فرش؛ رونق اقتصادی تویسرکان

یکی از نتایج مستقیم مشکلات کلان اقتصادی در کشور، اثر گذاری بر ظرفیت های تولیدی در مناطق مختلف کشور و حتی شهرها و روستاهای نه چندان بزرگ است که موجب شده برخی از توانمندی های اقتصادی این گونه مناطق با رکود و پسرفت مواجه شود.
در سالیان نه چندان دور گذشته، تولید فرش و قالی دست باف و سنتی یکی از تولیدات درآمدزا و قابل توجه در شهرستان تویسرکان به حساب می آمده اما اکنون فرش تویسرکان حال و روز چندان خوشی ندارد و هم به لحاظ کیفیت تولید و جنس و هم به لحاظ شاخص میزان درآمدزایی موجب افت قابل توجه شده است.
هنر و صنعت فرش بافی در شهرستان تویسرکان بیشتر در مناطق روستایی رواج دارد که با استفاده از پشم های محلی گوسفندان صورت می گیرد و درشت بافی، برخورداری از پرزهای بلند، نقش های پرندگان و حیوانات و یک پود ضخیم از ویژگی های آن به شمار می رود.
گره فرش های دست باف تویسرکانی از نوع ترکی است و با دست زده می شود و مهمترین تولیدات بخش با اسامی آصادقی( آقا صادقی)، زاغه و مالیچه (اژدر) در اندازه های پشتی، ذرع، نیم و ۶ متری عرضه می شود.
اکنون و در مقطع رکود در تولیدات فرش دست باف تویسرکان، مشکلاتی نظیر نبود مواد اولیه مرغوب، نبود سرمایه های مالی لازم، عدم فعالیت کارگاه های متمرکز فرش بافی و عدم برخورداری از یک چرخه کارشناسانه و موثر بازار یابی این بخش را با چالش هایی مواجه کرده است.
در حالی که فرش بافی و قالی بافی سنتی در گذشته یکی از منابع درآمدزایی در برخی روستاهای تویسرکان به حساب می آمده، امروز اما بافندگان روستایی به دلایلی همچون کاهش چشمگیر کیفیت فرش های تولیدی به لحاظ جنس، استفاده از رنگ و نقش های اصلاح نشده، تکراری و غلط بافی و نبود چرخه مناسب آموزشی به روز و کارآمد از درآمدزایی چندانی بهره نمی برند.
در حال حاضر بیشترین میزان فرش و قالی های دست باف در شهرستان تویسرکان در روستاهای اشترمل، شهرستانه، سیا دره، ابودردا، بابا کمال و گل زرد تولید می شود.
اکنون به نظر می رسد شناسایی و اصلاح نقش های بومی و محلی بر اساس رنگ بندی های جدید و بازار پسند و توجه بیشتر به مبحث آموزش های تخصصی و پایدار می تواند از نقش موثر و سازنده ای در رونق بخشی به حوزه تولیدات فرش و قالی تویسرکان برخوردار باشد.
فرماندار تویسرکان با اشاره به اینکه تولید فرش دست باف یکی از منابع درآمدزایی این شهرستان در گذشته محسوب می شده است اظهار کرد: مقوله تولید فرش تویسرکان باید به جایگاه اصلی خود برگردد. 
حبیب مومیوند افزود: باوجود اینکه فعالیت های حمایتی در زمینه تولید فرش از سوی دستگاه هایی مانند کمیته امداد، بهزیستی، آموزش های فنی و حرفه ای و تعاونی فرش بافان در حد امکان انجام شده اما باید برآیند این دست فعالیت ها به شکوفایی و تحول چشمگیر در حوزه تولید فرش در شهرستان بینجامد. 
وی اذعان کرد: مراکز آموزش فنی و حرفه ای نهاد قانونی آموزش های غیر رسمی در کشور محسوب می شوند و باید توجه ویژه ای به حوزه آموزش منجر به تولید فرش داشته باشند. 
مومیوند تصریح کرد: اگر فعالیت های آموزشی منجر به اشتغال و تولید نشود، اعتقاد چندانی به آن نداریم. 
وی با اشاره به اینکه دستگاه های مرتبط اجرایی در زمینه مشاغل خانگی باید با توانی مضاعف و در چارچوب قانون اطلاع رسانی های گسترده انجام دهند یادآور شد: مشاغل خانگی از دادن مالیات معاف هستند. 
