فرش دستباف گلستان بر دار فراموشی

فرش دستباف گلستان این روزها بر دار فراموشی بنا شده و با مشکلات عدیده ای همچون تامین مواد اولیه، سنتی بودن تولید و مشکل فروش مواجه است.

به گزارش خبرنگار مهر، بازارهای جهان سالانه خریدار بیش از ۳۶ تن فرش دستباف گلستان است، بافندگان گلستانی در قالب ‪ ۹‬شرکت تعاونی و در ‪ ۵۳‬کارگاه، صنعتی آمیخته ازعشق و دلداگی را خلق می‌کنند.

فرش دستباف و ترکمن در استان گلستان بیش از شش هزار سال سابقه دارد و در طول این سالها بیش از ‪ ۸۱۱‬طرح و نماد روی آنها بافته شده و راز این نمادها که هر کدام براساس چه باور و اعتقادی هستند، شناسایی شده است.

“آینه گل، ماری گل، قابسه گل، درناق گل،ارساری گل، جوال گل و غیره از جمله نقوش فرشهای ترکمن استان هستند و مقصد بیشتر دستبافته های هنرمندان گلستانی فرانسه ، مکزیک ، لبنان ، ایتالیا ، و آلمان است.

۷۰ هزار بافنده در استان گلستان فعالیت دارند که بیشتر در گنبدکاووس ، کلاله ، مراوه تپه ، مینودشت ، علی آبادکتول ، آق قلا ، بندرترکمن و آزادشهر ساکن هستند.

سالانه حدود ۶۰۰ مترمربع تابلو فرش، ۵۰۰ متر مربع فرش نایین و ۱۷ هزار مترمربع گبه در این مناطق تولید می شود.

نبود کارگاه رنگرزی گیاهی،مواد اولیه نامرغوب، رواج گونه های غیربومی فرش، حمایت نشدن از فرشبافان این هنر اصیل و قدیمی را دچار چالش کرده است.

نقوش فرش اصیل ترکمن ذهنی یا حفظی باف است و زنان ترکمن در تولید این دستبافته، آرمانها و اندیشه هایشان را با رنگهای دلخواه بر روی تار قالی گره می زنند تا تابلویی زیبا و مانا پیش روی مجسم سازند.

دارهای قالی بیشتر از نوع افقی و متحرک بوده و به همراه کوچ ایل جابجا می شود و در سالهای اخیر استفاده از دارهای عمودی نیز در این منطقه رونق یافته است.

نبود بازار فروش

برخی فعالان و بافندگان فرش ترکمن در گفتگو با خبرنگار مهر، نبود بازار فروش، گرانی قیمت مواد اولیه، نداشتن کارگاه رنگری گیاهی، وجود واسطه ها و دلالان را از جمله مشکلات عنوان کرده اند.

رئیس اتحادیه فرش گلستان درباره مشکلات فراروی صادرات فرش بیان داشت: کار در حوزه صادرات تخصصی است و تخصص های لازم را می طلبد و هر فردی نمی تواند در این حوزه وارد شود.

مهدی ابطحی یادآورشد: مشکل اصلی این است که در تولیدات مواد نامرغوب بکار گرفته می شود و این امر بر تولید ضربه می کند.

وی درباره نبود کارخانه نخ ریسی در استان گفت: سرمایه گذار برای ایجاد کارخانه نداریم زیرا راه اندازی چنین کارخانه ای، سرمایه بالا می خواهد.

ابطحی در عین حال با اشاره به اظهارات برخی فعالان مبنی بر فروش تولیدات یادآورشد: هر بافنده و یا تولیدکننده ای اگر مشکل فروش تولیدات فرش را دارد به اتحادیه مراجعه کند، ما نقشه، مواد اولیه با کیفیت عالی می دهیم و نقد نیز خرید می کنیم و هیچ دغدغه ای در این بخش وجود ندارد.

ضربه سودجویان به فرش

وی تصریح کرد: برخی سودجویان وارد تولید شدند و ضربه سنگینی به فرش زدند درحالیکه فرش باکیفیت در بدترین شرایط مشتری خود را دارد.

ابطحی راه نجات فرش را سفارش پذیری بیان کرد و گفت: باید سفارش پذیری را اقتصادی کنیم.

جمعی از بافندگان فرش دستباف گلستان نیز با اشاره به مشکلات هنر فرشبافی خواهان توجه ویژه مسئولان امر به این هنر دستباف شدند.

یک بافنده فرش ترکمن کاز اینکه دارهای قالیش زمینی و ساده است، ناراحت است و می‌گوید، اگر دارهای عمودی برای ما تهیه کنند، خیلی بهتر است و دیگر کمردرد نخواهیم داشت.

وی از اینکه جهاد کشاورزی برای آنها کلاس قالی‌بافی گذاشته، تشکر می‌کند و می‌افزاید: با دیدن این آموزشها، وضع بافندگی ما خیلی بهتر از قبل شده است.

به تاکید کارشناسان، عمده مشکل تولید فرش گلستان در تهیه مواد اولیه است که باید از استانهای دیگر تامین کنیم و در استان کارگاه ریسندگی بزرگ نیست که نیاز استان را تامین کند.

مشکل بیمه قالیبافان، سنتی بودن تولید، نبود کارگاههای رنگرزی، گران بودن مواد اولیه از دیگر مشکلاتی است که بافندگان فرش گلستان با آن دست و پنه نرم می کنند.