سهام‌ عدالت بالاخره تعیین تکلیف شد

موضوع سهام عدالت در حالی حدود ۴۰ میلیون نفر از مردم کشور را در بر گرفته که وضعیت حضور ۳۰ شرکت‌ سرمایه‌گذاری استانی در بازار سهام و تکمیل مشمولان این طرح و همچنین موضوع پرداخت اقساط و سود دریافتی از شرکت‌های سرمایه‌پذیر، مانع از تحقق کامل این طرح شده و با انتقاداتی از سوی کارشناسان و حتی مشمولان سهام عدالت روبه‌رو بوده است.

در این رابطه در حالی قرار بود شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی طی سال های ۸۹ و ۹۰ بعد از آماده سازی در بورس یا فرابورس حضور داشته باشند که به دلیل وجود مشکلاتی در بورسی شدن ۳۰ شرکت سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت تاکنون چنین امکانی فراهم نشده تا با حضور این شرکت‌ها و آزادسازی بخشی از سهام امکان داد و ستد سهام دارندگان دهک‌‌های اول و دوم در بورس یا فراهم شود.

در این رابطه داود خانی مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و نظارت بر اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ در گفت‌وگو با فارس از ساماندهی سهام عدالت و فراهم کردن مقدمات حضور چند شرکت سرمایه‌گذاری استانی در فرابورس طی سال جاری خبر داد.

فارس:از قرار معلوم طی روزهای گذشته جلساتی برای تعیین و تکلیف سهام عدالت و مقدمات حضور شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در بازار سهام برگزار شده است.

خانی: بله. در حالی دو هفته گذشته و امروز دو جلسه در کمیسیون تخصصی شورای اصل ۴۴ برگزار شده که در این جلسه ها بحث ساماندهی سهام عدالت از جهات مختلف و مشکلاتی مانند تکمیل شناسایی مشمولان و مسائل پذیرش ۳۰ شرکت سرمایه‌‌گذاری استانی در فرابورس و همچنین امکان معاملات سهام آنها به همراه موضوعات گوناگون مطرح شده است. این جلسات در راستای تکلیف شورای عالی اصل ۴۴ که سال گذشته با حضور رئیس جمهور برگزار شده بود، تشکیل شده تا موضوع ساماندهی سهام عدالت بررسی و نتایج به دست آمده به کمیسیون تخصصی اصل ۴۴ ارائه شود تا در جلسه بعدی شورای عالی اصل ۴۴ مطرح و تصمیماتی اتخاذ شود.

در این رابطه برخی از تصمیم‌گیری‌ها به عهده شورای عالی اصل ۴۴ خواهد بود،اما این شورا به نهادها و ارگانهای مرتبط هم ممکن است نکاتی را اعلام کنند،مثلاً از فرابورس و سازمان خصوصی‌سازی بخواهد وظایف خود را احصا کنند.

فارس:‌ در این جلسه‌ها چه گروه‌های حضور دارند؟

خانی: نمایندگان کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی به همراه نمایندگان شرکت‌های تعاونی و مسئولان فرابورس و سازمان خصوصی سازی در این جلسه حاضرند تا ضمن بررسی مسائل و مشکلات موجود راه کارهای لازم را ارائه دهند.

فارس:‌ در رابطه با دریافت‌کنندگان سهام عدالت آمارهای متفاوتی وجود دارد، از نظر شما چه تعداد از مردم ایران مشمول دریافت سهام عدالت هستند؟

خانی:‌طبق آخرین آماری که از دریافت‌کنندگان و ثبت‌نام‌کنندگان سهام عدالت در تعاونی‌های شهرستان‌ها وجود دارد و سازمان خصوصی‌سازی تا آخر سال ۸۹ اعلام کرده ، بیش از ۴۰ میلیون نفر در تعاونی شهرستان‌ها ثبت‌نام کرده‌اند. این درحالی است که حدود یک تا دو میلیون نفر هم در سال گذشته و با فراخوان سازمان خصوصی ‌سازی دعوت شده و ثبت نام کرده اند که نتایج آن طی دو تا ۳ ماه آینده مشخص می‌شود.

