طبقه بندی الیاف نساجی بر اساس مواد تشکیل دهنده

الیاف نساجی از لحاظ ساختار به دو دسته تقسیم می شوند:‏

الیاف کوتاه ‏staple fibers
الیاف فیلامنتی ‏filament fibers‏ نمره و ظرافت یک لیف را با دنیر اندازه گیری می کنیم. ‏
دنیرden‏: وزن ۹۰۰۰ متر از لیف بر حسب گرم ‏
تکس ‏tex‏: وزن ۱۰۰۰ متر از لیف بر حسب گرم ‏
دی تکس ‏dtex‏: وزن ۱۰۰۰۰ متر از لیف بر حسب گرم (دسی تکس) ‏

طبقه بندی الیاف نساجی بر اساس مواد تشکیل دهنده
‏ الف – الیاف طبیعی ‏Natural fibers ‎‏
‏
‏۱ – الیاف کوتاه ‏
‏۲- الیاف گیاهی:‏
‏- سلولزی‏
‏- غیر سلولزی ‏

‏۳- الیاف حیوانی: عمدتاً پروتئین است. مانند: پشم، کرک بز، موی خرگوش وانواع آن عبارتست از:‏
‏ – الیاف کوتاه‏
‏- الیاف ممتد ‏

ب – الیاف بشر ساخته ‏Man-made fibers‏ ‏

الیاف بازیافتی: ‏regendated fibers ‎
‏ ۱ – گیاهی :‏
الف- سلولزی: ویسکوز- استات-تری استات
ب- غیر سلولزی(الجینات):‏
‏- پلی ساکاریدی‏
‏- پروتئینی ‏

‏۲- حیوانی:‏
‏- پروتئینی: کازئین (از شیر)‏
‏- غیر پروتئینی: پلی ساکاریدی مثل ‏citozan‏ الیاف مصنوعی: ‏synthetic fibers‏ الف- پلیمرهای تراکمی (‏Condensed polymers‏)‏
‏- پلی آمیدها(نایلون)‏
‏- پلی استرها(تریلن) ‏

ب- پلیمرهای زنجیره ای یا افزایشی ( ‏Addition polymers‏) – پلی اتیلن(‏PE‏) (پارچه های ضد گلوله) – پلی پروپیلن(‏PP‏)(کف پوش) – پلی ونیل کلراید(‏PVC‏) – پلی ونیل الکل(‏PVOH‏) (در آب محلول است و در بافندگی حلقوی و تریکو بافی و ایجاد طرح در پارچه کاربرد دارد) – پلی اکریلیک(پارچه ضد حریق) ‏

خصوصیات الیاف نساجی: هر ماده لیفی شکل را نمی توان بعنوان لیف نساجی استفاده کرد، لیف نساجی دارای خصوصیاتی است که در زیر آنها را بررسی می کنیم: ‏

‏۱- نسبت طول به قطر:‏
این نسبت باید بیشتر از ۱۰۰ از نظر تئوری و از نظر عملی باید بیشتر از ۱۰۰۰ باشد. بعنوان مثال : پنبه بالای ۱۴۰۰ ، پشم ۳۰۰۰ ، کتان ظریف ۱۲۵۰ و چتایی ۱۷۰ ‏

‏۲- شکل سطح مقطع الیاف: – سطح مقطع پهن: (‏Wide section‏) به طور کلی سطح مقطع پهن سبب افزایش شفافیت و قدرت پوشاندگی الیاف می شود. – سطح مقطع گرد یا دایره ای شکل: (‏Circular Section‏) زیر دست الیاف با سطح مقطع گرد یا دایره ای نرم و مطلوب بوده ولی قدرت پوشانندگی در حجم ثابت کمتر از سطخ مقطع پهن می باشد.‏

‏۳- آرایش یافتگی مولکولهای پلیمر الیاف: شکل ردیف شدن مولکول های الیاف در حالت میکروسکوپیک ‏

‏۴- درجه آرایش یافتگی: در حقیقت نشان دهنده متوسط زاویه زنجیرها نسبت به محور لیف است متوسط آرایش یافتگی بین ۴۵ تا صفر می باشد .آرایش یافتگی بوسیله فرآیند کشش کنترل می شود. زنجیر های موجودر در یک سیلندر لیفی باید دو خصوصیت را دارا باشد که عبارتند از : ‏

‏۱- آرایش یافتگی‏
‏ ۲- تبلور(‏Crystalinity‏) ‏

این دو خاصیت باعث استحکام، انعطاف پذیری و سختی لیف می شود. ‏

‏- آرایش یافتگی: در الیاف طبیعی این آرایش یافتگی در طبیعت به وجود می- آید و بشر دخالتی در آن ندارد اما در الیاف مصنوعی آرایش یافتگی زنجیرها توسط بشر به وجود می آید به طور کلی آرایش یافتگی عبارت است از متوسط زاویه تمایل زنجیرها به محور لیف است. ‏

‏- تبلور: نظم فضایی(درسه بعد) زنجیرها را تبلور گویند. به قسمتی از زنجیرها که در داخل منطقه منظم بلور نیستند، نواحی آمورف گویند هر قدر نواحی آمورف بیشتر باشد انغطاف پذیری لیف بیشتر است. درالـیاف مصنوعی آرایش یافتگی را با کـشش ایجـاد می کـنیم امـا تبلور را در حین فـرآیند به وجود می آوریم‏‎.‎