قازیان تپ؛ پادشاه صادرات فرش ماشینی

 

نگاهی آماری به مشخصات و پتانسیل های اقتصادی و فرهنگی شهر قازیان تپ

نگاهی آماری به مشخصات و پتانسیل های اقتصادی و فرهنگی شهر قازیان تپ به عنوان یکی از مهمترین مراکز تولید و صادرات فرش ماشینی حال حاضر جهان می تواند برای صنعت فرش ماشینی ایران که دارای پتانسیل ها و امکانات تقریباً مشابهی با این شهر و کشور ترکیه در بخش تولید انواع فرش ماشینی است، راهگشا باشد.

شهرستان کاشان در حال حاضر از بسیاری جهات آماده جهشی مهم در بخش صادرات فرش ماشینی است. در حالی که امکانات و توانایی های شرکت های فرش ماشینی در ایران کاملاً قابل رقابت با ترکیه است اما صادرات فرش ماشینی ما کمتر از یک پنجم صادرات کشور رقیب می باشد.

شهر قازیان تپ در جنوب کشور ترکیه، در منطقه مدیترانه ای و در همسایگی شهر Aleppo کشور سوریه قرار دارد و به عنوان یکی از شهرهای مهم صنعتی و اقتصادی ترکیه محسوب می شود. این شهر وسعتی در حدود ۶۲۲۲ کیلومتر مربع دارد که حدود یک درصد کل خاک کشور ترکیه را تشکیل می دهد. این شهر براساس گزارش های مرکز آمار ترکیه جمعیتی حدود یک میلیون و هفتصد هزار نفر دارد و هشتمین شهر پرجمعیت ترکیه محسوب می شود. این شهر دارای مقام دوم رشد جمعیت در ترکیه بعد از شهر استانبول در فاصله بین سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ بوده است.

طبق پیش بینی های مرکز آمار ترکیه جمعیت این شهر تا سال ۲۰۲۰ به یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر خواهد رسید.  یکی از دلایل مهم رشد سریع جمعیت در قازیان تپ بستر مناسب کسب و کار و نیز مهاجرت زیاد به این شهر اعلام شده است. البته در چند سال اخیر به دلیل اوضاع نامطلوب و درگیری های نظامی در سوریه همسایه جنوبی ترکیه تعداد بسیار زیادی از جنگ زدگان سوریه ای به این شهر پناه آورده اند. همچنین هجوم ثروتمندان سوریه ای برای خرید خانه و زمین در شهر قازیان تپ مشکلاتی نظیر افزایش قیمت مسکن در این شهر را به دنبال داشته است. قازیان تپ در حال حاضر در حال تبدیل شدن به یک شهر بزرگ و توسعه یافته است. قازیان تپ دارای فرودگاه بین المللی و خطوط ارتباطی گسترده است. در جدول ۱ اطلاعات بیشتری در رابطه با این شهر را مشاهده می کنید.

جدول ۱- اطلاعات شهر قازیان تپ

فضای اقتصادی قازیان تپ

طبق آمارها قازیان تپ بیستمین شهر مهم اقتصادی ترکیه در بین ۸۱ شهر این کشور است. در قازیان تپ ۶۵ درصد سرانه درآمد به خدمات، ۲۴ درصد به تولیدات صنعتی و ۱۱ درصد به بخش کشاورزی اختصاص دارد. به طور کلی قازیان تپ ۵ درصد کل تولیدات ترکیه را در اختیار دارد. در این بین سه صنعت نساجی و فرش ماشینی، مواد غذایی و نوشیدنی و پلاستیک در رتبه های اول تا سوم قرار دارند.

