فرش‌های ابریشم ماشینی چه عیب‌هایی دارند؟

عنوان فرش ابریشم ماشینی یا فرش بلژیک به فرش‌­هایی اطلاق می­‌شود که از الیاف صد درصد پلی استر یا الیاف ویسکوز، که به آن‌­ها ابریشم مصنوعی نیز گفته می­‌شود، بافته شده‌­اند. مسلما آن­چه که سبب تفاوت این دسته از فرش‌­ها با فرش‌­های اکریلیک معمولی شده است تفاوت در خواص الیاف مصرفی برای هرکدام است. معمولا فرش­هایی که از الیاف شبه ابریشم بافته می­شوند ظاهر براق­تر و رنگ­‌های درخشان‌­تری نسبت به فرش‌­های بافته شده از الیاف اکریلیک دارند. ظاهر جذاب این دسته از فرش‌­ها سبب شده که مورد توجه خریدارن قرارگیرند. در ادامه باتوجه به ویژگی الیاف مصرفی این فرش‌­ها به بررسی ویژگی­‌های مثبت و منفی آن­ها و به‌طور خاص معایب فرش ابریشم ماشینی می‌­پردازیم. بهترین فرش ابریشم ماشینی در ایران در کارخانه­‌ی فرش کاشان بافته می­‌شود. این مدل فرش به دلیل شباهت زیاد با فرش‌های ابریشم تبریز و قم، نامگذاری شده‌است. در بافت این مدل فرش‌ها از نخ پلی استر برای شفافیت فرش استفاده می‌شود. بیشتر طرح‌ها و نقشه‌ای فرش تمام ابریشم ماشینی از طرح‌های فرش‌های ابریشم تبریز اقتباس شده‌است.

این فرش‌­ها بسیار براق، نرم و لطیف و درخشان هستند و در طرح‌ها و رنگ‌­های متنوعی در بازار موجود می‌­باشند. ظرافت الیاف مورد استفاده در این دسته از فرش‌های ماشینی سبب شده تا بافت ظریف­‌تری حاصل شود و وجود این ویژگی در آن­ها سبب می‌­شود تا شباهت بسیار زیادی با فرش­‌های دست باف ابریشمی داشته­ باشند. همچنین نخ های استفاده شده در بافت این فرش‌­ها پرزیینگی ایجاد نمی‌­کنند در نتیجه حساسیت‌­های تنفسی و پوستی­ای که ممکن است فرش‌های اکریلیکی ایجاد کنند را در این دسته از فرش‌­ها نداریم. همچنین این فرش‌­ها قیمت پایین‌­تری نسبت به فرش‌­های اکریلیکی و فرش‌­های دست باف دارند و این امر سبب شده تا طرافداران بیشتری پیدا کنند.

رنگ استفاده شده برای نخ‌های مورد استفاده در این فرش‌ها از ثبات نوری قابل توجهی برخوردار است و از این نظر بر فرش­‌های اکریلیکی برتری دارند. همچنین این فرش‌­ها روی سطوح سرامیکی لغزش ندارند و از این جهت نیاز به ترمز فرش از بین خواهد رفت.

معایب فرش ابریشم ماشینی

در این قسمت تعدادی از معایب فرش ابریشم ماشینی را بررسی می‌کنیم:

مقاومت کم در مقابل شستشو

فرش های ابریشمی ماشینی به علت این که بسیار نازک هستند و از ظرافت بالایی برخوردار هستند در مقابل شستشو مقاومت کمی دارند پس اگر می خواهید که یک فرش بادوام برای چندین سال داشته باشید انتخاب این فرش گزینه مناسبی برای شما نمی‌باشد زیرا بعد از شستشو جلوه اصلی خود را از دست داده و رنگ و روی آن رفته  و براق بودن و جذاب بودن آن تا حد بسیار زیادی کاهش پیدا می کند.

در صورتی که یکی از فرش های ابریشمی ماشینی را از قبل خریداری کرده‌اید برای شستشوی آن باید با دقت عمل کرده و یا شستشوی آن را  به یک قالیشویی معتبر بسپارید .با توجه به این نکته که در بالا ذکر شد یعنی همان ظرافت و نازک بودن فرش، این فرش ها  بسیار حساس و آسیب پذیر هستند و به طور کلی در گرما و سرما ممکن است حالت اولیه خود را از دست بدهند.