بنابراین تلقی ما براساس آمارهای ارائه شده توسط سازمان خصوصی‌سازی این است که حدود ۴۲ میلیون نفر از مردم ایران مشمول دریافت سهام عدالت هستند.

فارس:‌ آیا در یک تا ۲ میلیون نفر ثبت‌نام‌کنندگان سال گذشته، تاکسی‌داران و کارگران هم حضور دارند؟

خانی: هنوز جزئیات ثبت‌نام‌کنندگان مشخص نشده و این دو طیف از سوی سازمان خصوصی‌سازی اعلام خواهند شد.

فارس: مسئولان سازمان خصوصی‌سازی سال گذشته از پیشنهاد افزایش یک دهک دیگر به مشمولان سهام عدالت خبر داده‌اند، آیا از نظر شما چنین امکانی وجود دارد؟

خانی: چنین امکانی را خیلی دور و بعید می‌دانم که عملیاتی شود چون به قانون و تصویب آن در مجلس نیازمند است. از طرفی دیگر هم اگر سختگیرانه برخورد شود ممکن است عده‌ای از لزوم اخذ مجوز از مقام معظم رهبری سخن بگویند. بنابراین پیشنهاد سازمان خصوصی‌سازی باید با در نظر گرفتن واقعیت‌ها بررسی شود.

فارس: چرا به رغم اعلام قبلی مسئولان ، شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در سال‌های ۸۹ و ۹۰ وارد فرابورس نشدند؟

خانی:برای حضور این شرکت‌ها در بازار سهام آن هم طی مدت‌زمانی مشخص، قانونی نداریم ولی در آیین‌نامه اصل ۴۴ آمده است، سازمان خصوصی‌سازی و بورس باید با هم همکاری کنند تا همه ۳۰ شرکت سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت وارد بازار سهام شوند. در این میان دست دولت و سازمان خصوصی‌سازی نیست که این شرکت‌ها در مدت زمان معینی وارد بازار شوند.

فارس: ولی طبق قانون برنامه پنجم توسعه همه شرکت‌های سهامی عام باید نزد سازمان بورس به ثبت برسند.

خانی: بله. طبق ماده ۱۰۰ قانون برنامه پنجم توسعه که در آن به آزادسازی سهام و اعمال تخصیص ‌ها حکم شده چنین موردی وجود دارد اما برای حضور در بازار سهام شرکت‌های استانی زمانی تعیین نشده است. این در حالی است که از جمله مباحث مطرح در کمیسیون فرعی و اصلی اصل ۴۴ و همچنین جلسات اخیر، حضور تدریجی این شرکت‌ها در بازار سهام است.

بنابراین امیدوارم اگر مشکل حقوقی خاصی وجود نداشته باشد طی سال‌جاری چند شرکت سرمایه‌گذاری استانی وارد بازار شوند.

فارس:‌ آیا همه ۳۰ شرکت‌ سرمایه گذاری استانی در بورس پذیرفته خواهند شد یا برخی دیگر در فرابورس حاضر خواهند بود؟

خانی: طبق اطلاعات واصله و اظهارات مقامات مسئول همه ۳۰ شرکت استانی در فرابورس پذیرفته شده و حضور خواهند داشت.

فارس:‌ یکی از مشکلات پذیرش شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در بورس موضوع اقساط پرداختی و سود دریافتی از شرکت‌های سرمایه‌پذیر است. در این رابطه آیا بررسی‌هایی انجام شده است؟

خانی:‌ پذیرش شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در فرابورس ارتباطی با اقساط و سود سهام ندارد بلکه خود شرکت‌ها باید تلاش کنند تا با ارائه صورت‌های مالی و برگزاری مجمع مقدمات پذیرش در بازار سهام را فراهم کنند.

در این رابطه تا جایی که می‌دانم حدود ۱۷ شرکت استانی نزد سازمان بورس ثبت شده‌اند و ۹ شرکت دیگر هم در شرف ثبت هستند تا بعد از انجام مراحل لازم و بررسی مباحث آن در سازمان خصوصی‌سازی و همچنین ارائه درخواست‌ها، مقدمات حضور شرکت‌ها در فرابورس فراهم شود.