نکته جالب توجه این که ۵۲ درصد از کل نیروی کاری این شهر در بخش نساجی و فرش ماشینی مشغول فعالیت هستند. صنعت نساجی قازیان تپ بیشترین سهم تولید و ریسندگی انواع الیاف مصنوعی و طبیعی، تولید انواع فرش های ماشینی و تولیدات نساجی (به غیر از پوشاک) را در اختیار دارد. اگر بخواهیم پراکندگی صنایع در قازیان تپ را به صورت درصد بیان کنیم به شکل زیر خواهد بود:
– نساجی و فرش ماشینی ۴۳%
– صنایع غذایی و نوشیدنی ۲۲%
– رنگ و صنایع شیمیایی ۹%
– تولیدات پلاستیک و کفش پلاستیکی ۷%
– تولیدات بهداشتی و سلامت ۳%
– سایر صنایع ۱۶%

بسیاری از کالاهای تولیدی در قازیان تپ اهداف صادراتی دارند به طوری که محصولات این  شهر به آمریکا، اروپا، خاورمیانه و شمال آفریقا صادر می شود. صادرات قازیان تپ به عراق بالغ بر ۵/۱ میلیارد دلار است. همچنین ۲۶ درصد محصولات صادراتی قازیان تپ به اروپا و ۴ درصد نیز به آمریکا صادر می شود.

نقش قازیان تپ در اقتصاد ترکیه

در سال ۲۰۱۰ مهمترین کشورهای مقصد صادرات قازیان تپ به ترتیب اهمیت عبارتند از: عراق، عربستان صعودی، سوریه، آلمان، ایتالیا، آمریکا، انگلستان، ایران، لهستان و رژیم صهیونیستی. در سال ۲۰۱۲ طبق آخرین آمارها و تحولات سیاسی و اقتصادی منطقه این رده بندی طبق (جدول ۲) تغییر یافته است.

جدول ۲

قازیان تپ از نظر تجاری بسیار غنی است به طوری که ۱۶.۰۰۰ شرکت در اتاق تجارت قازیان تپ و ۲۳۰۰ شرکت در اتاق صنایع این شهر ثبت شده است.

شهر قازیان تپ دارای ۴ شهرک صنعتی پیشرفته و سازمان یافته است و در سال های اخیر نیز پنجمین شهرک صنعتی این شهر با مساحتی حدود ۱۱ میلیون متر مربع به بهره برداری رسیده است.

در جدول (۳) تعداد شرکت های فعال در شهرک های صنعتی قازیان تپ را طبق آمار سال ۲۰۱۰ و به تفکیک زمینه فعالیت مشاهده می کنید.

جدول ۳

صنعت نساجی در قازیان تپ

شهر قازیان تپ دارای مزایای رقابتی بسیار زیاد و قابل توجهی در بخش نساجی است. در این شهر تولید انواع نخ و فرش ماشینی دارای اهمیت بالایی است. تولید انواع فرش ماشینی، ریسندگی نخ های پنبه ای، ریسندگی نخ های اکریلیک و تولید نخ های پلی پروپیلن، نخ های فنسی، شنیل، کیسه های پلی پروپیلن، بیگ بگ ها و منسوجات فنی و بی بافت در صدر تولیدات نساجی قازیان تپ قرار دارد. در این شهر ۲۵۰ شرکت فرش ماشینی قدرتمند وجود دارد که بیش از ۸۰ درصد صادرات فرش ماشینی ترکیه را در اختیار دارند. از مهمترین دلایل رشد و توسعه نساجی در قازیان تپ می توان به چهار مورد زیر اشاره کرد:
۱- تاسیس مدارس و موسسات طراحی و مد
۲- شرکت در رویدادها و نمایشگاه های مختلف نساجی و فرش در سراسر جهان، از عراق و لیبی و مصر گرفته تا آلمان، آمریکا، روسیه و …
۳- بازاریابی قوی و تخصصی شرکت های ترکیه ای برای محصولا تولیدی این شهر و همکاری با شرکت های بازاریابی خارجی
۴- تاسیس شرکت ها و واحدهای تحقیق و توسعه در پارک های فناوری قازیان تپ
۵ – ساختار اقتصادی و سیاسی پایدار کشور ترکیه

صنعت ماشین سازی قازیان تپ

صنعت ماشین سازی و فلزکاری قازیان تپ با توجه به سیاست های کلان دولت ترکیه در برنامه های اقتصادی این کشور جایگاه بسیار مهمی دارد. صنعت ماشین سازی در ترکیه در سال های اخیر به ویژه در بخش ماشین سازی نساجی و ماشین آلات بسته بندی پیشرفت های زیادی داشته است. قازیان تپ در بخش ماشین سازی نساجی نیز نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. در قازیان تپ ۳۰ شرکت ماشین سازی در بخش های زیر مشغول فعالیت هستند.