کیفیت پایین نسبت به فرش های اکریلیک

در کل می‌توان گفت فرش های ابریشم ماشینی نسبت به فرش های اکریلیک از کیفیت بسیار پایین تری برخوردار هستند زیرا نخ و الیاف به کار رفته در آنها به نسبت فرش های اکریلیک مقاومت کمتری دارند به همین دلیل همین امر موجب ارزان شدن این فرش ها در بازار شده است.

حساس به حرارت

به دلیل الیافی که در فرش های بلژیکی به کار رفته یعنی همان پلی استر، این نوع از فرش ها در مقابل حرارت از خود مقاومت بسیار کمی نشان می‌دهند و سریعا توسط حرارت اتو و یا  قابلمه ی داغ می سوزند و از بین می روند.
مقاومت کم در مقابل فشار و سایش: همین طور می توان به مقاومت کم این فرش ها در مقابل سایش و فشار اشاره کرد .در واقع می‌توان گفت فرش های ماشینی بعد از مدت کوتاهی به علت فشار مبل و کمد و سنگینی این وسایل منزل حالت اولیه خود را از دست خواهند داد .

قطر کم از معایب فرش ابریشم ماشینی

فرش‌­های ابریشم مصنوعی قطر کمتری نسبت فرش­های اکریلیکی دارند و همین قطر کم است که باعث مقاومت کم آن­ها در شستشو می­‌شود. البته قطر کم برای این فرش­ها میتواند به نوعی مزیت هم باشد، زیرا این فرش‌­ها به راحتی تا می­‌شوند و این ویژگی سبب می‌­شود که حمل و نقل و جابه‌­جایی ساده تری نسبت به دیگر انواع فرش داشته ­باشند.

فرش‌­های ابریشم مصنوعی با فراش‌­های ابریشم نما تفاوت اساسی دارند. نخ استفاده شده در فرش‌­های ابریشم مصنوعی همان­طور که در قبل ذکر شد، پلی استر یا فیلامنت ویسکوز است اما در بافت فرش­‌های ابریشم نما از نخ های اکریلیک براق شده یا نخ برایت به عنوان نخ خاب فرش استفاده می‌­شود.

نتیجه گیری برای خرید فرش ابریشم ماشینی

اگر در انتخاب فرش­ زیبایی و جلوه­ی بصری برایتان مهم تر از دوام و مقاومت آن در طول سالیان طولانی است و یا اگر صرفا از فرش به عنوان یک عنصر تزئینی و دکوراتیو استفاده می­‌کنید فرش­های ابریشم ماشینی گزینه ی مناسب و کم هزینه ای برای زیبایی بخشیدن به منزل شما هستند. اما اگر در انتخاب فرش منزل­تان فاکتورهایی مثل زیبایی زیاد در کنار دوام و مقاوت بالا و عمر و ماندگاری طولانی را مدنظر دارید به سراغ انتخاب فرش­های ابریشم دستباف مناسب بروید.

به علت اینکه جنس نخ خاب استفاده شده در این فرش‌ها پلی استر یا ویسکوز است در صورتی­که برای محیط­‌های پر رفت و آمد منزل به دنبال فرشی مناسب هستید، از انتخاب این فرش­ها خودداری کنید. زیرا به علت ظرافتی که نخ­های خاب فرش دارند در اثر پاخور به هم می­چسبند و به اصطلاح تخته می‌­شوند و فرش ظاهر نامناسبی پیدا می­کند.

در کل فرش ابریشم مصنوعی به دلیل ویژگی­هایی نظیر براقیت، تنوع در طرح و رنگ، قیمت رقابتی مناسب و تراکم پایین وسهولت در جابه­جایی مورد توجه بازارهایی خارجی قرارگرفته است. اما در بازار داخلی باتوجه به نوع استفاده­ از فرش در منازل ایرانی فرش­‌های اکریلیکی و فرش­‌های ابریشم دست­باف بیشتر مورد قبول هستند.

نویسنده: خانم فاطمه معتمدی- تحریریه کهن