تبلیغ فرش ایرانی باید به صورت علمی در جهان انجام شود

پاویون فرش ایران باید اهداف فرهنگی داشته باشد نه تجاری

مصاحبه با آقای محمد رضا عابد – مدیر عامل شرکت سهامی فرش ایران

امسال پاویون فرش دستباف ایران در نمایشگاه دموتکس هانوفر ۲۰۱۳ آلمان ۳۶۰ متر مربع بود، و در نمایشگاه دموتکس چین در شهر شانگهای نیز ایران پاویونی به متراژ ۴۰۰ متر مربع داشت. در حاشیه نمایشگاه دموتکس هانوفر فرصتی دست داد تا با جناب آقای عابد مدیر عامل شرکت سهامی فرش ایران گفتگویی انجام دهیم. ایشان در رابطه با کارکردهای پاویون فرش ایران در نمایشگاه های بزرگ بین المللی از جمله دموتکس هانوفر و نیز راهکارهای بازاریابی برای فرش ایرانی در جهان نظرات جالبی دارند که در ادامه می خوانید.

– آقای عابد به نظر شما مشکل اصلی فرش دستباف ایران در بازارهای جهانی چیست؟
به نظر من یکی از مشکلات اصلی فرش ایرانی روش های بازاریابی غلط و معیوب است به طوری که عده ای از تاجران و خریداران خارجی هنوز فرش ایرانی را خوب نمی شناسند. به نظر من با یک سری کارهای فرهنگی و تبلیغاتی باید نسل جوان اروپا و آمریکا را با فرهنگ استفاده از فرش ایرانی و هویت و اصالت فرش ایرانی آشنا کنیم.
به نظر من باید روی مصرف کننده نهایی و خریداران در سراسر جهان کار کنیم. ما زمانی برای تبلیغات فرش ایران با مجلات اروپایی که تیراژ بالایی دارند صحبت های خوبی داشتیم و پیشنهادات خوبی به ما دادند که باید پیگیری و اجرا شود.

تبلیغات موثر و اطلاع رسانی قوی باید هدفمند باشد. مثلاً زمانی در شبکه خبری یورو نیوز فرش ایرانی را تبلیغ کردیم که هر صبح و هر شب آگهی های تلویزیونی درباره فرش ایرانی در این شبکه پر بیننده انجام شد اما به نظر من عملاً نتیجه ای نداشت.

فکر می کنم مجلات بین المللی فرش مثل مجله شما که در جهت معرفی فرش ایرانی در جهان فعالیت می کنند بهتر است با پشتوانه مراکز حمایتی فرش ایران ارتباط خوبی را بین مصرف کننده نهایی و فرش ایرانی برقرار کنند. مثلاً مجلات با مطالب مفید و خواندنی را از طریق فروشگاه های زنجیره ای یا پست و سایر ابزار های تبلیغاتی به دست مصرف کنندگان کشور هدف برسانند. به نظر من ما به این نوع فعالیت ها برای فرش ایرانی نیاز داریم.
تبلیغات کالایی مانند فرش دستباف باید کاملاً اصولی و علمی انجام شود. زمانی که ما در شبکه یورو نیوز فرش ایران را تبلیغ کردیم به این نکته برخوردیم که فردی که از طریق این شبکه به خرید فرش ایرانی تشویق می شود حالا باید به کجا سر بزند و فرش ایرانی را که تبلیغ شده از کجا خریداری کند؟!؟ مدتی بعد آدرس تمام فروشگاه های فرش اروپا را بر روی سایت مرکز ملی فرش و شرکت سهامی فرش قرار دادیم. اما مشکل بعدی این بود که همه این فرش فروشی ها فرش های ایرانی نمی فروختند و یا حتی برخی آدرس ها و شماره ها تغییر کاربری داده بودند. مثلاً از ۴۰۰۰ فرش فروشی که لیست شده بود حدود ۲۰۰۰ فروشگاه دارای مشخصات نامعلوم بودند و یا به طور کلی جمع شده بودند.

بازاریابی فرش مساله کاملاً حرفه ای و علمی است و این را به خوبی در سال های گذشته لمس کرده ایم. این مشکل در مورد عمده فروش ها و تاجران بزرگ کمتر وجود دارد چرا که این کار را به طور حرفه ای انجام می دهند و فرش را می شناسند. این قشر چون تولیدکنندگان و بازارهای فرش دنیا را به خوبی می شناسند در خرید مشکل کمتری دارند اما مصرف کننده نهایی نمی تواند فرش را مثلاً به راحتی از طریق اینترنت خریداری کند و حتماً باید رنگ را از نزدیک ببیند و فرش را لمس و برانداز کند.

