صنعت نساجی پاکستان در گذر از چالش‌ ها

تهیه و تدوین: دکتر امیررضا باودر

صنعت نساجی بخش مهمی از اقتصاد پاکستان از زمان پیدایش آن بوده است و سهم قابل توجهی در تولید ناخالص داخلی، اشتغال و صادرات این کشور داشته است. تصور می‌شود که منشاء منسوجات هندی تمدن دره سند است که در پاکستان مدرن واقع شده است، جایی که مردم از پنبه‌ برای بافتن لباس استفاده می‌کردند. از لحاظ تاریخی، منطقه دره سند تجارت قابل توجهی با سایر نقاط جهان داشته است. به عنوان مثال، ابریشم این منطقه در روم، مصر، بریتانیا و اندونزی رایج بوده است.

صنعت نساجی بزرگترین صنعت تولیدی در پاکستان است و به همین دلیل دولت پاکستان یک وزارتخانه به نام وزارت صنایع نساجی برای اداره صنعت نساجی ایجاد کرده است. پاکستان هشتمین صادرکننده کالاهای نساجی در آسیا است. بخش نساجی ۸.۵ درصد به تولید ناخالص داخلی پاکستان کمک می کند. علاوه بر این، این بخش حدود ۴۵ درصد از کل نیروی کار کشور و ۳۸ درصد از کارگران تولیدی را به کار می گیرد.

پاکستان چهارمین تولیدکننده بزرگ پنبه با سومین ظرفیت ریسندگی در آسیا پس از چین و هند است و ۵ درصد به ظرفیت ریسندگی جهانی کمک می کند. بخش نساجی پاکستان قلب و روح این ملت از زمان استقلال است. پاکستان سومین مصرف کننده بزرگ پنبه در جهان است.

مجموع کارخانه های نساجی ۴۶۴ در پاکستان است که نساجی دارای ظرفیت کل فرآوری ۵.۲ میلیارد متر مربع است. مارک های بین المللی که در پاکستان با کارخانه های نساجی محلی کار می کنند عبارتند از: اچ اند‌ ام، لویس، نایک، آدیداس، پوما، تارگت و غیره. صادرات پاکستان عمدتاً از سوی رقبای منطقه ای در معرض تهدید قرار دارد زیرا دولت های این کشورها از صنعت نساجی خود در مقایسه با دولت پاکستان حمایت زیادی می کنند.

در دهه ۱۹۵۰، تولید نساجی به عنوان بخش مرکزی صنعتی شدن پاکستان، اندکی پس از استقلال از حاکمیت بریتانیا در جنوب آسیا ظاهر شد. از آن زمان تاکنون، بخش نساجی پاکستان رشد و توسعه فوق العاده ای داشته است و به بخش حیاتی برای توسعه اقتصادی کشور تبدیل شده است.

امروزه پاکستان یکی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان نساجی پیشرو در جهان است، با طیف متنوعی از محصولات که به بازارها و بخش های مختلف پاسخ می دهد. با این حال، علیرغم موفقیت خود، این صنعت همچنان با چالش های متعددی از جمله هزینه های بالای انرژی، فناوری قدیمی و زیرساخت های ناکافی مواجه است. در سال ۱۹۷۴، دولت پاکستان شرکت صادرات پنبه پاکستان (CEC) را تأسیس کرد.

CEC به عنوان مانعی برای تولیدکنندگان خصوصی از مشارکت در تجارت بین المللی عمل کرد. با این حال، در اواخر دهه ۱۹۸۰، نقش CEC کاهش یافت و تا سال ۱۹۸۸-۱۹۸۹، تولیدکنندگان خصوصی توانستند پنبه را از آسیاب‌کن‌ها بخرند و در بازارهای داخلی و خارجی بفروشند. بین سال های ۱۹۴۷ تا ۲۰۰۰، تعداد کارخانه های نساجی در پاکستان از ۳۰۰ به ششصد کارخانه افزایش یافت. در همان دوره زمانی، دوک ها از ۱۷۷۰۰۰ به ۸۰۵ میلیون افزایش یافت. پاکستان تقریباً برای تمام نخ ها و پارچه های مصنوعی و طبیعی، از جمله پنبه، ابریشم مصنوعی و غیره، پایگاه عرضه دارد. این فراوانی مواد خام به دلیل تأثیر مفید آن بر هزینه و زمان عملیاتی، مزیت بزرگی برای پاکستان است.

