مدل تعالی مدیران

ممنوع الخروجی مدیران

مدل تعالی مدیران :: ازبیل گیتس نقل است که: در هر حرفه ای که هستیم وظیفه همگی ما حفظ و صیانت از سازمان ها (چه کوچک و چه بزرگ) است. اگر تمایل وعلاقه ای به این کار ندارید لااقل برای آنها مانع تراشی نکنیم و شرافتمندانه کنار بکشید.

پیشرفت و تعالی هر کشوری، مرهون برخورداری آن کشور از وجود سازمان‌های پیشرو و تعالی خواه است.

امروزه، جوامع پیشرفته با این شعار که سازمان‌ها، ثروت ملی جوامع هستند، رویکردی نوین را در مسیر تعالی خواهی خود اتخاذ کرده اند که همانا حفظ و تلاش برای ماندگاری و بقاء سازمان‌ها بعنوان نماد تعالی‌تجویی است.

اما، از آنجا که موفقیت و سر آمدی هر سازمانی، وابسته به وجود مدیران لایق و شایسته و کارآمد است، می‌توان اذعان نمود که برتری سازمان‌ها نسبت به یکدیگر و در نتیجه برتری جوامع در شرایط عصر حاضر، وابسته به وجود مدیران برتر، لایق و کارآمدی است که بتوانند در این آشفته بازار، سازمان‌های خود را به سلامت به سر منزل مقصود برسانند.

از سوی دیگر، وقتی می‌گوئیم مدیران برتر، لایق و کارآمد، عامل برتری سازمان‌ها هستند، قطعاً باید بتوانیم ویژگی‌ها و مشخصات این دسته از مدیران را تعیین نموده و نشان بدهیم.

بعلاوه، با مراجعه به منابع و مآخذ موجود در کشور عزیزمان ایران، می‌توان گفت که موضوع اهمیت وجود مدیران خود ساخته و تعالی خواه از چنان اهمیتی بر خوردار است که سالهاست به دغدغه و دلمشغولی نویسندگان و صاحب نظران کشور تبدیل شده است. به طوریکه این دسته از فرهیختگان، از هر فرصتی استفاده کرده اند که به این موضوع مهم و اساسی اشاره کنند که به شرط برخورداری سازمان‌ها از مدیران لایق و توانمند، احتمال حفظ و استمرار بقاء سازمان ها بسیار افزایش خواهد یافت.

مقاله ای که پیش رو دارید، در پی آن است تا مدلی جهت تشریح ویژگی‌ها و توانمندی‌های مدیران در سازمان‌های ایرانی را تشریح و تبیین نماید. این مقاله با اتکاء به تجارب مشاوره‌ای – مدیریتی و آموزشی چند ساله خود در پیرامون موضوعات مختلف مدیریت، ابعاد توانمندی ها و شایستگی هایی را که یک مدیر ایرانی می‌بایست بر اساس شرایط خاص کشور و مؤلفه‌های فرهنگی از آنها برخوردار باشد تشریح و تبیین نماییم.

ما، این مدل را مدل تعالی مدیران یا (MEM) Managers Excellence Model نامگذاری کرده‌ایم و در پی آن هستیم تا بر اساس این مدل، ساختاری موثر برای انجام خود ارزیابی های داخلی توسط مدیران ورهبران سازمانی، که بی شک خط مقدم حمایت از تولید ملی هستند را ارایه نماییم.

نویسنده معتقدم که این اقدام تلاشی آغازین در مسیری بسیار دشوار و در عین حال مهم و تعیین کننده است.

به امید روزی که جمله Made In Iran، خود گویای کیفیت محصولات و خدمات کشور عزیزمان ایران باشد.

