سنگشویی پارچه جین به کمک فناوری نانو

محقق دانشگاه آزاد اسلامی با همکاری پژوهشگر دانشگاه صنعتی امیرکبیر، با استفاده از فناوری نانو موفق به ارائه روشی ساده، سریع و کم هزینه برای عملیات سنگشویی پوشاک جین شدند. پوشاک نهایی تهیه شده به این روش ثبات رنگ خوبی داشته و علاوه بر نرمی مناسب، از خاصیت ضد باکتری و نفوذپذیری مناسب هوا نیز برخوردارند. روش‎های مختلفی از جمله استفاده از سنگ پا و یا روش‎های نوین استفاده از آنزیم‎ها، لیزر و پلاسما برای عملیات شستشوی جین و ایجاد ظاهری کهنه (used look) در آن، معرفی شده است. با این حال تولید کنندگان پوشاک همواره به دنبال روش شستشوی آسان در مدت زمان کوتاه و با هزینه کم هستند. دکتر مجید منتظر در خصوص هدف انجام این پژوهش گفت: در این کار، نانو صفحات رس بر پایه مونت موریلونیت اصلاح شده با مواد آلی، به عنوان ماده ای جدید برای سنگشویی (کهنه شویی) پوشاک جین در یک ماشین شستشوی معمولی، استفاده شده است. به طور کلی، این فرایند سنگشویی جدید جین به نام شستشو با نانو مواد معدنی، به عنوان یک روش آسان، ساده، مقرون به صرفه و سریع است.

این روش به راحتی در صنعت قابل استفاده بوده و می‎تواند سبب ایجاد ارزش افزوده‎ی بیشتر شود. وی افزود: پوشاک جین سنگشویی شده به این روش، ظاهری کهنه پیدا کرده که از ویژگی‎های بارز پوشاک جین است. از طرفی این پوشاک دارای ثبات رنگ عالی بوده و از نفوذ پذیری هوای مناسب نیز برخوردار است. همچنین کالای به دست آمده به لحاظ چروک پذیری، مقاومت خمشی و مقاومت در برابر سایش نیز مورد بررسی قرار گرفته و میزان مقاومت سایشی و چروک پذیری آن نشانگر نرمی مناسب کالای حاصل است. به گفته این محقق، از مزیت‎های استفاده از این روش، انجام چند فرایند شامل آهارگیری، سنگشویی و نرم کردن در یک مرحله است. به عبارتی عملیات سنگ شویی بدون انجام عملیات آهارگیری و استفاده از نرم کن انجام شده است. وی دریاره مزیت‎های این روش گفت: در این بررسی ماده معمول پوکه معدنی حذف شده و نانو رس جایگزین آن شده است. استفاده از پوکه‎های معدنی مشکلات فراوانی مانند آلودگی محیط زیست، هزینه زیاد نیروی انسانی و آسیب زیاد به پوشاک و ماشین آلات را در پی دارد.

منتظر، نحوه عملکرد این روش گفت: نانو صفحات رس با سایش سطحی کالای جین، رنگینه ایندیگوی سطح کالا را جذب کرده و سبب ایجاد ظاهری کهنه می‎شوند؛ این تغییر رنگ پایدار است. از طرفی همراه با عملیات سنگشویی، صفحات نانو رس از یکدیگر باز و به راحتی روی الیاف پنبه ای کالای جین جذب شده و در سطح آن قرار می‎گیرند. وی ادامه داد: این امر سبب ایجاد خاصیت نرمی و ضد باکتری و حفاظت محصول در برابر امواج فرابنفش خواهد شد. باکتری با چسبیدن به صفحات نانو رس اصلاح شده با نمک کاتیونی (با بار مثبت) سبب شکستن دیواره سلول باکتری و خروج غشاء سیتوپلاسم و مرگ باکتری می‎شود. از این کار اختراعی تحت عنوان فرآیند سنگشویی و ضد باکتری کردن کالای جین در یک مرحله توسط نانو رس با شماره ۳۹۰۰۷۰۳۸۴ به ثبت رسیده است. منتظر در پایان گفت: در طرح‎های آتی در نظر است تا نانو رس رنگی به عنوان یک رنگدانه رنگی معرفی شود و به کارگیری آن جهت رنگرزی پوشاک پنبه ای و یا امکان استفاده مجدد از نانو رس پس از فرایند سنگشویی و جذب رنگزای خمی مورد بررسی قرار گیرد. این تحقیقات حاصل همکاری دکتر مجید منتظر (عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر) و دکتر علی صادقیان مریان (عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل) است که نتایج آن در مجله Textile Research Journal به چاپ رسیده است.

جهت عضویت در کانال تلگرام مجله کهن برروی لینک زیر کلیک کنید