پاکستان از ژانویه ۲۰۱۴، تحت ترتیبات GSP+ (عمدتاً عوارض صفر بر دو سوم کل دسته‌های محصولات) از دسترسی ترجیحی به بازار اروپا برخوردار است. بیش از ۷۶ درصد از صادرات پاکستان، از جمله منسوجات و پوشاک، بدون عوارض گمرکی و سهمیه بندی اتحادیه اروپا وارد می شود. این تقریباً ۲۰ درصد از صادرات پاکستان در سطح جهان را شامل می‌شود. برای حفظ وضعیت GSP+، پاکستان باید از ۲۷ کنوانسیون اصلی بین المللی در مورد حقوق بشر و کار، حفاظت از محیط زیست و حکمرانی خوب پیروی کند.

پاکستان تمامی ۲۷ کنوانسیون را تصویب کرده است. به غیر از پاکستان، اتحادیه اروپا در حال حاضر به طور یکجانبه به بولیوی، قرقیزستان، مغولستان، فیلیپین، سریلانکا و ازبکستان امتیازات تعرفه +GSP اعطا کرده است. چارچوب فعلی GSP در دسامبر ۲۰۲۳ به پایان می رسد. روند قانونی در مورد جانشین آن برای ۲۰۲۴-۲۰۳۳ ادامه دارد. در حال حاضر، گفتگوهای سه گانه بین سه نهاد اتحادیه اروپا یعنی کمیسیون اتحادیه اروپا، شورای اتحادیه اروپا و پارلمان اتحادیه اروپا در حال انجام است.

اتحادیه اروپا هر دو سال یک بار این بازبینی را انجام می دهد تا از تعهد کشورهای ذینفع به اجرای مؤثر کنوانسیون های سازمان ملل اطمینان حاصل کند. تا کنون، پاکستان چهار بررسی دوسالانه رژیم GSP را از زمان ارتقاء وضعیت آن به GSP+ در سال ۲۰۱۴ با موفقیت به پایان رسانده است.

EU GSP+یک عنصر حیاتی از همکاری اتحادیه اروپا و پاکستان برای توسعه پایدار و برای منافع متقابل است. GSP+ تأثیر مثبتی بر اهداف مشترک اتحادیه اروپا و پاکستان در حکومتداری خوب و رشد فراگیر و پایدار داشته و خواهد داشت. بخش نساجی و پوشاک پاکستان پایه اصلی داستان موفقیت اتحادیه اروپا-پاکستان GSP+ و تأثیر حکومتی گسترده تر آن است.

بخش نساجی و پوشاک پاکستان شامل تولید متمایز و متکی به ارزش افزوده است زنجیره ای که توسط منابع صنعتی خود از پنبه تا پاکسازی شروع می شود و تا ریسندگی، بافندگی، پردازش، تکمیل به پوشاک و منسوجات خانگی ادامه دارد. تجارت پوشاک و پوشاک در رژیم پس از سهمیه بندی به طور قابل توجهی رشد کرد، اما صادرات پاکستان به دلیل تنوع کم در مقایسه با کشورهای رقیب افزایش قابل توجهی نداشت.

