فرش ماشینی گیاهی و معرفی انواع آن برای عاشقان محیط زیست

در دنیای فرش‌ها، فرش‌هایی که با الیاف طبیعی بافته شده‌اند از ارزش زیست‌محیطی بیشتری برخوردارند و امروزه طرفداران زیادی در طراحی داخلی فضاها پیدا کرده‌اند. اگرچه فرش‌های طبیعی مثل فرش پشمی در کشور ما قدمت زیادی دارند، اما برخی از مدل‌های فرش طبیعی که از الیاف گیاهی تهیه شده‌اند، به‌ویژه فرش ماشینی گیاهی در سال‌های اخیر باب شده‌اند. البته دوست‌داران فرش‌های گیاهی باید بدانند دستشان در انتخاب باز نیست، زیرا این نوع فرش‌ها تنوع زیادی ندارند. در این مقاله می‌خواهیم به معرفی چند نمونه‌ی رایج از فرش ماشینی گیاهی بپردازیم.

فرش با الیاف گیاهی seagrass

فرشی که با گیاه seagrass بافته می‌شود، فرشی صاف و آنتی‌استاتیک است. این گیاه در شرایطی مثل گیاه برنج رشد می‌کند و همان‌طور که از اسمش پیداست، در زمین‌هایی کشت می‌شود که هرساله در فصل رشد در آب دریا غوطه‌ور می شوند.

الیاف سخت این متریال تقریباً غیرقابل‌نفوذ است و این یعنی گیاه seagrass در مقابل لکه، آلودگی و تغییر رنگ مقاوم است. از طرف دیگر این موضوع سبب می‌شود فرش بافته‌شده با این گیاه رنگ‌پذیر نبوده و تنها در رنگ طبیعی خود موجود باشد. برای ایجاد رنگ در چنین فرش‌هایی، گاهی الیاف‌های رنگی در بافت آن‌ها به کار می‌رود.

یکی از اصلی‌ترین مشکلات فرش ماشینی گیاهی با الیاف seagrass، آسیب‌پذیری در برابر رطوبت است که باعث می‌شود در محیط‌های مرطوب، مستعد رشد قارچ و کپک باشد. بنابراین در صورت ریختن مایعات بر روی این نوع فرش، باید سریع تمیز و خشک شود. ضمناً گزینه‌ی مناسبی برای آشپزخانه، حمام و سرویس بهداشتی نیست.

ازآنجاکه فرش گیاهی seagrass، صاف و لغزنده است، استفاده از آن در مکان‌هایی مثل پله توصیه نمی‌شود.

الیاف گیاهی کوار در تولید فرش

یکی از متریال‌های نسبتاً ارزان برای تولید فرش ماشینی گیاهی، کوار است که از پوسته‌ی بیرونی نارگیل تهیه می‌شود. ظاهر زبر و خشن این متریال برای سبک‌های روستیک و کلبه‌ای مناسب است. این الیاف را می‌توان در طرح‌های پیچیده هم بافت.

به‌دلیل بافت ساینده و خشن، از این متریال عموماً در تولید کیسه و فرش‌های پادری استفاده می‌شود و برای فضاهایی مثل اتاق خواب و اتاق کودک که نیاز به فرش‌های نرم و راحت است، مناسب نیست. این ویژگی، فرش گیاهی کوار را به بهترین گزینه برای مکان‌های پرتردد مثل راهروها و نشیمن‌ها تبدیل کرده است.

با وجود مقاومت بالا، کوار در برابر لک و رطوبت آسیب‌پذیر است. بنابراین بهتر است همیشه خشک باشد و در محیط‌های مرطوب به کار نرود. بافت شل الیاف‌های این فرش، آن را برای استفاده در راه‌پله ناامن می‌کند.

فرش ماشینی گیاهی جوت

جوت، پارچه‌ای بافته‌شده از یکی از گونه‌های گیاه Corchorus است که در مناطق نیمه‌گرمسیری آسیا رشد می‌کند. از این نوع پارچه بیشتر در تولید طناب و همچنین به‌عنوان ماده‌ی پشت فرش استفاده می‌شود.

جوت یکی از نرم‌ترین و ارزان‌ترین الیاف‌های طبیعی برای تولید فرش گیاهی ماشینی است. دلیل نرمی این الیاف، استفاده از ساقه‌های گیاه به‌جای برگ‌های آن است. متأسفانه سطح نرم این متریال باعث کاهش مقاومت آن و در نتیجه ساییدگی و پارگی زودهنگامش می‌شود. بنابراین بهتر است در فضاهای کم‌تردد مثل اتاق خواب استفاده شود.

بیشتر بخوانید: الیاف پلی استر با منشا گیاهی

فرش گیاهی سیزال

سیزال، الیافی نرم و در عین حال مقاوم است که از گونه‌ی گیاهی به‌نام Agave sisalana تولید می‌شود. این متریال به‌آسانی رنگ می‌پذیرد و در نتیجه‌ی این ویژگی و تنوع بالا، برای استفاده به‌عنوان کفپوش مناسب است. فرش سیزال با گذشت زمان زبر و ناخوشایند نمی‌شود و برای مکان‌های پرتردد گزینه‌ی خوبی است؛ اما چون به‌مرور و با استفاده، لیز و لغزنده می‌شود، برای راه‌پله‌ها مناسب نیست.

سیزال به‌دلیل تنوعی که در رنگ و طرح دارد، می‌تواند با هر فضا و دکوراسیونی هماهنگ شود. البته نباید فراموش کرد رطوبت به الیاف آن آسیب می‌زند و به‌راحتی نیز لکه می‌گیرد. سیزال متریالی گران است؛ گران‌تر از کوار ولی ارزان‌تر از پشم.

فرش گیاهی بامبو

از ساقه‌ی بامبو الیافی تولید می‌شود که امروزه در بسیاری از صنایع نساجی به کار می‌رود. این الیاف دارای خواص طبیعی زیادی است؛ از جمله خاصیت ضدمیکروبی‌بودن و قابلیت تجزیه در محیط‌ زیست. ویژگی اخیر باعث می‌شود این الیاف آلودگی زیست‌‌محیطی ایجاد نکرده و به طبیعت صدمه نزند.

یکی از محصولات تولیدشده با الیاف بامبو فرش‌های ابریشم‌نما است. متأسفانه فرش‌هایی که با نخ بامبو بافته می‌شوند، ثبات رنگ بسیار پایینی دارند و پس از شستشو از شدت رنگ‌ها بسیار کم می‌شود. نازک بودن فرش گیاهی بامبو، دلیل دیگری است که افراد کمتری سراغ این فرش می‌روند.

بیشتر بخوانید: کوتاه درباره رنگرزی سنتی و گیاهی