ترجمه : فاطمه معتمدی – تحریریه مجله نساجی کهن

معرفی نخ کاغذی

نخ کاغذی نخی است که از نوارهای کاغذی با استفاده از فرآیند تاب به وجود می‌آید. نخ کاغذی به دلیل ویژگی‌های برجسته ذاتی آن مانند آنتی‌بیوتیک، دئودورانت، حفظ رطوبت و خاصیت خشک‌کردن سریع رطوبت جذب شده، اخیراً به عنوان یک ماده نساجی جدید برجسته شده است.

اولین استفاده ثبت شده از نخ کاغذی در سال ۱۶۳۸ بود، زمانی که از آن برای ساخت شیفو (shifu)، شکلی از منسوجات تاری پودی استفاده شد. لباس‌های بافته شده با نخ‌های واشی (washi) به نام شیفو شناخته می‌شود. وا (Wa) به معنای ژاپنی و شی (shi) به معنای کاغذ است.

در ژاپن نخ‌های کاغذی سابقه‌ای طولانی دارند. کیفیت اشرافی آن‌ها اغلب با ابریشم مقایسه می‌شود. همچنین این نخ‌ها صفاتی مشابه ابریشم دارند، این صفات عبارتند از خنک شدن در تابستان و گرم شدن در زمستان.

برای روسری‌های توری و تابستانی سبک وزن، واشی (washi ) را می‌توان تک رشته باف کرد. کمپانی تولید الیاف Ojo با موفقیت یک نخ کاغذی با کیفیت بالا تحت عنوان Ojo+ تولید کرده است. این نخ تولید شده هم سازگار با محیط زیست است و هم در تماس با پوست بدن لطیف و ملایم است. همچنین این محصول دارای قیمت مناسبی است.

پس از سال‌ها خواب زمستانی، زیبایی و خواص خارق‌العاده هانجی (Hanji) (نخ کاغذی سنتی کره‌ای) که یکی از فرهنگ‌های سنتی نماینده کره است، به‌عنوان «LohasHanjiTM» در قالب‌ نخ هانجی، پارچه هانجی و اقلام متنوع هانجی دوباره متولد شده است .در این یادداشت به بررسی نخ کاغذی با هدف افزایش شناخت مواد پرداخته می‌شود.

مواد خام نخ کاغذی

 

نخ‌های کاغذی ماشینی عمدتاً از کنف مانیل (Manila hemp) تولید می‌شوند که در اکوادور رشد می‌کنند. در این فرایند ساقه به غلاف تقسیم می‌شود و پس از جدا شدن، برگ‌ها برای خشک شدن جابه جا می‌شوند. طول و عرض لیف به ترتیب حدود ۳.۵ میلی متر و ۱۶ تا ۳۵ متر در پایان این عملیات است. سطح مقطع لیف از گرد تا بیضی متفاوت است.

لیف کنف مانیل دارای لیگنین (lignin) است که الیاف سلولزی را در کنار هم نگه می‌دارد و سطح آن با سلول‌های صاف پوشیده شده است. این ویژگی کنف مانیل است. سه ویژگی سودمند این گونه از کنف استحکام، کشش پذیری و آب گریزی آن است .

از طرف دیگر، ساقه‌های گیاه توت کاغذی کره‌ای از پوست و آوند چوبی تشکیل شده است. در نتیجه بسیاری از الیاف آن پس از کندن پوسته بیرونی ظاهر می‌شوند. الیاف توت کاغذی حاوی سلولز، همی سلولز، لیگنین و موم هستند که شبیه الیاف پنبه هستند. علاوه بر این، الیاف توت کاغذی، بر خلاف الیاف پنبه، از صمغ تشکیل شده اند. رنگ الیاف غنی از لیگنین معمولا قهوه‌ای است. این ویژگی الیاف توت کاغذی است. پوسته داخلی توت کاغذی از الیاف بسیار قوی تشکیل شده است و می‌توان از آن برای تولید کاغذ با کیفیت استفاده کرد.

مواد زائد مانند کتان، نایلون، استات، پنبه، پلی استر و پشم با الیاف توت کاغذی برای ساختن کاغذ مخلوط می‌شوند.

روش تولید نخ های کاغذی

به طور کلی، ۳ مرحله در تولید نخ کاغذی وجود دارد:

۱. فرآیند ساخت کاغذ برای ایجاد یک ورق کاغذ
۲. تهیه نوار کاغذی با برش یک ورق کاغذ به عرض تعیین شده
۳. تهیه نخ کاغذی به وسیله تاب دادن یک نوار کاغذی

مقدار تاب نخ معمولا در محدوده ۴۰۰-۸۰۰ است، در حالی که از تاب در جهت Z برای نخ‌های تک استفاده می‌شود. علاوه بر این، زمانی که نخ کاغذی با انواع مختلف نخ ترکیب می‌شود، از روش دولاکردن و پیچیدن استفاده می‌شود. برای جلوگیری از پاره شدن کاغذ در حین تاب، نوارها باید متراکم شوند. شکل ۱ یک نمودار برای فرایند تولید نخ کاغذی را نشان می‌دهد. نخ کاغذی با نمره نخ ۷-۴۰ Ne اغلب با نوار کاغذی با وزن ۱۲-۱۵ گرم در متر مربع و عرض ۱-۶ میلی متر ساخته می‌شود. ریسندگی اپن اند نیز برای تولید نخ از ترکیبی از الیاف پنبه و کاغذ توت استفاده می‌شود.

