ساخت پارچه حس‌گر تغییرات طولی در گیلان

خبرگزاری فارس: کارشناس ارشد شیمی نساجی دانشگاه گیلان از اختراع و ساخت پارچه حس‌گر تغییرات طولی برای تشخیص سیگنال‌های مکانیک بدن برای نخستین بار در گیلان خبر داد.

مائده رشیدی امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در رشت با اشاره به اینکه پارچه مذکور نوعی منسوج حس‌گر الکترومکانیکی است، اظهار داشت: این منسوج برای شناسایی و آشکارسازی بیومکانیکی کاربرد دارد.
وی با بیان اینکه هندسه این منسوج با پوشش‌دهی نانو ذرات الکترواکتیو تولید شده است، افزود: مقاومت الکتریکی این منسوج به نیروی مکانیکی اعمال شده بر آن حساس است.
این مخترع گیلانی ادامه داد: از آن جا که ارزیابی مقاومت الکتریکی به روش‌های مختلف انجام‌پذیر است این محصول توانست کاربردهای وسیعی را در عرصه‌های مختلف پزشکی و ورزشی فراهم کند.
وی با بیان اینکه این محصول برای نخستین بار در کشور تولید شده است، افزود: منسوج حس‌گر به دلیل دارا بودن خاصیت آلاستیکی بالا و مقاومت خمش (خم کردن پایین) می‌تواند حرکت‌های مفاصل بدن را در حین فعالیت کنترل و گزارش کند.

رشیدی اضافه کرد: به عنوان مثال کارگرانی که تحت فشارهای جسمی شدید هستند و یا بیمارانی که در شرایط ریسک بالا زندگی می‌کنند، به کمک یک سیستم مرکزی حساس به علایم فیزیولوژیکی و بیومکانیکی نامطلوب قادر به کنترل شرایط بحرانی هستند.

وی با اشاره به اینکه این محصول در نقش یک زانوبند هوشمند شبیه به یک محافظ زانوی معمولی روی مفصل زانو است، بیان کرد: این در حالی است که یک حس‌گر انعطاف‌پذیر الکتریکی پارچه‌ای و یک سیستم تولید سیگنال بر آن تعبیه شده که همزمان با خم شدن زانو و قرار گرفتن در زاویه‌های خاص مقاومت الکتریکی حس‌گر نیز تغییر می‌کند.
این مخترع گیلانی ادامه داد: در این لحظه حس‌گر نوعی سیستم عصبی مصنوعی ایجاد می‌کند که در واقع با درک محرک خارجی یک پیغامی را در غالب سیگنال‌های قابل پردازش به شبکه پردازشگر ارسال می‌کند.

وی با بیان اینکه شبکه پردازشگر می‌تواند به صورت مجتمع در کنار حس‌گر و یا حتی فرسنگ‌ها دورتر از آن قرار داشته باشد، اظهار داشت: شبکه پردازشگر اطلاعات دریافتی را با یک بازه خاصی که برای آن تعریف شده محک می‌زند و در صورت خارج بودن پیام‌ها از بازه تعریف شده مجاز، یک پیغام اخطار و یا هشدار لازم به کاربر ابلاغ می‌کند.
رشیدی اضافه کرد: در این صورت قابل کنترل بودن این منسوج حسگر به اثبات می‌رسد و فرد پوشنده آن از انواع خطراتی که ممکن است در حین فعالیت او را تهدید کند مانند پارگی ربات زانو و غیره، در امان بماند.
وی با اشاره به اینکه این محصول در برخی از حوزه‌های پزشکی و فیزیوتراپی نیز قابلیت استفاده دارد، اظهار داشت: این محصول در حال حاضر در حد یک نمونه آزمایشگاهی و نیمه صنعتی است که به خوبی در صورت سرمایه‌گذاری قابلیت تولید انبوه را دارد.

کارشناس ارشد شیمی نساجی دانشگاه گیلان انفعالی بودن را یک از ویژگی‌های پوشاک امروزی دانست و گفت: در حال حاضر تنها پوشاک ما پس از اینکه بدن عملی از خود نشان می‌دهد دچار واکنش می‌شود مثلا در عمل تعریق ابتدا بدن گرم شده و آغاز به عرق کردن می‌کند و سپس پوشاک ما با جذب رطوبت خیس می‌شود و یا اینکه لباس ما بعد از اینکه بدن اقدام به حرکت می‌کند، به حرکت در می‌آید.

وی ایده منسوجات جدید که به منسوجات هوشمند معروف هستند را یک گام فراتر از پوشاک امروزی خواند و گفت: البسه نوین فعال هستند یعنی توانایی تشخیص شرایط پیرامون خود را دارند و قادرند که به محرک‌های داخلی و خارجی عکس‌العمل‌های مناسب نشان دهند و یا حتی با محیط اطراف منطبق و سازگار شوند.
به گفته رشیدی، تمام مواد مورد نیاز برای تولید این محصول در کشور یافت می‌شود.
وی با بیان اینکه خط مشی و جهت‌گیری‌های کلی متولیان عرصه پژوهش امروزه به طرف حمایت از طراحان و محققان و مخترعان داخلی است، افزود: ناشناخته ماندن برخی از طرح‌های پژوهشی و محصولات تولید شده بزرگ‌ترین مشکلی است که در این بین خودنمایی می‌کند و موجب شده که آنها در حد یک نمونه آزمایشگاهی باقی بمانند و به مرحله تجاری سازی نایل نشوند.

وی وظیفه و رسالت رسانه‌ها به ویژه خبرگزاری‌ها در امر اطلاع‌رسانی را بسیار مهم دانست و افزود: رسانه‌ها می‌توانند با اطلاع‌رسانی دقیق و به‌هنگام به خوبی پا به پای محققان در معرفی یافته‌های آنها باشند.
این مخترع گیلانی با ابراز علاقه به پژوهش و مطالعه و انجام فعالیت‌های علمی در باره مسائل پیرامون خود، خاطرنشان کرد: مدد الهی پشتوانه هر موفقیتی است که می‌تواند بستر و زمینه مناسب را برای محقق شدن یک امتیاز مثبت فراهم کند.
رشیدی توکل به خدا و دعای خیر والدین و راهنمایی اساتید و پشتکار و جدیت خود در کار را رمز موفقیت خود در انجام این پروژه تحقیقاتی دانست.
وی شماره ثبت اختراع پارچه حس‌گر تغییرات طولی را ۶۲۶۱۲ عنوان کرد.