پاکستان سطح کلان و خرد پنجمین کشور بزرگ تولید کننده پنبه است اما این مزیت نسبی نتوانست پاکستان را به کشوری که کشور صادر کننده عمده منسوجات و پوشاک در بازار بین المللی تبدیل کند. اقدامات انجام شده در دو دوره سیاست قبلی نساجی در طی سالهای ۲۰۰۹-۲۰۱۴ و ۲۰۱۴-۲۰۱۹ موجب حل مشکلات فوری مانند کاهش هزینه انجام تجارت شده است با این حال، در دراز مدت اقدامات ساختاری مانند پایداری سرمایه‌گذاری در سیاست‌ها برجسته شده است.

وزارت صنعت نساجی مستقل در سال ۲۰۰۴ برای رسیدگی به بخش‌های مختلف تأسیس شده اما به طور کامل اختیارات لازم را نداشته و حتی برخی از وظایف وزارتخانه تحت نظارت وزارتخانه های دیگر باقی ماندو این باعث عدم هماهنگی با وزارتخانه ها / بخش ها / ادارات مربوطه و منجر به عدم حل مشکلات شد. بنابراین تدوین سیاست منسوجات و پوشاک ۲۰۲۰-۲۰۲۵ نیازمند یک رویکرد جامع برای مقابله با مسائل است. مسائلی که در تدوین سیاست منسوجات و پوشاک ۲۰۲۰-۲۰۲۵ بسیار مهم هستند و در حال حاضر این صنعت را با چالش‌های عظیمی روبرو ساخته است عبارتند از:

۱. فقدان تحقیق و توسعه در بخش پنبه:

فقدان تحقیق و توسعه در بخش پنبه پاکستان منجر به کیفیت پایین شده است. پاکستان تا حد زیادی به کشاورزی وابسته است. با این وجود نتوانسته است همچون پنبه هند به بهترین شکل تولید ‌شده در نتیجه بهترین کیفیت و مرغوب ترین پارچه ها را در اختیار داشته باشد. فقدان تحقیق و توسعه باعث شده است بخش سموم و آفت‌کش‌ها هم فاقد کارآیی لازم باشند. پیش بینی می شود صادرات این بخش در سال مالی آینده به ۲۶ میلیارد افزایش یابد. این بیشتر از کل درآمد صادرات پاکستان در سال ۲۰۲۲ است. اما به دلیل سودآوری پایین در محصولات پنبه، کشاورزان به سمت محصولات نقدی دیگر مانند نیشکر روی می‌آورند.

۲.عدم مدرنیزه کردن تجهیزات:

کارشناسان و منتقدان استدلال می کنندحدود ۶۰ الی۷۰ درصد که تجهیزات و ماشین آلات منسوخ است. ناتوانی در نوسازی به موقع تجهیزات و ماشین آلات منجر به کاهش تولیدات و رقابت پذیری نساجی پاکستان شده است، به دلیل تکنولوژی منسوخ شده هزینه تولید در پاکستان در مقایسه با کشورهای دیگر مانند هند، بنگلادش و چین آن بالاتر است.

۳. افزایش هزینه تولید:

قیمت تمام شده تولید منسوجات به دلایل زیادی مانند افزایش نرخ سود و تورم دو رقمی افزایش می‌یابد و کاهش ارزش روپیه پاکستانبه دلایل فوق هزینه تولید را افزایش داد و برای صنعت نساجی برای رقابت در بازارهای بین المللی مشکل ایجاد می‌کند.

۴. بحران انرژی:

با بحران برق در نتیجه کاهش بار، ظرفیت تولید نساجی در زیربخش‌های مختلف تا ۳۰ درصد کاهش یافته است. تلاش ها برای تدوین یک استراتژی مشترک برای رسیدگی به بحران هشدار دهنده برق با دستور منطقی سازی و کاهش تعرفه برق و معافیت کامل فوری از کاهش بار برق برای زنجیره ارزش صنعت نساجی که صنعت نساجی با آن مواجه است از سوی مدیریت صنعت نساجی در راستای منافع کلان زنجیره ارزش صنعت نساجی در جریان است. همچنین با کمبود گاز صنعت تحت تاثیر قرار گرفته و قادر به پذیرش سفارشات صادراتی نبوده و صنعت نساجی زیان‌های تولیدی فوق‌العاده‌ای را به همراه داشته و بر توانمندی صنعت تأثیر بدی می‌گذارد.