فرماندار تویسرکان خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه در دهه های گذشته تولید فرش یکی از منابع درآمدزایی شهرستان تویسرکان محسوب می شد امید می رود شاهد رونق مبادلات تجاری و حتی صادر کردن فرش از تویسرکان باشیم. 
وی تلاش در راستای احیای تولید فرش در تویسرکان را از مصادیق عمل به سیاست های اقتصاد مقاومتی دانست و ادامه داد: باید چرخه آموزش، تولید و عرضه فرش در این شهرستان به معنای واقعی کلمه فعال شود. 
مومیوند اذعان کرد: در حال حاضر مشکلاتی در حوزه تولید فرش در سطح ملی وجود دارد اما می بایست خود را با شرایط موجود تطبیق داده و به سمت و سوی صادرات فرش حرکت کنیم. 
وی همچنین بر بیمه کردن فعالان حوزه تولید فرش، استقبال از طرح های نوآورانه در این بخش و ایجاد بازار فروش فرش در تویسرکان تاکید کرد. 
فرماندار تویسرکان خاطر نشان کرد: بخشداری ها می توانند با استفاده از ظرفیت های موجود در روستاها و قانون تشکیل تعاونی های کوچک که مشمول دریافت تسهیلات اشتغالزایی می شوند، از اثر گذاری بالایی در روند احیای تولید فرش در شهرستان برخوردار باشند. 
مدیر اداره صنعت، معدن و تجارت تویسرکان نیز در این رابطه گفت: در حال حاضر در حدود چهار هزار و ۶۸۸ نفر بافنده فرش در شهرستان تویسرکان وجود دارد که سه هزار و ۶۸۸ نفر از آنها دارای مجوز رسمی فعالیت از سوی سازمان های مربوط به این مقوله هستند. 
رضا سلیمانی افزود: همچنین یک هزار و ۵۰۰ نفر بافنده فرش در شهرستان تویسرکان عضو شرکت تعاونی فرش هستند و یک هزار و ۱۰۸ بافنده نیز بیمه و فعال هستند. 
وی از اجرای دو طرح پشتیبان در حوزه تولید فرش و در سال ۹۴ در شهرستان تویسرکان خبر داد و اضافه کرد: ۵۶ نفر در قالب این دو طرح مشغول به کار شدند. 
سلیمانی اظهار کرد: پس از سال ۹۲ تا کنون ۲۰۰ مورد کارت مخصوص مشاغل خانگی در شهرستان تویسرکان صادر شده است. 
وی تصریح کرد: کیفیت پایین مواد اولیه، کمبود اعتبارات مالی لازم برای تعاونی فرش بافان و صادرت تولیدات آنها و فعالیت دلالان فرش که از تمرکز در حوزه عرضه فرش جلوگیری می کنند، مهمترین مشکلات این بخش در شهرستان تویسرکان را تشکیل می دهند. 
سلیمانی متذکر شد: همچنین تعدادی از بافندگان فرش به منظور دریافت مزایای بیمه به کمیته امداد معرفی شده اند اما بیمه آنها قطع شده و برقراری مجدد بیمه برای انها خیلی سخت است.

** احیای فرش دست باف بستر ساز اشتغال بانوان خود سرپرست است 
مسئول کمیسیون بانوان فرمانداری تویسرکان گفت: احیای تولید فرش دست باف بستر ساز اشتغال بانوان خود سرپرست تویسرکانی است. 
سمیه ترکاشوند افزود: شهرستان تویسرکان از پیشینه ای درخشان و قابل توجه در زمینه تولید فرش دست باف برخوردار بوده به گونه ای که این هنر و صنعت یکی از راه های درآمدزایی به ویژه در روستاهی این شهرستان به حساب می آمده است. 
وی بیان کرد: اکنون با توجه به افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار به دلایلی نظر افزایش پدیده طلاق، احیا و گسترش هنر- صنعت های بومی مانند تولید فرش و قالی از اثرگذاری بالایی در اشتغالزایی برای بانوان برخوردار است. 
ترکاشوند از فعالیت چهار هزار و ۶۸۸ بافنده فرش دست باف در شهرستان تویسرکان خبر داد و اضافه کرد: از این تعداد، یک هزار و ۱۰۸ بیمه شده فعال، سه هزار و ۶۸۸ بافنده دارای مجوز از دستگاه های اجرایی مرتبط و یک هزار و ۵۰۰ نفر عضو شرکت تعاونی فرش بافان هستند. 
