فرش پولادین بیجار اعتبار هنر منطقه گروس/ نقش و نگار فرش بیجار در دست فراموشی است

پیشینه تاریخی و دیرینه فرش بیجار به سال ۱۲۶۶ هجری قمری باز می‌گردد که وجود قالی‌های قدیمی و تاریخی این شهرستان در خارج از کشور سند محکمی برای اثبات این ادعاست.

به گزارش خبرگزاری فارس از بیجار، سابقه چندین هزار ساله هنر صنعت فرش در منطقه گروس، نشان از فرهنگ خاص زندگی مردم این دیار است و نمونه‌های درخشانی که از فرش بیجار گروس وجود دارد، نشانگر سال‌ها تجربه و کمال تدریجی این هنر در طول تاریخ است.

فرش آهنین بیجار، هنر طراحان و نقاشان برجسته و هنرمند دیار گروس را به نمایش می‌گذارد که با رنگ‌آمیزی و چیدن نقطه‌هایی که طرح‌های آن از طبیعت بکر گرفته شده است.

فرش بیجار بنا به استحکام آن و به دلیل بافت ۲ گره و ماهرانه‌اش به فرش آهنین شهره یافته است، چنانکه هرچه از بافتش بگذرد نه تنها از ارزشش کاسته نمی‌شود بلکه زیبایی و ارزشش صد چندان می‌شود.

فرش و گلیم بیجار که پیشینه‌اش به دوران قاجار و صفوی بر می‌گردد نقش بسزایی درجذب گردشگران و اقتصاد بیجار دارد.

علاوه بر زیبایی و ارزش مادی که دارد به دلیل استفاده از الیاف گیاهی و پشم گوسفند رطوبت را می‌گیرد و آرمیدن بر فرش بیجار آرام بخش است.

فرش پولادین به عنوان سوغات بام ایران از جمله فرش‌هایی است که از شهرت جهانی خاصی برخوردار و هر ایرانی برای یکبار هم شده است نام آن را شنیده و به خاطر نقش و طرح‌های بی‌نظیر در ذهنش ماندگار است.

علاوه بر هنر دوستان ایرانی در کشورهای دیگر افرادی هستند که با نام این فرش آهنین آشنا بوده و علاقه وافری به آن دارند و وجود فرش بیجار در بازارهای کشور های دیگر از جمله آن ها آلمان و فرانسه نشان از قدمت و زیبایی فرش بیجار این طلای خوش آب و رنگ دیار گروس دارد.

طرح‌های مشهور این هنر بیش از نیم قرن توسط بافندگان بومی و محلی بر تار و پود فرش گروس نقش می‌بندد از جمله دلایل شهرت این فرش است.

طرح‌هایی بی‌مانندی چون ربعی‌ دار و گل، شکارگاه، اسلیمی، دهن اژدر، گل فرنگ، مستوفی، شاه عباسی و انواع ماهی درهم از نوع ماهی بیجار، ماهی افشار، ماهی میرک و غیره، که همه این طرح‌ها به صورت لچک ترنج‌دار و گاهی بدون آن مورد استفاده قرار گرفته و می‌گیرد.

طرح‌های ماندگار و تاریخی فرش آهنین گروس هنر دست هنرمندانی چون علی‌اصغر لک و قدرت‌الله گیچلو که هنر خود را مدیون استادان مرحوم موسی مسعودی و اصغر الله‌مرادی هستند و این شهر به داشتن هنرمندان بی‌نظیری چون این عزیزان به خود می‌بالد.

در گذشته تمامی مصالح و ابزار کار فرش‌بافی در بیجار اعم از طراحی، نقاشی، چله‌اندازی یا برپاکردن دار قالی و تهیه خامه و تار و پود و رنگرزی آن توسط اساتید بیجاری انجام می گرفت و طراحان و هنرمندان از افرادی بودند که بافندگان را از همان ابتدا تا پائین آوردن دار قالی بافته شده راهنمایی می‌کردند و فرش و هنر دست بافنده بیجاری بدون کمترین نقص و خسارت به بازار عرضه می‌شد.

فرش بیجار در گذشته، هم پای شهرهای بزرگی نظیر تبریز، اصفهان، کاشان و مشهد در سطح ملی و بین‌المللی مطرح و هم تولید فرش در این منطقه زیاد بود و بافت فرش بر اساس نقشه‌های اصیل و نیز با استفاده از رنگ‌های گیاهی صورت می‌گرفت که این عوامل باعث شهرت روز افزون فرش بیجار شده بود.

به گزارش فارس؛ زمانی صادرات فرش بیجار به برخی کشورهای آسیایی و اروپایی سبب رشد بازار کار و سرمایه فرشبافی می‌شد و خوداشتغالی بسیاری از خانواده‌ها را هم در پی داشت و افراد دیگری نیز از اشتغال و سود حاصله از آن بهره می‌بردند و پول حاصله از آن رونق و برکت سفره‌های مردم دیار گروس بود.

روزگاری بود که به هر کدام از روستاهای منطقه گروس که می‌رفتید، صدای تارپ تروپ دف قالی بلند بود، با شنیدن این صدا گویی زندگی همه جا جریان داشت ولی امروزه دیگر این گونه نیست و کمتر جایی را می‌توان پیدا کرد که حرفه و هنر فرش‌بافی در آنجا رونقی داشته باشد.

امروزه دیگر سراغی از رونق قبلی فرش بیجار، فرشی که نگین خانه‌های بیجاری و موزه فرش ایران بود، نیست، دیگر نقاشان و طراحان برجسته به دلیل کسادی رونق بازار داخلی و خارجی به کار هنری خود ادامه نمی‌دهند.

وجود رنگ‌های شیمایی غیر ثابت به جای رنگ‌های گیاهی و سنتی وجود طراحانی که فقط کپی ناشیانه‌ای از طرح و نقشه استادان قبلی را به دلیل عدم توانایی و نداشتن سلیقه ارائه می‌دهند، از دلایل رکود هنر فرش‌بافی در شهرستان بیجار است.

برای حل هر مشکلی به سراغ مسئولان می‌رویم و از آنها درخواست کمک می‌کنیم، اما این بار علاوه بر همت مسئولان برای به رونق رساندن این هنر همچون گذشته در دیار گروس به همت هنرمندان و آشنایان به این هنر تاریخی نیاز است تا بتوان از مرگ تدریجی فرش نگارین بیجار جلوگیری کرد.

برای اثبات قدمت و ارزش هنر فرش پولادین بیجار همین بس که نمونه‌های درخشانی که از فرش بیجار گروس وجود دارد، نشانگر سال‌ها تجربه و کمال تدریجی این هنر در طول تاریخ است.