۵. سیاست پولی:

تداوم سیاست های پولی سفت و سخت باعث افزایش شدید هزینه های تولید می شود. به این دلیل هزینه تأمین مالی نرخ بهره افزایش می یابد که تأثیر شدیدی بر تولید دارد. هزینه بالای انجام تجارت به دلیل افزایش شدید نرخ بهره مشکلات صنعت را افزایش داده است. دولت باید اقدامات فوری برای رفع کندی در بخش نساجی بگیرد.

۶.حذف یارانه بخش نساجی:

بازگرداندن حداقل ۰.۵ درصد مالیات بر فروش داخلی، ۱ درصد مالیات مقطوع بر واردات منسوجات در لایحه بودجه، چیزی جز آخرین ضربه به پشت صنعت نیستند. بازگرداندن حداقل مالیات داخلی باعث ایجاد مشکل نقدینگی اجتناب ناپذیر می شود که در حال حاضر به سطح هشدار رسیده است.

۷.عدم سرمایه گذاری جدید:

صنعت نساجی پاکستان به دلیل قدیمی بودن ماشین آلات نساجی با مشکل بهره وری پایین مواجه است. برای غلبه بر این مشکل و در رقابت بودن، صنعت نساجی پاکستان نیاز به سطح بالایی از سرمایه گذاریها دارد و از سال‌ها پیش روند مستمر سرمایه‌گذاری در رشته ریسندگی وجود دارد. کارشناسان تخمین می‌زنند صنعت نساجی پاکستان به منظور دستیابی به هدف صادراتی دولت پاکستان نیازمند میلیاردها دلار سرمایه گذاری داخلی و خارجیست. شرایط داخلی غیرقابل پیش بینی پاکستان سرمایه گذاری جدید را با مشکلاتی مواجه می‌کند و باعث کاهش سریع سرمایه گذاری خارجی می‌شود که همه صنایع به ویژه صنعت نساجی را تحت تاثیر قرار داده است.

۸. کاهش واردات منسوجات پاکستانی توسط ایالات متحده و اتحادیه اروپا:

ایالات متحده بیش از ۵۰ درصد سفارشات نساجی پاکستان را لغو کرده و همچنین این کشور عوارض بالایی را بر واردات منسوجات از پاکستان اعمال کرد. محدودیت واردات کالاهای نساجی پاکستان یک تفاوت فاحش در صادرات نساجی پاکستان تحمیل می‌کند.

۹. قیمت مواد اولیه:

قیمت پنبه و سایر مواد خام مورد استفاده در صنعت نساجی در پاکستان به سرعت در نوسان است. افزایش سریع قیمت مواد اولیه به شدت بر هزینه تولید اثر می گذارد. افزایش قیمت مواد خام در اثر تورم دو رقمی و شرایط داخلی ناپایدار پاکستان به سرعت در حال نوسان هستند. به واسطه افزایش قیمت تمام شده تولید، که نتیجه آن تقاضا برای صادرات نیز کاهش یافت. شرایط کاهش اندازه یک شرکت از این رو سطح بیکاری نیز افزایش خواهد یافت. دولت باید گامی جدی برای بقای صنعت نساجی به منظور کاهش قیمت مواد اولیه نساجی بگیرد.

۱۰.عملکرد صادراتی بخش نساجی:

به دلیل هزینه بالای تولید و کسب و کار، کمبود برق و رقابت سخت با بازیگران منطقه ای پیش بینی هدف صادرات نساجی محقق نشدو به دلیل بحران جهانی و چندین مورد، بیش از چند میلیارد دلار از هدف صادرات نساجی عقب مانده است. زیرساخت‌ها و کاهش تقاضای خارجی از عوامل اصلی کاهش نساجی هستند.