صنایع نساجی: ماشین آلات مقدمات ریسندگی، ماشین آلات و قطعات بافندگی، قطعات ماشین آلات بافندگی فرش ماشینی و ماشین آلات تکمیل، رنگرزی و چاپ

صنایع غذایی: ماشین آلات فرآوری مواد غذایی، ماشین آلات تولید بیسکویت و شکلات، انواع ماشین آلات بسته بندی مواد غذایی

صنایع پلاستیک: ماشین آلات تزریق پلاستیک و انواع اکسترودرها

همچنین تجهیزات الکترونیکی ماشین آلات فرش و ژاکاردهای الکترونیکی ماشین آلات بافندگی و فرش از بخش هایی است که در قازیان تپ در حال توسعه و صنعتی سازی است. همچنین در قازیان تپ صنایعی مانند تولید انواع کفش و فرآوری چرم طبیعی، صنعت چوب و مبلمان، تولید آرد و بلغور و … نیز مورد توجه است.

صنعت کفش در قازیان تپ

برای اولین بار در سال ۱۹۵۰ اتاق تولیدکنندگان کفش قازیان تپ تاسیس شده است. این اتاق در حال حاضر با حدود ۱۵۰۰ عضو ظرفیت تولید ۴۰.۰۰۰ جفت کفش را در روز دارد. صادرات کفش قازیان تپ از سال ۲۰۰۵ با رشد فوق العاده ای روبرو شد به طوری که از ۸/۱۴ میلیون دلار صادرات در سال ۲۰۰۵ به ۵۰ میلیون دلار صادرات در سال ۲۰۱۰ رسیده است بدین معنی که در بین سال های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰ میلادی صادرات کفش قازیان تپ حدود ۲۷۵ درصد رشد داشته است. در سال ۲۰۱۱ صادرات کفش قازیان تپ ۵۵ میلیون دلار ثبت شده است.

صنعت منسوجات فنی و بی بافت ها در قازیان تپ

صنعت تولید منسوجات بی بافت در شهر قازیان تپ ترکیه در سال ۱۹۷۷ توسط یک شرکت ترک آغاز شد.

در حال حاضر در قازیان تپ ۱۰ کارخانه بزرگ تولید انواع منسوجات بی بافت فعالیت می کنند (طبق آمار سال ۲۰۱۰) و حدود ۶ شرکت در حال سرمایه گذاری های جدید در این بخش هستند. عمده ترین تکنولوژی های تولید منسوجات بی بافت در قازیان تپ عبارتند از: Spunbond، Spunlace Meltblown همچنین عمده ترین مواد اولیه به کار رفته در تولیدات بی بافت این شهر عبارتند از: پلی استر، پلی پروپیلن، تنسل، پنبه و ویسکوز. معمولاً این تولیدات در بخش های بهداشتی، نظافت و پزشکی به کار می روند. عمده تولیدات بی بافت پزشکی به خارج از ترکیه صادر می شود.

سرمایه گذاری خارجی در قازیان تپ

به گزارش سازمان سرمایه گذاری خارجی در قازیان تپ به نشانی اینترنتی www.investingqaziantep.org، ۱۶۶ شرکت خارجی در این شهر سرمایه گذاری مستقیم انجام داده اند که مهمترین آن ها به ترتیب کشورهای مبدا عبارتند از: عراق، سوریه، آلمان، ایران، بلژیک، افغانستان، آمریکا، لیبی، آذربایجان، فرانسه، سوئد، ایتالیا و قزاقستان.

ترجمه و تدوین: محبوبه قایدی

منبع: شماره ۲۰ مجله کهن