۱-۱: پیشگفتار

مدلهای سرآمدی و تعالی، در پی تشریح و تبیین ویژگی‌ها و مشخصات سازمان‌ها و افراد برتر درفرآیندی مقایسه‌ای و رتبه بندی (Ranking) نسبت به یکدیگر هستند. در واقع سئوال مهم و تعیین کننده در این ارتباط آن است که:
– ویژگی‌ها و مشخصات سازمان‌های برتر و سرآمد چیست؟
– ویژگی‌ها و مشخصات افراد برتر و سرآمد چیست؟

از سوی دیگر برتری و سرآمدی در این حوزه ها به صورت زیر تعریف می شود:

مدل تعالی مدیران، در پی آن است تا برای شرایط خاص کشور ایران، ویژگی‌های برتری و سرآمدی مدیران ایرانی را در بعد زندگی کاری و سازمانی آنها تشریح و تبیین نموده و از این طریق امکان انجام ارزیابی‌های درون سازمانی (ارزیابی مدیران در داخل سازمان‌ها) و ارزیابی سازمان‌ها بین یکدیگر را بر اساس میزان برخورداری از مدیران توانمند و یا میزان توانمندی مدیران آنها در مقایسه با یکدیگر را فراهم آورد.

اینجانب به واسطه قریب به ۲۵ سال کار مشاوره و تعامل با مدیران ارشد و میانی، شاهد تلاش زایدالوصف آنها برای ارتقاء توانمندی همکارانشان بوده ام حال آنکه ایشان به شدت از ارتقاء توانمندی های خود غافل شده اند. و به زعم اینجانب، مغفول ترین افراد در سازمان ها، مدیران سازمان ها هستند و کسی غیر از ایشان در این مورد مقصر نیست.

مدل تعالی مدیران و رهبران سازمانی، با این هدف نگاشته شده که به طور خصوصی ویژه، مدیران سازمان های ایرانی با صلاحیت ها و شایستگی هایی آشنا نماید که لازمه موفقیت آنها در حفظ و صیانت از سازمان های خود به عنوان نماد بارز تحقق شعار حمایت از تولید ملی است.

۱-۲: کاربردهای مدل تعالی مدیران (MEM)

کاربردهای مدل MEM را می‌توان در هر یک از حوزه‌ها و زمینه‌های زیر تشریح نمود:

اجزاء مدل رهبری ناسا (NASA Leadership Model)
الف- اثربخشی فردی
۱- تصمیم گیری
۲- تفکراستراتژیک
۳- خلاقیت ونوآوری
۴- قدرت نفوذومذاکره
۵- ارتباطات
۶- توانایی شنوایی فعال
۷- اعتمادسازی
۸- تطبیق پذیری/انعطاف پذیری
۹- یکپارچگی واعتمادسازی
۱۰- بهبودپذیر
۱۱- توسعه وبهبود شخصی
۱۲- انگیزه ارایه خدمات عمومی

ب- شایستگی های نظم دهی ونظم بخشی
۱-رهبری نظم
۲-رهبری مواردایمنی
۳-توسعه هوش سازمانی
۴-حفظ حقوق سازمانی
۵-مسئولیت پذیری اجتماعی

ج- مدیریت دانش واطلاعات
۱-هدایت استفاده ازتکنولوژی اطلاعات
۲-هدایت دریافت وتسهیم دانش درسطح سازمان

د- هوش مندی سازمانی
۱- توجه به سیاست هاوخط مشی های سازمان
۲- برخورداری ازآگاهی های محیطی
۳- ساختاررسمی سازمانی
۴- مدیریت فرهنگ سازمانی
۵- برنامه استراتژیک واجرای آن
۶- رهبری توسعه کسب وکار
۷- مدیریت دارایی ها
۸- مدیریت مالی
۹- مدیریت ریسک
۱۰- مدیریت سرمایه انسانی
۱۱- رهبری مشتری ،سهامداران وشرکاء
۱۲- مدیریت خط مشی ها، سیاست ها واتحادها
۱۳- رهبری فرهنگ های مختلف موجودبین کارکنان

ه- مهارت های مدیریت ورهبری منابع انسانی
۱- تعیین وتدوین تغییرات سازمانی
۲- اعمال فرآیندتغییر
۳- کارتیمی وهمکاری
۴- مدیریت عملکردکارکنان
۵- مدیریت تضادها
۶- مدیریت تنوع بین فرهنگ وارزش های کارکنان
۷- رهبری برمبنای ارزش ها
۸- اطلاع از موضوع اندازه بازارکالاها وخدمات
۹- برخورداری از تفکراستراتژیک

*ابزارها و فنون معرفی شده در MEM/NMP

ابزارها و فنون مدیریتی و سیستمی معرفی شده در مدل MEM/NMP را می‌توان به طور خلاصه به شرح زیر برشمرد:

– اطلاع از موضوع اندازه بازار کالاها وخدمات
– برخورداری از تفکر استراتژیک
– برنامه‌ریزی استراتژیک
– مدیریت کیفیت جامع
– اندازه‌گیری و مدیریت عملکرد
– مدیریت منابع انسانی
– کارآفرینی
– آینده‌شناسی و آینده‌پژوهی
– مدیریت عملیات
– مدیریت فرآیندها
– مدیریت تغییر و نوآوری
– خلاقیت و نوآوری سازمانی
– مدیریت دانش

۱-۳: اجزاء‌ ساختار NMP و MEM

همانطور که خوانندگان گرامی اطلاع دارند برای طراحی مدلهای سرآمدی و تعالی می‌بایست نکات و مراحل زیر بعنوان اجزاء‌ طراحی اینگونه مدلها مورد استفاده قرار بگیرد. در این مورد ساختار NMP و MEM؛ برخی از مدلها و جوایز تعالی و سرآمدی شناخته شده به شرح زیر مقایسه شده است.

اجزاء ‌مدلها عبارتند از ارزشهای حاکم بر مدل، منطق مدل، ساختار مدل، معیارها و زیر معیارها و نکات راهنما، و نحوه ارزیابی و روشهای آن:

۱-۴: ارزشهای جایزه ملی مدیریت و مدل سرآمدی مدیران

ارزشهای حاکم بر این مدل بالغ بر ۱۲ ارزش می باشد که به صورت شماتیک در تصویر زیر نشان داده شده است:

۱-۵: منطق مدل MEM و NMP

همانطور که در جدول بند ۵-۱، آمده است منطق حاکم بر مدل MEM و NMP، تحت عنوان RCPAR برگزیده و انتخاب شده است که مفاهیم و نکات حاکم بر آن در جدول زیر تشریح شده است. منطق RCPAR، در واقع ساختار پایه‌ای برای ارزیابی توانمندی‌ها و برتری سازمان‌ها از نظر کیفیت عملکرد مدیران آنها بر اساس ‌مدل MEM/NMP است.

جدول شماره ۱- اجزاء‌ منطق RCPAR در مدل MEM/NMP

۱-۶: ساختار مدل
مدل جایزه ملی مدیریت/مدل سرآمدی مدیران، دارای ساختاری غیر تجویزی به شرح زیر می‌باشد. این مدل مشتمل بر ۹ معیار و ۲۸ زیر معیار است.

تصویر شماره ۴ – ساختار و اجزاء‌ مدل MEM/NMP

۱-۷: نگاهی گذار وسریع بهمعیارهای مدل

همانطورکه درتصویرفوق هم آمده این مدل برای برخی از ویژگی ها ومعیارهاارزش بیشتری قایل شده است .البته این مدل با ۱۰۰۰ امتیاز امکان انجام خود ارزیابی را برای شما مدیران محترم فراهم می آورد.

ازسوی دیگر می توان گفت که برخی از ویژگی های مورد تاکید در این مدل عبارتنداز:

– اطلاع از اندازه بازار کالاها و خدمات
– تفکر استراتژیک
– برنامه ریزی استراتژیک
– برنامه ریزی برای موفقیت در زندگی وکار یا لایف پلن
– تلاش برای بهبود فضای کسب وکار
– اطلاع ازوشناسایی فرصت ها
– شناسایی فرصت های جذاب
– شناسایی حوزه های جذاب کسب وکار
– آینده پژوهی ورصد آینده
– خود ارزیابی توانمندی ها وصلاحیت ها
– نتیجه گرایی وکسب نتایج متوازن و۳۶۰ درجه ای
در پایان باید گفت که به زعم نویسنده ، مهم ترین عامل درون سازمانی برای حمایت از تولید ملی ، برخورداری سازمان ها از مدیران ورهبران شایسته ولایقی است که کشتی سازمان خود را از میان توفان های سهمگین حال وآینده عبور داده وآنها را در چالش ورقابت سهمگین با رقبای شناخته شده وشناخته نشده هدایت وراهبری نمایند.

پس بیایید، ابتدا از خود شروع کنیم که:
من عرف نفسه فقد عرفه ربه

دکتر حیدر امیران

————————————————————————————