صنعت نساجی در گیر راهکارهای عملی نشده!

تامین پوشاک همواره از نیازهای اصلی انسانها بوده است ولی این که بشر در چه زمانی موفق به فراگرفتن فن بافندگی شده است به درستی روشن نیست. در فلات ایران همراه با قدیمی ترین نشان های زندگی بشر، نشانه ها و ابزارهایی از فن بافندگی به دست آمده که مشخص می کند از چندین هزار سال پیش، ایرانیان باستان، با فن ریسندگی و بافندگی آشنایی داشته اند.

ثبات نقش این صنعت در دوره های مختلف تاریخ ایران، نشان از پیشرفت روز افزون آن در فرهنگ مردم دارد تا جایی که با صنعتی شدن کشورهای جهان محصولات نساجی ایران در دنیا حرفی برای گفتن داشته و از بهترین ها به شمار می رفتند.
اما در سال های اخیر کارخانجات نساجی کشور در رویارویی با مشکلات فراوان درگیر باتلاقی شده اند که روز به روز بیش از پیش در قعر آن فرو می روند و دست و پا زدن برای رهایی از آن بی نتیجه است.

هم اکنون نساجان علاوه بر تحمل مشکلات فراوانی که در بین صنایع به صورت مشترک وجود دارد از جمله تامین مواد اولیه، مالیات بر ارزش افزوده و …. با موانع دیگری دست در گریبان هستند که فاصله آنها را تا مرز نابودی کمتر و کمتر می کند.
در سال های اخیربحث پرداخت ما به تفاوت نرخ یورو در تسهیلات ارزی اعطا شده به صنعت نساجی کشور از جمله این مشکلات بوده تا جایی که بسیاری از واحدهای تولیدی نساجی را تا مرز تعطیلی کشانده است.
در سال ۱۳۸۱ کارخانجات تولید کننده محصولات نساجی که صنعت خود را در جدال با روزمرگی می دیدند و از تکنولوژی پایین دستگاهها و ماشین آلات خود رنج می بردند، برای به روز کردن تجهیزات کارخانجات خود با توافق مسوولان وقت در وزارت صنایع و معادن اقدام به دریافت وام از حساب ذخیره ارزی کردند.
پس از گذشت مدتی با افزایش منازعات اقتصادی امریکا و اروپا و تغییر واحد پول اروپا به یورو، نساجان ناچار به درخواست از بانک های عامل مبنی بر تبدیل تسهیلات اعطایی دولت به یورو شدند.

اما با فرا رسیدن سررسید بازپرداخت این تسهیلات و بالا رفتن نرخ یورو، کارخانجات نساجی مجبور به پرداخت دو برابر میزان وام دریافتی خود شدند. در این میان بسیاری از این واحدها که تازه جان گرفته بودند در آستانه ورشکستگی قرار گرفتند.
هرچند وزیر صنایع و معادن چندی پیش از تخصیص منابع مالی توسط دولت برای حل این مشکل و ابلاغ مصوبه آن به بانک مرکزی خبر داد و گفت :” صنایع مشمول این طرح می‌توانند برای دریافت تفاوت نرخ ارز به بانک‌های عامل خود مراجعه کنند.” اما بعضی از واحدهای نساجی ابراز می کنند که تا کنون هیچ اقدامی در این باره صورت نگرفته و این مشکل کماکان به قوت خود باقی است.

با وجود این شرایط هفته گذشته خبری از مدیر کل صنایع نساجی وزارت صنایع و معادن بر خروجی رسانه های خبری مبنی بر تمدید مصوبه برخورداری واحدهای نساجی از تسهیلات ارزی تا پایان برنامه چهارم نقش بست که سوالات زیادی را با خود به همراه داشت .
به عقیده کارشناسان با توجه به اینکه مشکل عمده صنعت نساجی از دریافت این تسهیلات نشات می گیرد، تمدید مهلت برخورداری نساجان از تسهیلات ارزی به جای برطرف کردن مشکلات، واحدهای بیشتری را درگیر این معضل نمی کند.
از طرف دیگر میزان استقبال کارخانجات نساجی با وجود تجربه تلخ گذشته از این مصوبه نکته مبهمی است که مرور زمان آن را مشخص می کند.
اما نکته واضح این است که صنعت نساجی کشور درگیر سیاست گذاری های غلط و دست و پاگیری شده که راهکارهای آنها هنوز در حد طرح باقی مانده اند و دولت باید برای رهایی آن از این بند با عملی کردن مصوبات چاره ای بیاندیشد.

فاطمه شاهچراغی