لباس الیاف طبیعی و سلامت ما : فرار از روزگار نایلونی

لباس الیاف طبیعی :: شاید مسیر بسیاری از تهرانی ها در چند سال اخیر از حوالی خیابان انقلاب گذشته باشد؛ جایی که در همین مدت زمان کوتاه، شاهد بروز و ظهور برندهای جدید لباس های سلامت هستیم. برندهای متعددی که خیابان انقلاب را به واسطه نزدیکی به مراکز علمی و هنری مانند مجموعه های نمایشی، هنری، فرهنگی و دانشگاهی به عنوان یکی از بازارهای هدف اینگونه لباس ها انتخاب کرده اند.

     لباس های ساخته شده از پارچه های با الیاف طبیعی فقط به منظور مفیدبودن و سلامتی بدن نیستند، بلکه به بهبود محیط زیست و سالم ماندن آن نیز کمک می کند. سمیه ابراهیمی بعد از بیرون آمدن از یکی از فروشگاه های لباس سلامت، در پاسخ به این پرسش درخصوص گرایش به خرید لباس های سلامت می گوید: «ما باید به سلامتی خودمان اهمیت بدهیم؛ خصوصا ما زن ها که بیشتر لباس می پوشیم و بیشتر با فرزندان و کودکان مان در تماس هستیم. من بیشتر لباس هایم را از فروشگاه های سلامت می خرم تا بیشتر به سلامت خودم کمک بکنم.»

     در لباس های سلامت به دلیل استفاده نکردن از مواد شیمیایی، منافذ بیشتری برای جریان پیداکردن هوا درون لباس است و بدن کمتر عرق می کند و این خود باعث می شود که افراد از لحاظ جسمی سالم تر باشند، چون ما مدت زیادی از زمان خود را در بیرون از خانه می گذرانیم و آلودگی های ناشی از دود ماشین و کارخانه و گردوغبار ناشی از تردد ماشین به بدنمان می چسبد. تعریق کمتر بدن باعث می شود که بدن بوی بد ندهد، این امر خودش تاثیر روانی در ارتباطاتات اجتماعی ما دارد. البته عرق به خودی خود بوی بد ندارد و ترکیب آن با باکتری ها باعث بوی بد می شود.

     نتایج تحقیقات ​پژوهشگران​ دانشگاه گنت بلژیک نشان داده، باکتری ها در پارچه های مصنوعی نظیر پلی استر سریع تر رشد می کنند. میکروب های موجود در پوست بدن در مواد شیمیایی حاصل از تعریق به ترکیبات بدبو تبدیل می شوند. در حالی که الیاف طبیعی نظیر کتان چنین موادی را سریعا جذب می کنند. پارچه هایی که از مواد مصنوعی ساخته می شوند، فاقد چنین قابلیتی بوده و مایع باقیمانده بین پوست و لباس درواقع محیطی آرمانی برای این دسته از باکتری ها پدید می آورد. برای تایید این یافته ها، محققان محیط مشابهی را روی پارچه های مختلفی نظیر پلی استر، آکریلیک، نایلون، پشم گوسفند، ویسکوز و کتان رشد دادند. نتیجه اینکه کتان محیطی است که حداقل باکتری ها در آن رشد پیدا می کنند و بهترین محیط برای رشد باکتری های بدبو، هم پلی استر است.

     منیژه صفایی پور، طراح مد و لباس درخصوص پارچه های ساخته شده از الیاف طبیعی، می گوید: «استفاده از لباس های با الیاف طبیعی امروزه در سراسر دنیا جا افتاده است. شما با پوشیدن لباس های ساخته شده از الیاف طبیعی احساس راحتی دارید که با پوشیدن لباس ساخته شده از الیاف مصنوعی چنین احساسی ندارید.»

