سرمایه گذاری هند در بندر چابهار

دولت هند در ابتکاری شجاعانه برای افزایش نفوذش در جنوب و مرکز آسیا اقدام به سرمایه گذاری های هنگفتی در بندر چابهار ایران کرده که به عقیده تحلیلگر مجله فوربس دست به اقدام مخاطره آمیزی زده که می تواند در بلند مدت مناسبات با متحد قدرتمندش, امریکا را به چالش بکشد.

به گزارش سایت خبری اتاق بازرگانی تهران, هند در حالی که برای دست یابی به منابع کشور های محصور در خشکی آسیای مرکزی از یک سو در حال رقابت تنگاتنگ با چین است و از سوی دیگر به دنبال یافتن راهی برای دور زدن پاکستان به متحد سنتی اش, ایران روی آورده و در اقدامی استراتژیک بندر چابهار در جنوبی ترین نقطه شرقی ایران را به عنوان دروازه ورود به منطقه برگزیده , به نظر می رسد این گزینش بدون ریسک نباشد و در دراز مدت مناسباتش را با امریکا تحت تاثیر قرار دهد.

به نوشته فوربس سرمایه گذاری هند در کشوری که هدف تحریم های امریکا است نه تنها آن کشور را در راه دور زدن تحریم ها و بی اثر کردن آن ها یاری می کند بلکه دلارهای مورد نیاز ایران برای پیشبرد برنامه هایش را نیز در اختیار آن قرار می دهد. و البته بر روابط استراتژیک هند با متحد دیرینه اش, امریکا نیز آسیب وارد می کند.

روابط سنتی بین هند و ایران که بیشتر در تجارت نمود پیدا می کند طی سال ۲۰۱۰ ارزشی معادل ۱۴ میلیارد دلار داشت و توسعه بندر چابهار به عنوان بخشی از این روابط جزوی از استراتژی هند برای نزدیکی به ایران به شمار می رود. بعلاوه, چابهار امکان دسترسی هند به افغانستان محصور در خشکی و دور زدن پاکستان را که معمولا مانع ترانزیت کالاهای هندی به افغانستان می شود فراهم می کند. طی سال های اخیر هند سرمایه گذاری های زیادی برای احداث بزرگراه جاده ای چابهار-هرات به عمل آورده که راه جایگزینی است برای دور زدن پاکستان. هند تمایل زیادی برای دسترسی به بازار کشور های آسیای مرکزی شامل ترکمنستان ازبکستان, تاجیکستان,قرقیزستان و قزاقستان دارد و از سوی دیگر کشف منابع معدنی در افغانستان که ارزش آنها معادل یک تا سه تریلیون دلار برآورد شده است بر انگیزه هند برای سرمایه گذاری هر چه بیشتر برای توسعه کانال های دسترسی به این بازارها به ویژه چابهار ایران افزوده است تا جایی که کارشناسان هندی بر آورد کرده اند یک سرمایه گذاری کوچک در چابهار می تواند بازده هنگفتی برای ۶۰ تا ۹۰ سال آینده برای هند داشته باشد. برمبنای همین برآوردها هند و افغانستان مقدمات احداث شبکه ریلی به طول ۶۰۰ کیلومتر را که منطقه حاجی گاک افغانستان را که بزرگ ترین ذخایر آهن این کشور در آن کشف شده به بندر چابهار را فراهم کرده اند.

انگیزه دیگر سرمایه گذاری هند در چابهار رقابت با چین برای دستیابی به همین معادن سرشار افغانستان است در این راستا هر دو رقیب بر بنادر دریای عمان تمرکز کرده اند و چین بندر گودار پاکستان را که در فاصله ۵۰ مایلی چابهار قرار دارد به عنوان دروازه دستیابی به معادن افغانستان انتخاب کرده و سرمایه گذاری های هنگفتی برای توسعه آن بندر و احداث راه اتصای آن به افغانستان به عمل آورده است.

تحلیلگر این مجله امریکایی با بر شمردن منافع زیاد مالی و اقتصادی که نزدیکی با ایران برای هند داردد می نوسید: هند از سوی دیگر منافع سرشاری نیز در نزدیکی با امریکا دارد. ارزش مبادلات هند و امریکا بالغ بر ۱۰۶ میلیارد دلار در سال است یعنی چیزی معادل ده برابر حجم تجارتی که با ایران دارد و این در حالی است که ایالات متحده یک متحد استراژیک برای هند به شمار می رود و به نظر نمی رسد این کشور حاضر باشد روابطش با امریکا را قربانی رابطه با کشور هدف تحریم های امریکا کند. نویسینده مقاله در پایان با بر شمردن مشکلات در افغانستان و بی ثباتی دولت در آن همچنین عدم امنیت و برخی مشکلات قومی و امنیتی در منطقه چابهار نتیجه می گیرد در نهایت دولت هند نمی تواند در دراز مدت روی استراتژی کنونی اش حساب کند.