لباس محلی گیلان در پستو ها خاک می خورد

صنایع دستی ماشینی، بالابودن قیمت و عدم حمایت از تولیدکنندگان موجب فراموشی پوشش محلی شده است

استان گیلان افزون بر زیبایی های طبیعی از جلوه ای خاص در پوشاک زنان این دیار برخوردار است و طراحی لباس های زیبا و فاخر جزو میراث فرهنگی این استان به شمار می رود، اما امروزه این لباس ها در کنج پستوها خاک می خورد. به گزارش مهر، زنان استان گیلان از جمله زنان ایرانی هستند که هنوز به پوشاک سنتی و محلی خود پایبندند و از آنها در بیشتر اوقات و بخصوص در جشن ها و مجالس عروسی استفاده می کنند.مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان دلایل ماندگاری این نوع پوشاک و لباس را در استان عجین بودن آن با باورها و اعتقادات زنان این استان ذکر می کند.
امید عزیزی با اشاره به این که تنوع و زیبایی این نوع لباس نشان می دهد که مردم استان تا چه اندازه به رنگ های شاد علاقه دارند، می افزاید: مردم این استان به دلیل تنوع اقلیمی طبیعت، علاقه زیادی به تنوع رنگ ها دارند که این امر در نوع پوشاک آنها بخوبی به چشم می خورد.رنگ های شاد و متنوع به کار رفته در لباس های محلی علاوه بر زیبایی، آرامش روحی و روانی را برای فرد ایجاد می کند.
مدیر کل میراث فرهنگی گیلان با اشاره به این که لباس های محلی در معرفی فرهنگ غنی و شناسایی صنایع دستی منطقه نقش زیادی دارد، بنابراین باید نسبت به احیای این هنرهای اصیل اقدام جدی شود. می گوید: لباس های محلی با گذشت زمان از شئون مختلف زندگی همچون اعتقادات، آداب و رسوم طبقات اجتماعی، شرایط اجتماعی و… اثر پذیرفته است.

لباس محلی نمادی از فرهنگ اصیل ایرانی
با وجود این زنان گیلانی از روزگار کهن تاکنون رنگ ها را به پهنای طبیعت زیبای تالش، آستارا، رضوانشهر، ماسال، انزلی، فومن، شفت، صومعه سرا، رودبار، رشت، لاهیجان، لنگرود، رودسر، املش، سیاهکل و آستانه اشرفیه درهم تنیده و پوشش زیبایی را تهیه کردند که هنوز هم زنده است و هر کس با دیدن این لباس به وجد می آید، لباسی که با چند رنگ در تار و پود پارچه در آمیخته و با دوخت های متنوع طراحی و آراسته شده است.
گیلانی ها سینه به سینه آموختند، طرح زدند، دوختند و به تن کردند و گوشه گوشه بقچه های جهیزیه را با طرح های زیبا و متنوع زینت و لباس های با قدمت تاریخی بسیار را نسل به نسل به یکدیگر هدیه دادند.
متاسفانه امروز در بیشتر مناطق استان حتی روستاها، کمتر زنان و مردانی با پوشش های محلی دیده می شود و این لباس های دارای پیشینه و هویت در کنج پستوها و صندوقچه های پدربزر گ ها و مادربزرگ ها خاک می خورند و زنگار فراموشی بر آنها نشسته است.
نقش و نگار موجود در لباس های محلی که اوج هنر و ظرافت هنرپردازان را روایت می کند، اکنون خود نیز همانند هنرشان به فراموشی سپرده شده است و در انتظار رونق دوباره هنرشان لحظه شماری می کنند.یک فعال حوزه صنایع دستی گیلان بر لزوم برنامه ریزی برای احیا و رونق دوباره لباس های محلی تاکید می کند و می گوید: ورود صنایع دستی ماشینی، طولانی بودن مدت زمان تولید، بالابودن قیمت و عدم حمایت از دلایل مهم فراموشی این لباس های فاخر و ارزشمند محلی است.
محمد علیپور با اشاره به این که اکنون شمار کمی از مردان و زنان منطقه لباس های خوش نقش و نگار محلی را می پوشند، می افزاید: ورود انواع ماشین آلات و پوشاک خارجی باعث شده تا بازار پارچه های رنگین محلی کم رونق شود و این البسه های با هویت در کنج پستوها جای گیرد.
وی می گوید: باوجود کم توجهی نسل جدید به لباس های محلی، هنوز لباس های قاسم آباد تالشی، دیلمانی و… طرفداران خاص خود را دارد.
به گفته این فعال صنایع دستی، برای استفاده از لباس های محلی به جای لباس های غربی باید حمایت و فرهنگ سازی شود. متاسفانه برخی لباس های محلی را به دلیل کهنگی و بی ارزشی کنار گذاشته اند، در حالی که این لباس ها نشانه فرهنگ و هویت ماست و باید حفظ شود.
علیپور معتقد است: حمایت از تولیدکنندگان و هنرمندان این رشته هنری و ارائه تسهیلات و امکانات مورد نیاز به آنها تاحدی در پویایی این رشته هنری موثر است.
به هر حال امروزه به حکم گذر زمان، تحول اوضاع اجتماعی و روابط با سایر کشورها تغییرات زیادی در طرز پوشش اهالی منطقه به وجود آمده و بخشی از پوشش قدیم را فقط میان روستاییان و عشایر می توان دید.همچنین برای حفظ فرهنگ غنی منطقه و شناسایی لباس های خاص رو به فراموشی، باید تحقیقات و پژوهش های ویژه ای در سطح استان انجام شود، چرا که با الگوپذیری لباس های ملی از این البسه علاوه بر حفظ فرهنگ بومی منطقه، جهت حفظ صنایع دستی منطقه نیز برنامه ریزی خواهد شد.

لزوم ساماندهی مد و لباس در جامعه
یک کارشناس مسائل دینی نیز بر ضرورت ساماندهی مد و لباس تاکید می کند ومی گوید: لباس های اسلامی و ایرانی ریشه در فرهنگ و تمدن اسلام و ایران دارد، این لباس ها از تنوع بسیاری برخوردار است که باید با طراحی مناسب بتوان سلیقه ها و نیازهای مصرف کنندگان پوشاک را تامین کرد.
هانیه خادمی با اشاره به این که لباس های اسلامی و ایرانی می تواند جایگزین مناسبی برای لباس های فرهنگ بیگانه در جامعه باشد، می افزاید: این نوع لباس ها تنوع مدل و رنگ بندی های زیبایی دارد که آحاد جامعه به نحو مطلوب می توانند از آن استفاده کنند.
این کارشناس مسائل دینی بر ضرورت راه اندازی نمایشگاهی از لباس های بومی، سنتی و ملی مطابق با موازین اسلامی و عرفی در استان تاکید می کند.

روزنامه جام جم، شماره ۳۴۷۲ به تاریخ ۱۰/۵/۹۱، صفحه ۱۵ (ایران)