طراحی، نقطه آغاز صنعت فرش ماشینی

سرمقاله شماره ۵۵ مجله نساجی کهن

اکنون پس از گذشت پانزده سال از انتشار مجله کهن بر ان شدیم تا شیوه جدیدی را برای انتشار هر شماره نشریه کهن پیش بگیریم. اولین قدم در این مسیر را به در شماره شهریور مجله، با بررسی مسئله نمایشگاه و برگزاری همزمان دو نمایشگاه به فاصله زمانی یک ماه آغاز کردیم. در این مسیر که از چند ماه قبل نیز در شبکه‌های اجتماعی خود عنوان کرده بودیم. برای هر شماره نشریه کهن موضوع واحدی در شورای سردبیری انتخاب خواهیم کرد و تمامی مصاحبه‌ها، مقالات و گزارش‌های منتشر شده در قالب موضوع و پرونده تأیید شده خواهد بود.
باتوجه به اینکه مسئله کپی برداری و مشکلات و معضلات ناشی از ان سالهاست در حوزه فرش ماشینی از طرف تمامی فعالان این صنعت به ویژه طراحان به صورت جدی عنوان می‌شد و حتی در نمایشگاهی که شهریور ماه در محل دائمی نمایشگاه‌های بین المللی تهران برگزار شد به صورت ملموس قابل درک بود و بازدیدکننده و یا به تعبیری مصرف کننده عادی نیز متوجه آن بود. مسئله جدی و مهمی که با ماهیت صنعت فرش ماشینی و دستباف ایران که تکیه بر طراحی زیبا و منحصر به فرد خود است و در دنیا نیز با این ویژگی شناخته می شود تضاد جدی دارد. لذا در شورای سردبیری مجله کهن به عنوان موضوع روز و داغ مطرح کردیم و تصمیم گرفتیم دو شماره پیش روی نشریه را به بررسی کپی‌کاری در طراحی فرش بپردازیم.
مسئله کپی کاری طرح فرش هم به طراحان به عنوان خالق اثر مروبط می‌شد و هم به تولیدکنندگان به عنوان خریداران طرح‌های اماده شده. به همین منظور در شماره آبان ابتدا تصمیم گرفتیم به سراغ خالقان آثار برویم تا در رابطه با نحوه آماده شدن، نوع طرح‌ها و دیگر مسائل و مشکلاتی که این صنف با آن درگیر هستند بپردازیم. تقریبا سوالات کلی مشابهی توسط تیم مجله کهن آماده شد که به صورت مشترک از تمامی طراحان پرسیده شد به همراه یک سری سوال جزئی در رابطه با شیوه‌های کاری هر یک از عزیزان.
در میان طراحان به سراغ طیف‌های مختلفی از این حوزه رفتیم. در کاشان چند شرکت شناخته شده وجود دارد که قالب شرکت‌های تولیدکننده همکاری های مشترکی با انها دارند. شرکت‌هایی همچون دفتر طراحی آقای سبطینی، آقای زارعی و همچنین آقای گندمی که بسیاری از تولیدکنندگان شناخت کافی از آنها دارند. از طرف جامعه دانشگاهی نیز به سراغ خانم مهندس تاجفر مدیر شرکت گلجام رفتیم تا به عنوان کسی که در حوزه دانشگاهی مشغول پژوهش هستند نظرات ایشان را نیز جویا شویم.
همچنین باخبر شدیم در چند سال گذشته از طرف مرکز تحقیقات فرش ماشینی دانشگاه آزاد کاشان نیز نرم‌افزاری جهت ثبت طرح‌های فرش آماده شده است حتی در همین زمینه تشکیل اتحادیه و ایجاد یک روند قانونمند و نظم بخشی به کار کارهایی صورت گرفته. در همین راستا به سراغ مهندس جهانگیر ریاست محترم مرکز تحقیقات فرش ماشینی رفتیم تا ضمن آشنایی با ساز و کار نرم افزار ستان از کارهایی که در چند سال گذشته صورت گرفته اطلاعات جامعی خدمت مخاطبان عزیز ارائه کنیم.
در این شماره نشریه کهن تلاش کردیم تا از طرف طراحان به قضیه نگاه کنیم و ایرادات و نواقصی که از نظر خودشان مطرح است را خدمت مخاطبان خود ارائه کنیم. شاید برخی از صحبت‌هایشان سالها گفته شده باشد اما ما از این جهت به آن پرداختیم که اینبار با حمایت بخشهای مختلف این مسئله را حل کنیم. از همین جهت است که در شماره بعدی مجله قصد داریم به سراغ شرکت‌های تولیدی برویم تا دیدگاه‌های آنها را نیز مطلع شویم. طراحان ضمن مصاحبه به ارائه راهکارهایی برای رفع مشکلات نمودند که می‌توانید در این شماره از مجله کهن مطالعه بفرمایید.
بهنام قاسمی – سردبیر