فرش-دستباف-ایران

– حضور ایران در نمایشگاه را چطور ارزیابی می کنید؟
حضور ایرانیان خارج نشین عمدتاً هر ساله بسیار پر رنگ است و تاجران ایرانی مقیم آلمان، سوئیس و … بهترین غرفه های نمایشگاه را از آن خود کرده اند و در متراژهای مختلف به عرضه فرش اقدام می کنند. امسال هم مرکز ملی فرش در نمایشگاه حضور داشت و تعدادی از تولیدکنندگان ایرانی را به نمایشگاه آورد که البته ساز و کار و نحوه عملکرد کمی جای بحث دارد و بعضی تجار نسبت به این کار اعتراض دارند.

پاویون ایران در نمایشگاه ها خیلی حالت تجاری و فروش پیدا کرده در حالی که ما اعتقاد داریم پاویون ایران در نمایشگاه دموتکس باید بیشتر به معرفی هنر فرش ایرانی و فرش های موزه ای اختصاص یابد و هنر اصیل ایرانی را در اینجا معرفی کند و کاربری فرهنگی داشته باشد تا تجاری که اصولاً همه بتوانند فرش ایران را بیشتر بشناسند و این هنر اصیل را با سایر نقاط جهان مقایسه کنند.

حضور شرکت سهامی فرش هم با هدف نمایش فرش ایرانی و سفارش پذیری است که با تجار عمده خریدار فرش ایرانی و فروشگاه ها مذاکره می کنیم و در متراژ های بالا برایشان سفارش می گیریم و آن را در ایران تولید می کنیم.

– آقای عابد برخی از خریداران و تجار فرش در معاملات خود با تولیدکنندگان ایرانی مشکلاتی بر سر سایز بندی ها و تیراژ دارند. مثلاً شرکت های هندی و چینی از یک طرح در ابعاد مختلف ۶، ۹، قالیچه، کناره، گرد و … نمونه های آماده دارند و توانایی جوابگویی به تیراژهای بالا را نیز دارند اما به ویژه در بخش تولید فرش در سایزها و ابعاد تولید کنندگان ایرانی انعطاف پذیری زیادی ندارند. آیا با این نظریه موافقید؟
بله این مشکل وجود دارد. دلیل آن این است که تولیدات ایرانی تنوع بسیار بالایی دارد ولی هندی ها سری باف هستند و یک نقشه را در کارگاه های متمرکز قالی بافی تمام سایزها را در تیراژ تولید می کنند. در ایران بافندگی فرش شغل اصلی ما نیست و ۸۰ درصد قالیبافان در اوقات فراغت و به عنوان تفنن قالی می بافند. در حالی که در هند قالیبافی یک شغل اصلی است.

ولی دلیلی وجود ندارد که نتوانیم این کار را انجام دهیم. در حال حاضر ما توانایی بافت تمام سایزها را در تیراژ بالا داریم و اصولاً در اهداف سفارش پذیری این بحث را دنبال می کنیم. تولیدکنندگان بزرگی در ایران مثل آقای ذوالانواری، میری و … در حال حاضر با کارگاه های متمرکز خود در ایران این کار را انجام می دهند ولی نکته عمده این است که وقتی عمده بافندگان ما به عنوان شغل دوم بافندگی می کنند نمی توانیم زمان تحویل را تنظیم کنیم بنابراین تجار باید آنچه که در بازار موجود است را تهیه کنند.

در حال حاضر در ایران به این امر توجه بیشتری شده است. مثلاً در خراسان شرکت ها طرح های مختلف در سایزهای مختلف زرع و چارک، کناره، زرع و نیم، قالیچه و … را دارند. کسانی که بازار را خوب شناختند و خودشان در عرصه تجارت فرش هستند و با سرمایه گذاری در این بخش بازارهای خوبی را به دست می آورند.

– آیا به نظر شما حضور پرشمار هندی ها و چینی ها در نمایشگاه های مختلف دنیا میتواند خطری برای فرش ما باشد؟
به نظر من آن ها کار خودشان را می کنند و ما هم کار خودمان را انجام می دهیم اما به نظر من ما باید به نوبه خود و به اندازه شان و منزلت فرش ایرانی در بازار حضور داشته باشیم و نباید از این قافله و هجوم به بازارهای جهانی عقب بیفتیم، ما باید حضور خود را فعال تر کنیم.

عموماً غرفه های هندی و چینی با متراژهای خیلی کوچک و نمونه های کم در نمایشگاه حاضر شدند اما بافندگان ایرانی اغلب با غرفه های بزرگتر و فرش های مرغوب حضور دارند. ما باید این غرفه گذاران و تولیدکنندگان ایرانی را حمایت کنیم. امیدواریم بتوانیم در نمایشگاه های بزرگ دنیا حضوری فعال داشته باشیم

تهیه و تدوین: بهنام قاسمی.

منبع: شماره ۱۸ مجله کهن

————————————————————————————