۱۱.تأثیر رکود جهانی بر صنعت نساجی:

در علم اقتصاد، اصطلاح رکود به معنای کاهش تولید ناخالص داخلی یک کشور است برای حداقل دو فصل؛ یا در حالت عادی دوره کاهش فعالیت اقتصادی است. پاکستان بیست و ششمین اقتصاد بزرگ جهان است. پاکستان در واقع کشوری بسیار متنوع از نظر اقتصادی است و دلیل اصلی این رکود عمدتاً بی ثباتی سیاسی در چند سال گذشته بوده است.هیچ سیاست اقتصادی مناسبی اجرا نشد. وضعیت اقتصاد بیش از همه بر صنعت نساجی نیز تأثیر بدی گذاشته است. تقاضا برای محصولات نساجی در سطح محلی و بین المللی کاهش داشته و سفارش صادرات به دلیل شرایط غیر قابل پیش بینی پاکستان و بی ثباتی سیاسی کاهش یافته است و افزایش سطح بیکاری باعث می‌شود که استاندارد زندگی مردم کاهش یابد.

۱۲. مسائل داخلی تهدید بزرگتری برای صنعت نساجی:

صنعت نساجی پاکستان یکی از سخت ترین دوره های دهه های اخیر را پشت سر می گذارد. رکود جهانی که به شدت به نساجی جهانی ضربه زده است، تنها دلیل نگرانی نیست. هزینه بالای تولید ناشی از افزایش آنی هزینه های انرژی، دلیل اصلی نگرانی صنعت بوده است. کاهش ارزش روپیه پاکستان در سال گذشته هزینه نهاده های وارداتی را افزایش داد. علاوه بر این، تورم دو رقمی و هزینه های بالای تامین مالی به طور جدی بر رشد این صنعت نساجی کشور تاثیر گذاشته است. صادرات نساجی پاکستان در سه سال گذشته کاهش یافته است، از آنجایی که خریداران به دلیل توصیه های نامطلوب سفر از پاکستان بازدید نمی کنند، صادرکنندگان نیز نمی‌توانند به طور موثر محصولات خود را بازاریابی می کنند و سفر به خارج برای صادرکنندگان روز به روز سخت تر می شود.

۱۳.اثر تورم:

نرخ تورم به عنوان تغییر در شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) اندازه گیری می شود. تورم اساساً یک کلی است همگام با افزایش سطح قیمتها و کاهش ارزش واقعی پول است. تورم می‌تواند اثر نامطلوبی بر اقتصاد پاکستان یکی از طعمه های تورم است. همچنان با تورم دو رقمی بالا مواجه است. افزایش در تورم باعث افزایش هزینه تولید کالاهای نساجی می شود و این تورم دو رقمی باعث کاهش صادرات نساجی شده است. امروز این کشور در بحبوحه یک بحران اقتصادی وخیم به سر می برد که تورم سرسام آور، روپیه کاهش یافته و ذخایر ارزی رو به کاهش است.

۱۴.بیکاری ناشی از نساجی:

بیکاری زمانی رخ می دهد که فردی برای کار در دسترس باشد و به دنبال کار باشد اما در حال حاضر بدون کار باشد. مسائل داخلی پاکستان منجر به بیکاری بخشی از نیروی کار و تعطیلی کارخانجات شده است. در دسترس نبودن پنبه و محدودیت در گشایش اعتبار اسنادی (LCs) برای واردات تاثیر بدی بر صادرات صنعت نساجی گذاشته و باعث بیکاری گسترده در این بخش شده است. همچنین در زمان همه‌گیری کرونا، ۷ میلیون کارگر به دلیل صادرات کم و بحران شدید اقتصادی کشور بیکار شده‌ بودند.

