علم، نوآوری و خلاقیت در صنعت فرش ماشینی ایران از زبان کارآفرینان

همین نمایشگاه کفپوش، موکت و فرش ماشینی ایران امسال در حالی برگزار شد که روندهای سال‌های اخیر صنعت فرش ماشینی کشور و به کارگیری علم و فناوری روز دنیا در آن، نشان از آمادگی برندهای فرش ماشینی کشور برای رشد تولید، اشتغال و صادرات بیشتر دارد.

نهمین نمایشگاه بین‌المللی کفپوش، موکت و فرش ماشینی تهران از ۱۳ الی ۱۶ شهریورماه در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران و با حضور صدها شرکت و برند برتر فعال در این عرصه در حالی برگزار شد که بخش عمده آن، به یکی از مهم‌ترین محصولات دارای مزیت رقابتی برای کشور یعنی فرش ماشینی اختصاص داشت و به همین دلیل با تعدادی از کارآفرینان برتر این صنعت در این زمینه گفتگو کرده‌ایم.

استفاده از ظرفیت‌های علم و نوآوری و خلاقیت در صنعت فرش کشور

صادقی، مدیرعامل فرش عرش در زمینه روندهای نوآوری در صنعت فرش ایران می‌گوید: «مشکل اصلی کشور ما در زمینه نوآوری، تحقیقات بازار است. در ایران اینکه سلیقه مشتری و بازار چیست در درجه دوم اهمیت است و تولیدکننده تلاش می‌کند محصولی که تولید می‌کند را بفروشد و نه آن چیزی که بازار می‌خواهد. به همین دلیل است که محصولات کشور ترکیه با تنوع رنگ و طرح بالا در حال توسعه سهم خود از بازار ایران و همچنین تسخیر بازار بین‌المللی است. این در حالی است که هزینه‌های تولید در ایران بسیار بالاست و تنوع طرح و رنگ چیزی است که بدون حمایت از تولیدکننده اتفاق نمی‌افتد.»

وی در این زمینه افزود: «هزینه متری تولید فرش با همه هزینه‌های تولید و تجهیزات و بیمه و مالیات‌ها آنقدر بالاست که به صرفه‌تر است تا یک بازرگان با هزینه‌ای بسیار کمتر اقدام به واردات فرش از ترکیه کند و متاسفانه همراهی چندانی در این زمینه با تولید کننده وجود ندارد.»

مهدی ضابطی، مدیرعامل فرش ماهور نیز در این زمینه می‌گوید: «خوشبختانه در زمینه تجهیزات و فناوری تولید فرش، این صنعت در ایران بسیار مدرن شده است اما همراهی دانشگاه و صنعت برای تولید نوآورانه، تنها شعاری است که بسیار داده می‌شود اما در عمل زنجیره تکمیل آن وجود ندارد.»

محمد بهشتی مدیر عامل فرش بهشتی تبریز اما به مساله فناوری در صنعت فرش کشور به گونه‌ای دیگر نگاه می‌کند و می‌گوید: «هزینه بسیار بزرگی برای به روز رسانی و مدرن‌سازی صنعت فرش ایران شده است اما ورود تکنولوژی تنها یک بحث است. نوآوری مدرن را می‌بایست در زنجیره کل صنعت و از تولید تا فروش دید. به عنوان مثال تا وقتی تنها ابزار رقابت، قیمت است و نوآوری در بازارسازی و برندینگ صورت نگیرد، رقابت قیمتی تمام صنعت و همه تولیدکنندگان را متضرر می‌کند.»

وی نبود کپی رایت در کشور و حفظ حقوق معنوی را عامل دیگر بازدارنده خلاقیت برشمرد و افزود: «اگر خلاقیت و نوآوری در طرح ارزش‌گذاری و حمایت نشود، نگاه همه به رهبران بازار برای تقلید و کپی است و این باعث شکست صنعت فرش ایران در برابر تولیدکنندگان خارجی خواهد شد.»

چالش‌های صادرات فرش ماشینی کشور و رقابت جهانی

رقابت در بازارهای جهانی به نفع برندهای ترک در جریان است و محصولات ایرانی به علت مشکلات صادرات، نگاه خود را به بازار ایران دوخته‌اند.

خشایار مهاجر شجاعی، مدیر بازرگانی خارجی فرش فرهی که یکی از مهم‌ترین صادرکنندگان فرش ایران به ۲۸ کشور اروپایی و آسیایی است در زمینه این مشکلات می‌گوید: «شناخت سلیقه و تحقیقات بازار برای ورود به هر بازار بسیار مهم است و مثلا سلیقه بازار روسیه با بازار چین کاملا متفاوت است. اینکه مثلا در روسیه طرح‌های ساده و با تنوع رنگ کم مورد نیاز بازار است یا در ژاپن طرح‌های متنوع‌تر، همه ناشی از شرکت مداوم در نمایشگاه‌های بین‌المللی و تماس مستقیم با بازار است.»