     هر یک از الیاف طبیعی مانند کتان، پشم، ابریشم مزایای خاص و منحصر به فرد خود را دارد؛ برای مثال، پشم یک عایق طبیعی است که در برابر آب و آتش مقاوم است. پشم تنوع محصولی زیادی دارد که از پارچه های نازک و سبک وزن گرفته تا پارچه های ضخیم ساخته می شود. از آن پنبه به خاطر سطح هموار و لطیف خود اجازه تنفس پوست بدن را از طریق بافت های ارگانی می دهد که شما را در طول روز شاداب نگه می دارد. پنبه امروزه به عنوان متداول ترین الیاف برای تولید لباس، لوازم و ابزارها استفاده می شود. همچنین این الیاف بهترین الیاف برای تولید لباس با سایز بزرگ است. ابریشم نیز یکی از معروف ترین و باسابقه ترین الیاف طبیعی است که رابطه ای دیرینه با تجمل دارد. ابریشم که در گذشته تنها اشراف و ثروتمندان از آن استفاده می کردند و در حال حاضر شاید یکی از گران ترین پارچه های موجود است لباس های این الیاف در زمستان گرم و در تابستان خنک است. پوشیدن لباس ابریشمی با سطح صاف و صیقلی خود به نوعی باعث لذت و آرامش بخش است.

     با این همه، تعداد خریداران الیاف مصنوعی در ایران بیشتر از الیاف طبیعی است. ساینا نریمیسا، دختر جوانی که از پشت ویترین مغازه به لباس های چیده شده با برندهای شناخته شده جهانی نگاه می کند، در این باره می گوید: «من با توجه به آگاهی از اینکه لباس سلامت از الیاف صددرصد طبیعی ساخته شده ، همچنان ترجیح می دهم که از لباس های دیگر استفاده کنم. تنوع در طرح و رنگ این گونه لباس ها بسیار بیشتر از لباس های سلامت است. البته اگر به برچسب روی لباس های مارک دار نگاهی بیندازید می بینید که برای ساخت این لباس ها ٨٠ تا ٩٠درصد از الیاف طبیعی استفاده شده است. البته به ندرت هم پیش می آید که تا حالامن یک پیراهن خاص و زیبا با الیاف طبیعی را دیدم که به سلیقه من خیلی نزدیک بود و حالادر کمد لباس هایم است.» حالااین سوال پیش می آید که در ایران با توجه به نبود نمایندگی رسمی لباس ها با برندهای معتبر، آیا می توان به این لباس ها اطمینان کرد که از خود کمپانی سازنده در بازار عرضه می شوند؟ و آیا تنها مارک داربودن لباس ضامن سلامت ما انسان ها می شود؟ مشاهدات در جامعه و نوع پوشش مردم، در نگاه اول این طور نشان می دهند که عده کمی در ایران از لباس های سلامت استفاده می کنند.

     جواد حسینی نصر، پژوهشگر حوزه مد و لباس، در مورد دلایل فراگیرنشدن بافته های طبیعی می گوید: «مهم ترین مبلغان اینگونه لباس ها می توانند افراد مرجع مانند هنرپیشه ها، ورزشکاران و افراد سرشناس باشند و تمرکز چند برند فعال در این زمینه در یک جغرافیای مشخص نشان دهنده این است که همین برندهای محدود هم این افراد را هدف قرار داده اند و جامعه نیز می تواند از آنها الگو بگیرد.»

     او همچنین معتقد است که رسانه های جمعی در سال های اخیر تنها به جنبه سرگرم کردن مخاطبان و جلب و جذب آنها توجه داشته و رسالت آموزشی خود را فراموش کرد ه اند: «رسانه های فراگیری مانند تلویزیون و رادیو تنها به جنبه این که چه بپوشیم و چه نپوشیم توجه داشته و در تبلیغ و ترویج بافته های طبیعی و تاثیر آن بر سلامت جسمی و روحی و ساخت برنامه های مستند در این زمینه تاکنون کار چشمگیری انجام نداده اند که از نقاط ضعف این رسانه هاست.»

نویسنده: حیدر چکاوی