دولت در حال بررسی اقدامات اصلاحی و درمانی بر اساس توصیه های ذینفعان برای رسیدگی است. مشکلات و مسائل پیش روی صنعت نساجی کشور پاکستان برای افزایش تولید و صادرات احتمالاً سیاست نساجی را که به آن استراتژی ملی نساجی نیز می‌گویند، تغییر دهد. در این راستا، وزارت نساجی با همه انجمن‌های بخش نساجی و اتاق‌های تجارت و صنعت این کشور مشورت کرده است و این وزارتخانه توصیه هایی برای تامین بی وقفه انرژی صنعت نساجی و کاهش تعرفه برق برای واحدهای نساجی، تغییرات در تعرفه واردات و صادرات پارچه و ماشین آلات ، مسائل مربوط به دسترسی به بازار و محصولات با کیفیت با تحویل به موقع پیشنهاد شده است و همچنین سیاست نساجی ممکن است شامل موضوعی مانند دسترسی به بازار آزاد گمرکی باشد.

برخی دیگر از توصیه های خاص به شرح زیر ارائه شده است: راه‌حل از طریق سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI)/ ساخت تصویر پاکستان برای جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI)/ روی ارزش افزوده تمرکز کنید/ ارتقاء فناوری و ظرفیت سازی/ توسعه منابع انسانی/ کاهش هزینه انجام تجارت در پاکستان/ نیاز به بهبود تولید نساجی/ بهبود بهره وری/ آگاهی از استانداردهای بین المللی کیفیت/ معرفی مفهوم آموزش حین کار/ معرفی تکنیک های مدیریت کارآمد/ حذف یارانه باید پس گرفته شود/نرخ بهره باید پایین/ تعرفه برق و گاز/ رفع بحران انرژی/ اکتشاف بازارهای صادراتی جدید است.

صنعت نساجی پاکستان یکی از سخت ترین دوره های دهه های اخیر را پشت سر می گذارد. رکود جهانی که به شدت به نساجی جهانی ضربه زده است تنها دلیل نگرانی نیست. مسائل داخلی بر صنعت نساجی پاکستان تأثیر بسیار بدی گذاشت. هزینه بالای تولید ناشی از افزایش فوری در هزینه های انرژی دلیل اصلی نگرانی برای صنعت بوده است. کاهش ارزش روپیه پاکستان در سال گذشته که به طور قابل توجهی هزینه نهاده های وارداتی را افزایش داد. علاوه بر این، تورم دو رقمی و هزینه بالای تامین مالی به طور جدی بر رشد صنعت نساجی این کشور تاثیر گذاشته است و صادرات نساجی پاکستان نیز به نوبه خود در سه سال گذشته کاهش یافته است از آنجایی که خریداران به دلیل وضعیت نامطلوب به پاکستان سفر نمی کنند، شرکتها نمی توانند به طور موثر محصولات خود را بازاریابی کنند.

بخش صنعتی پاکستان پس از شروع جنگ اوکراین دچار کندی مصرف جهانی و افزایش هزینه های انرژی شده است. همچنین شرایط و سفر به خارج برای صادرکنندگان روز به روز سخت تر می شود. صنعت نساجی پاکستان در زمینه تحقیق و توسعه کمبود دارد. ماشین‌آلات و تکنولوژی منسوخ دلیل توانایی بسیار پایین تولید است. پاکستان به دلیل عوامل متعددی مانند افزایش تعرفه برق، با هزینه های بالای تولید مواجه است. افزایش نرخ بهره، بحران انرژی، کاهش ارزش روپیه پاکستان، افزایش هزینه نهاده ها، بی ثباتی سیاسی، حذف یارانه و اختلافات داخلی. عوامل فوق باعث افزایش هزینه می شود.