وی در زمینه مشکلات و چالش‌های این امر افزود: «هیچ‌گونه یارانه یا کمکی از طرف دولت برای حضور موثر در نمایشگاه‌های جهانی یا برندینگ بین‌المللی وجود ندارد، در حالیکه فراهم کردن بستر و زیرساخت مناسب صادرات در هر کشوری با دولت است. از طرفی مشوق‌های صادراتی که باعث رقابتی‌تر کردن محصولات در این بازارها می‌شود وجود ندارد. در آخر اینکه مشکل اصلی نقل و انتقال پول به کشور همچنان وجود دارد و نمی‌توان به دریافت پول که جریان حیاتی یک کسب‌وکار تولیدی است مطمئن بود.»
صادقی مدیر عامل فرش عرش نیز در این زمینه می‌گوید: «نگاه دولت در این زمینه حمایت‌محور نیست و برنامه دقیق و مشخصی برای افزایش سهم صنعت فرش ایران در بازار جهانی به عنوان یک محصول استراتژیک که اشتغال صدها هزار نفر در کشور به آن گره خورده است وجود ندارد.»

نقش هایپرمارکت‌های فرش در توسعه و مدرن‌سازی صنعت

در سال‌های اخیر، بازار فروش فرش در کشور از حالت حجره‌ای و خیابانی خارج شده و شاهد ظهور هایپرمارکت‌ها یا بازارهای بزرگ فروش فرش همچون سرای ابریشم، آقای فرش و شهر فرش بوده‌ایم.

صادقی به عنوان یکی از برندهای حاضر در سرای ابریشم، در زمینه اثرات این روند بر بازار می‌گوید: «نتیجه این رشد هایپرمارکت‌های فرش در کشور، احترام گذاشتن به مشتری، جمع بودن همه محصولات و برندها در یک مکان با استاندارد مناسب، برخورد مناسب با مشتری و در نهایت به روز رسانی و مدرن‌سازی در نقطه تماس با مشتری است.»

مدیر عامل فرش بهشتی تبریز به عنوان دیگر برند حاضر در سرای ابریشم نیز نقش این هایپرمارکت‌ها را مثبت ارزیابی کرده و می‌گوید: «نقش هایپر مارکت‌ها در شناساندن فرش ماشینی به اقشار مختلف مردم بسیار مهم بوده است و این مجموعه‌ها توانسته‌اند بازار فرش ماشینی کشور را به سمت جلو حرکت دهند و در عمل بازارها و فرصت‌های جدیدی را به سمت فروش بیشتر گشوده‌اند.»

علی گلشنی، مدیر روابط عمومی و تبلیغات فرش فرهی نیز در این زمینه گفت: «ما با تاسیس آقای فرش، به عنوان مرکز خریدی مجتمعع از چندین برند فرش کشور، تلاش کرده‌ایم تا تجربه خرید لذت‌بخش را به خانواده‌های ایرانی ارائه دهیم. اثر این هایپرمارکت‌ها بر رونق و رشد بازار فرش ماشینی در کشور فراتر از انتظار بوده و توانسته مخاطبین و مشتریان فرش را با تجربه‌ای جذاب از خرید روبه‌رو کند.»

مهدی ضابطی، نیز اثر این روند را در آینده صنعت مثبت می‌داند و مهمترین اثر آن را حرفه‌ای شدن فروشندگان و قرار گرفتن آنها در نقش مشاور خرید مشتری دانست. وی در این زمینه می‌گوید: «اینکه مکان‌های مجتمعی برای خرید فرش با استانداردهای بالا وجود داشته باشد، باعث افزایش قدرت انتخاب مشتری شده است.»

دکتر مهدی روحانی، مدیرعامل و بنیانگذار سرای ابریشم که اولین مرکز خرید فرش ماشینی را در کشور و در منطقه بازار راه‌اندازی کرده است، به استقبال مردم به خرید فرش از این هایپرمارکت‌ها اشاره کرد و گفت: «نوآوری و مدرن‌سازی در صنعت یک زنجیره است که از تامین و تولید تا فروش و خدمات پس از فروش را شامل می‌شود. صنعت فرش ماشینی کشور به عنوان یک صنعت کلیدی و اشتغال‌زا در کشور، به نوآوری در همه عرصه‌ها نیاز مبرم دارد و تلاش سرای ابریشم و سایر مراکز خرید، ایجاد زنجیره‌ای مدرن و جذاب در بخش بازاریابی و فروش است که امیدواریم با توسعه فناوری‌های تولید و خدمات پشتیبانی بهتر تولید کنندگان، به ارتقاء جایگاه صنعت فرش در کشور کمک کند.»

گفتنی است نهمین نمایشگاه کفپوش، موکت و فرش ماشینی ایران از تاریخ ۱۳ الی ۱۶ شهریورماه در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار و با استقبال خوب فعالان این صنعت روبه‌رو شد.