌اند.

ملاقدیمی بیان کرد: با تقویت هنر و صنعت دیرینه فرش دستباف در شهرستان بیجار گروس و وارد شدن به بازار های جهانی می‌توان ارز آوری بسیاری به کشور داشت و فرهنگ کهن این دیار احیاء خواهد شد.

وی گفت: تنها رنگرزی گیاهی آن هم به صورت سنتی و استفاده از خم رنگرزی در سطح شهرستان توسط بنده صورت می‌گیرد و به جرات می توانم بگویم کارگاه رنگرزی گیاهی که در آن مشغول هستم، شاید تنها رنگرزی گیاهی با استفاده از خم رنگرزی در کشور است.

وی بیان کرد: در بیجار تا سال ۱۳۰۰ مردم شهر و روستا خودشان در منزل کار رنگرزی را انجام می دادند و از آن به بعد رنگرزی سنتی و گیاهی بیجار توسط یک نفر یهودی انجام می‌شد و از سال ۱۳۳۰ به بعد نیز توسط شخصی به اسم یوسف نوری که از کبودرآهنگ به بیجار مهاجرت کرده بود، این حرفه ادامه یافت.

ایرج ملاقدیمی گفت: این هنر توسط این شخص با شاگردانش به صورت سنتی تا سال ۱۳۵۶ ادامه داشت و از آن سال به بعد رنگ‌هایی از جمله نیلی که با ظرافت خاصی فقط در بیجار تهیه می‌شد، به دست فراموشی سپرده شد.

این فعال هنر رنگرزی اظهار کرد: از سال ۱۳۷۷ به بعد با تجربه و علاقه ای که به این هنر داشتم با راه اندازی کارگاهی کوچک مشغول به رنگرزی شدم که هم اکنون نیز رنگ هایی از جمله سرمه‌ای، آبی و سبز را با استفاده از خم، که شاید تنها خم رنگرزی به صورت سنتی در کشور باشد، تهیه و به بازار عرضه می‌کنم.

وی بیان کرد: رنگرزی به شیوه ‌سنتی کیفیت بسیار بالایی را خواهد داشت، ولی کار طاقت فرسایی نیز است و به همین دلیل این کیفیت جای خود را به صنعت جدید و رنگ شیمیایی داده، که این مهم ضربه بزرگی به اقتصاد از طریق تولید فرش دستباف بیجار وارد کرده است.

وی عنوان کرد: استفاده کردن برخی تولید کنندگان از رنگ های شیمیایی یکی از دلایل کاهش صادرات فرش بیجار است که علاوه بر صدمه وارد کردن بر اقتصاد و تولید کشور، به هنگام شستشوی الیاف باعث آلودگی محیط زیست نیز خواهند شد.

ملاقدیمی گفت: از سال ۱۳۷۷ تا کنون با رنگرزی و تهیه مواد اولیه فرش دستباف، مشغول به تولید فرش نیز بوده‌ام.

وی اظهار کرد: در بیجار هم اکنون آقایان عیسی گیچلو، قدرت گچلو و هادی ساعی نیز مشغول به فعالیت تولید فرش و حمایت از بافندگان هستند و اکنون در سطح بیجار سالیانه شاید بیش از ۷۰۰ میلیون تومان فرش دستباف تولید خواهد شد و با این وجود روز به روز از تعداد بافندگان فرش دستباف کاسته خواهد شد و این نیازمند حمایت جدی از سمت مسئولان است.

وی افزود: حمایت از تولید کنندگان و بافندگان، آموزش‌های لازم بافندگی، تهیه مواد اولیه مرغوب، جلوگیری از واردات و تهیه مواد نامرغوب، بازاریابی مناسب برای صادرات به خارج کشور و ارتقای مزیت‌هایی برای رقابت با سایر تولید کنندگان باید از سمت دستگاه‌ها و مسئولین مربوط تقویت شود تا بتوان این هنر را که کمک شایانی به اقتصاد شهرستان بیجار می‌کند، احیاء و زنده کرد.