وی ادامه داد: اکنون کمیسیون بانوان فرمانداری تویسرکان در زمینه تولید تابلو فرش و خیاطی فعال است و پس از برگزاری کلاس های آموزشی برای بانوان متقاضی در این بخش ها و بیمه کردن آنها، بانوان کارآموز را برای دریافت تسهیلات به صندوق کارآفرین امید و اتحادیه فرش بافان معرفی می کند. 
ترکاشوند خاطر نشان کرد: حداکثر سقف تسهیلات پرداختی به فعالان در حوزه تولید تابلو فرش و همچنین تعاونی های گروهی خیاطی ۵۰۰ میلیون ریال است. 
وی همچنین با اشاره به فعالیت برخی بانوان خود سرپرست در صنایع تولیدی مانند مبل و منبت در روستاهای جیجانکوه، سید شهاب و اشترمل اضافه کرد: با توجه به کمبود منابع آب در شهرستان، تعدادی از زنان سپرست خانوار نیز به سمت و سوی تولید قارچ و زعفران حرکت کرده اند. 
ترکاشوند با اذعان بر اینکه به دلیل افزایش آمار طلاق، آمار زنان خود سرپرست و فاقد شغل در تویسرکان افزایش پیدا کرده است اظهار کرد: همچنین بالا رفتن سن ازدواج در میان دختران و بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی از دیگر مشکلات محوری بانوان تویسرکان به شمار می روند. 
وی گفت: بازارچه صنایع دستی و سوغات تویسرکان نیز که با همکاری همه دستگاه های اجرایی مانند مرکز آموزش فنی و حرفه ای، میراث فرهنگی و صنعت، معدن و تجارت در تویسرکان راه اندازی شده تا کنون با استقبال خوبی مواجه نشده است. 
ترکاشوند خاطرنشان کرد: ارتقا فرهنگ کارآفرینی، توانمند سازی زنان خود سرپرست، ارتقا امنیت و سلامت اجتماعی بانوان با محوریت گسترش سبک صحیح زندگی و کاهش آسیب های اجتماعی از مهمترین اهداف فعالیت های کمیسیون بانوان فرمانداری تویسرکان به حساب می آید. 
یکی از فرش بافان روستایی تویسرکان در این باره به ایرنا گفت: کمیته امداد امام خمینی(ره) در تهیه مواد اولیه و اعطای تسهیلات به ما کمک می کند اما برخی مشکلات نظیر پایین بودن قیمت خرید محصولات این حوزه در بازار فروش وجود دارد.
خانم چگینی افزود: باید در زمینه بازار یابی و بازار پسندی محصولات تولیدی در حوزه فرش و قالی تویسرکان تدابیری اندیشیده شود تا درآمد حاصل از این بخش پاسخگوی زحمات قالی بافان باشد.
وی اظهار کرد: باوجود کمک های اثر گذار کمیته امداد برخی از فرش بافان و قالی بافان روستاهای تویسرکان با کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش مواجه هستند.
چگینی خاطرنشان کرد: اگر مشکل کمبود تسهیلات اعطایی به فرش بافان و نبود تمرکز آموزشی در این حوزه برطرف شود بی شک شاهد شکوفایی بیش از پیش این هنر- صنعت در شهرستان تویسرکان خواهیم بود.
دیگر فعال حوزه فرش و قالی بافی در تویسرکان به ایرنا گفت: یکی از مهمترین مشکلات این حوزه نبود امکان بازار یابی متناسب با محصولات تولیدی و ارزان به فروش رفتن آنها است.
خانم محمد ظاهری خواستار توجه بیشتر دستگاه های مرتبط اجرایی درباره پرداخت تسهیلات ارزان قیمت به فعالان حوزه قالی و فرش بافی شد و خاطر نشان کرد: در برخی موارد نیز برای تهیه مواد اولیه و مرغوب با مشکلاتی مواجه هستیم. 
تویسرکان یکی از شهرستان های استان همدان واقع در ۹۰ کیلومتری شهر همدان است که دارای سه شهر، دو بخش و هفت دهستان است و علاوه بر باغداری و کشاورزی از ظرفیت های صنعتی و هنری مانند تولید فرش و قالی برخوردار است.