صنعت نساجی یکی از مهمترین صنایع جهان است که سالانه بیش از ۲.۶ میلیارد تکه، معادل ۶۲۵ هزار تن در سال پوشاک، پارچههای نظافت خانگی و سایر محصولات پارچهای را به بازار عرضه میکند. این ارقام نشاندهنده آلایندگی بالای این صنعت است، زیرا سیستمهای تولید و توزیع فعلی با مقررات محافظت از محیطزیست ناسازگار هستند. بازیافت منسوجات، علاوه بر کاهش ضایعات، تعهد به یک چرخه پایدار است که تأثیر مثبتی بر سیاره زمین دارد.
بازیافت منسوجات میتواند به کاهش انتشار گازهای گلخانهای، کاهش وابستگی به دفن زباله و حفظ منابع کمک کند. فرایند تولید لباس، به میزان زیادی برق، آب و سایر انرژیها را مصرف میکند. بازیافت منسوجات با کاهش یا حذف نیاز به ساخت لباسهای جدید، باعث صرفهجویی در مصرف انرژی میشود. از سوی دیگر، خرید لباسهای بازیافتی میتواند به کاهش تأثیرات محیطی «مد سریع» کمک کند.
صنعت مد سریع، مربوط به تولید ارزان و سریع لباسهایی است که بیش از چند بار قابلیت استفاده ندارند و باعث ایجاد میل و تقاضا بین مصرفکنندگان برای خرید لباسهای جدید و بیشتر میشود. تعداد دفعاتی که یک لباس قبل از دور انداختن پوشیده میشود، در ۱۵ سال گذشته ۳۶ درصد کاهش یافته است. تولید، حملونقل و پسماند این صنعت هزینه زیستمحیطی زیادی دارد. برای مثال، خرید یک پیراهن پنبهای سفید، آلایندههایی معادل ۳۵ مایل رانندگی با یک خودرو ایجاد میکند. افزایش عمر لباس تا ۹ ماه میتواند باعث کاهش ۲۰ تا ۳۰ درصدی کربن، آب و ضایعات شود.
ارزش واقعی بازیافت لباس در چرخه عمر منسوجات و منابع حفظشده در هر مرحله نهفته است. بازیافت منسوجات از صرفهجویی در آب، کاهش مصرف انرژی در تولید و حملونقل بهرهمند میشود و راه را برای آیندهای پایدارتر هموار میکند.
منسوجات ساختهشده از مواد گیاهی مانند پنبه و کتان زیستتخریبپذیر هستند و بهوسیله ارگانیسمهایی مانند باکتریها تجزیه میشوند. اما وقتی این منسوجات در محل دفن زباله انباشته میشوند، به دلیل کمبود اکسیژن، تجزیه آنها توسط هضم بیهوازی صورت میگیرد و منجر به تولید متان میشود که به جو وارد شده و کیفیت هوا و سلامت سیاره را تهدید میکند.
سالانه بیش از ۱۲ میلیون تن منسوجات در محل دفن زبالهها قرار میگیرد. این عمل نهتنها برای محیطزیست مضر است، بلکه بسیار هزینهبر است و فضای زیادی از محل دفن زباله را اشغال میکند. بازیافت منسوجات میتواند میزان منسوجات در محلهای دفن زباله را کاهش داده و فضا را برای پسماندهای دیگر آزاد کند.
احتمالاً مهمترین دلیل انتخاب مردم برای بازیافت منسوجات، کمک به افراد نیازمند است. لباسهای بازیافتی برای کمک به سازمانهای حمایت از نیازمندان، به کمکهای نقدی تبدیل میشود. لباسهای اهدایی که آسیب چندانی ندیدهاند، اغلب به فروشگاههای دستفروشی یا حتی به کشورهای در حال توسعه فروخته میشوند.
حدود ۵۰ درصد از لباسهای جمعآوریشده برای استفاده مجدد به کشورهای در حال توسعه صادر میشود. این رویکرد میتواند به ایجاد شغل در این کشورها کمک کند. برای مثال، یک شرکت در سه کشور آفریقایی بورکینافاسو، سنگال و ماداگاسکار با این روش بیش از ۳۵۰ شغل مستقیم و ۱۰ برابر شغل غیرمستقیم ایجاد کرده است.
هرچند صادرات انبوه لباسهای دستدوم، رهبران کشورهای آفریقایی را به واکنش واداشته است. آنها معتقدند واردات پوشاک فرسوده صنعت نساجی کشورشان را تهدید میکند و حیثیت مردم را به خطر میاندازد، به همین دلیل به ممنوعیت ورود منسوجات استفادهشده فکر میکنند.
چین و آمریکا بیشترین زبالههای مد را تولید میکنند. بهطور متوسط هر آمریکایی سالانه ۳۷ کیلوگرم لباس بیرون میریزد. ایتالیا و آلمان نیز پیشرو در تولید زبالههای نساجی هستند. در میان کشورهای اروپایی، ایرلند، آلمان و هلند بالاترین نرخ بازیافت را دارند.
برندهای مد پایدار از پاسپورت محصولات دیجیتال (DPP) برای مقابله با ضایعات لباس استفاده میکنند. این پاسپورتها شامل اطلاعاتی درباره مواد، مسیر تولید، ردپای کربن و نحوه دفع آن است که به مصرفکنندگان کمک میکند انتخابهای پایدارتر داشته باشند. استفاده از DPPها در صنعت مد برای خرید و شیوههای پایدار در حال گسترش است و انتظار میرود استفاده از آن در سالهای آینده رشد کند.
منسوجات بازیافتی به تعداد بیشماری از اقلام روزمره تغییر کاربری داده میشوند. برندهای متعددی از پارچههای بازیافتی لباسهای جدید و مدرن تولید میکنند که برای خریداران آگاه از محیطزیست جذاب است. بعضی از منسوجات بازیافتی به مواد عایق خانگی تبدیل میشوند و برخی دیگر برای ساخت لوازم داخلی خانه و خودرو استفاده میشوند. این تغییر کاربریها نشاندهنده تطبیقپذیری و مزایای زیستمحیطی بازیافت است و به کاهش ضایعات و تقویت نوآوری در تولید محصول پایدار کمک میکند.
تبلیغات روی جلد: کاوان شیمی فهرست مطالب شماره 90 مجله نساجی کهن نمایشگاه پیشرفتهترین فناوریهای…
در نمایشگاه Heimtextil 2025، بخش فرش و کفپوش به سطح جدیدی از گسترش و نوآوری…
نویسنده:سیامک عیقرلو آری، تیتر این نوشتار درست نوشته شده است و به درستی آن را…
فناوریهای نوظهور و هوش مصنوعی با وجود همه اثرات مثبت و غیرقابل انکاری که برای…
ایتما آسیا ۲۰۲۴ فرصتی برای نمایش پیشرفتهای چشمگیر صنعت نساجی چین بود، جایی که شرکتهای…
شرکتهای دانشبنیان در ایران به شرکتهایی اطلاق میشود که بر پایه دانش و فناوریهای نوین…