با وجود چالش ها، چشم انداز آینده صنعت نساجی در پاکستان امیدوارکننده است. دولت اقدامات متعددی را برای مقابله با چالش‌های پیش روی صنعت انجام می‌دهد، از جمله ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاری، نوسازی زیرساخت‌ها و ارتقای فناوری. علاوه بر این، افزایش تقاضای جهانی برای محصولات نساجی فرصت قابل توجهی را برای پاکستان فراهم می‌کند تا صادرات خود را افزایش دهد و به یک بازیگر اصلی در بازار بین المللی تبدیل شود. برخی از بازارهای بالقوه برای منسوجات پاکستانی عبارتند از: چین، هند، بنگلادش، ترکیه و ویتنام. این کشورها دارای جمعیت زیاد و اقتصاد در حال رشد هستند که برای مصرف داخلی و صادرات به محصولات نساجی بیشتری نیاز دارند.

صنایع نساجی ستون فقرات اقتصاد پاکستان است و دولت پاکستان همواره به بخش نساجی علاقه دارد. سهم صنعت نساجی در اقتصاد به همراه سهم آن در صادرات، اشتغال، درآمدهای ارزی، سرمایه گذاری و ارزش افزوده، آن را به بزرگترین بخش تولیدی پاکستان تبدیل کرده است. بدین ترتیب دولت بسیاری از پروژه ها را در بخش نساجی با حمایت وزارت نساجی و برخی سرمایه گذاران خصوصی و خارجی برای دستیابی به جایگاه مناسب در نساجی جهان آغاز کرده است. بازارهای اصلی صادرات منسوجات پاکستان عبارتند از: ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا، چین، بریتانیا، بنگلادش، ترکیه و امارات. عمده محصولات صادراتی نخ پنبه، پارچه های پنبه ای، بافتنی، رختخواب، حوله، پارچه های جین و پوشاک است. پاکستان مزیت نسبی در تولید منسوجات پنبه ای ارزان قیمت و باکیفیت دارد که دلیل آن در دسترس بودن فراوان پنبه خام، هزینه کم نیروی کار و سیاست های مطلوب دولت است.

پاکستان می‌تواند از مزیت نسبی خود استفاده کرده و با انجام این کار، می تواند رشد اقتصادی خود را افزایش دهد، فرصت های شغلی بیشتری ایجاد کند و تراز پرداخت های خود را بهبود بخشد. جهانی شدن، پیشرفت های تکنولوژیکی، منابع‌یابی جهانی متفاوت، الگوها و قوانین نظارتی، انطباق و رعایت استانداردهای عملکرد در سطح جهانی از نظر سرعت ورود به بازار، طراحی و نوآوری، قیمت، کیفیت و پایداری چالش‌های پیش روی صنعت نساجی و پوشاک پاکستان هستند و برای مقابله با این چالش ها نیاز است با چشم انداز تجارت جهانی سازگار و توجه روزافزون به سیاست‌های کسب‌وکار محور، محیط و تجارت منسجم و متمایز، استراتژی پایدار و مسئولانه موجب رشد تجارت منسوجات و پوشاک پاکستانی ‌شود.

صرف نظر از موانع و چالشهای متعدد تجارت، قابل ستایش است که بخش نساجی و پوشاک پاکستان به تلاش خود ادامه داد و ردپایی در بازارهای جهانی داشته و به کاوش در کسب و کار جدید ادامه داده است. با هدف تثبیت افزایش سرمایه گذاری و رشد صنعت برای تقویت صادرات، رشد تولید ناخالص داخلی و اشتغال در سراسر این کشور، سومین خط مشی منسوجات و پوشاک اعلام و مداخلات استراتژیک به طور عمده بر ارائه کسب وکار متمرکز شده است محیط مساعد، کاهش هزینه انجام کسب و کار، افزایش مقیاس اقتصاد، ظرفیت سازی (از نظر زیرساخت و توسعه زنجیره تامین، بازاریابی، انطباق، تحقیق و توسعه) و تدوین راهبردهایی برای ترویج ساخت در پاکستان، تسهیل دادوستد بین المللی برای ارتباط موثر تامین کننده و مشتری و شروع آموزش در سطح انبوه و برنامه های توسعه مهارت موجب خوشبینی به این مجموعه سیاست‌ها به عنوان یک کاتالیزور برای تقویت نساجی شده است.