شکل۱: فرایند تولید نخ کاغذی
شکل۲: نخ کاغذی شرکت Ojo

مواد اولیه تولید نخ های کاغذی

استفاده از کاغذ به عنوان ماده اولیه برای تولید نخ مزایای زیادی دارد. از مزایای کاغذ برای استفاده به عنوان الیاف نساجی، تنفس پذیری آن (عالی برای تابستان های مرطوب)، عملکرد بالا و زیبایی است. نخ کاغذی سبک وزن، بدون کدری و رنگرزی آسان است. همچنین دارای تنفس، عایقیت، زیردست، الکتریسیته ساکن کم و ماده‌ای با دوام طولانی است. در این روش تولید هیچ ماده سمی آزاد نمی‌شود و نخ کاغذی می‌تواند به صورت بیولوژیکی در یک چرخه محیطی مطلوب بازیافت شود. با این حال، نرمی و کشش کمی نیز دارد و پارچه بافته شده به راحتی چروک می‌شود.

علاوه بر این، تقاضا برای کاغذ در حال حاضر رو به کاهش است زیرا افراد بیشتری از اینترنت برای خواندن روزنامه، پرداخت قبوض و غیره استفاده می‌کنند. این تغییر رفتاری منجر به ظرفیت بیش از حد در صنعت خمیر کاغذ و کاغذ شده است و به دنبال چشم‌اندازهای تجاری جدید است. این مشکل ممکن است با تولید نخ کاغذی حل شود.

محدودیت‌ها

کاغذ به دلیل ازدیاد طول کم و انعطاف پذیری ضعیف، دارای برخی مشکلات برش و کنترل کشش دشوار است. هنگامی که نخ کاغذی در طول فرآیند تولید پارچه به طور مکرر پاره می‌شود، پارچه تاری پودی دارای سطح گره خورده می‌شود، همچنین پارچه‌های حلقوی نیز دارای ساختار پله‌ای می‌شوند. این اتفاق باعث می شود ظاهر بیرونی و ویژگی‌های فیزیکی پارچه به طور قابل توجهی بدتر شود.

در فرآیند بافندگی، شکستن سوزن و پارگی نخ یک اتفاق رایج است و این اتفاقات در نهایت سبب کاهش کارایی بافندگی خواهد شد. یک نخ کاغذی به راحتی در فرآیند بافندگی پاره می‌شود. زیرا سطح آن ناصاف و سفت است این ویژگی از مدول اولیه بالا و کرنش پارگی کم ناشی می‌شود.

با استفاده از پارافین، روغن یا نوع دیگری از رطوبت قبل از بافتن، می‌توان از چالش‌های بافندگی تاری پودی و حلقوی با نخ‌های کاغذی جلوگیری کرد. در مورد نخ کاغذی ماشینی، پیشرفت‌های تکنولوژیکی جدید این مسائل را از بین برده است و منجر به ایجاد نخی بسیار خوب و مقرون به صرفه شده است.

نخ کاغذی ترکیبی

به منظور بهبود کافی کاستی‌های نخ کاغذی، اخیراً روش‌های ساخت نخ هیبریدی و نخ پوشیده شده با ادغام نخ کاغذ با نخ‌های دیگر بررسی و توسعه یافته است. نخ کاغذ و نخ فیلامنت ابتدا دولا می‌شوند و سپس با میزان تاب متفاوت در یک ماشین تابندگی به عنوان مثال ماشین توفوروان (Two-for-One) در تولید نخ هیبریدی می پیچند.

پارک (Park) و همکارانش یک نخ ترکیبی را با ترکیب نخ کاغذی شانه شده و نخ پوسته مغزی تولید کردند. شایان ذکر است که نخ کاغذی را با نخ ابریشم مصنوعی (۵۴ درصد کاغذ، ۴۶ درصد ویسکوز) تاب می‌دهند تا به لباس‌ها و لوازم جانبی پایداری لازم را بدهد .

پیش‌بینی می‌شود که هیبریداسیون نخ کاغذی با نخ فیلامنت مصنوعی باعث توسعه لباس‌های جدید و اقلام نساجی شود. هنگامی که نخ کاغذی دولا شده و با نخ فیلامنتی تاب داده شود، می‌توان یک مرحله تاب برای تبدیل نوار کاغذی به نخ کاغذی را حذف کرد و بنابراین این رویکرد می‌تواند سبب ارزان‌تر شدن این فرآیند شود.

شاخه‌های کاربرد

نخ‌های کاغذی معمولا در اقلام مد روز و صنایع دستی استفاده می‌شود. بافندگان و صنعتگران از نخ های کاغذی استفاده می‌کنند. اگر نخ را برای استحکام بیشتر تاب دهند، می‌توان از آن در بافندگی استفاده کرد. به عنوان مثال، پارک (Park ) پارچه دنیم را با استفاده از نخ‌های کاغذی به عنوان نخ پود در پارچه توسعه داد. این متریال امکانات زیادی را برای ما ارائه می‌دهد، این مواد نه تنها مد و طراحی داخلی، بلکه محصولات دیگری مانند مصالح ساختمانی را نیز پوشش می‌دهند.

شکل۳: یک پارچه کشسان تولید شده از نخ ابریشم به عنوان تار و نخ کاغذی به عنوان پود

فرصت‌های پژوهشی

چشم انداز استفاده از مواد تولید شده از نخ کاغذی برای پوشاک، که برای آن‌ها ویژگی‌هایی مانند زیردست مناسب در حین بافندگی تاری پودی و حلقوی یک موضوع مطالعاتی جالب است. قابلیت شستشو، آبرفت، پرزشدن و استحکام کششی همگی از ویژگی‌های مهمی هستند که بایستی در این نخ‌ها مورد بررسی قرار بگیرند.

نتیجه

این مطالعه با هدف شناخت جنبه‌های مختلف نخ کاغذی به صورت کلی همراه با شرح کوتاهی از فرایند تولید، ویژگی‌های سودمند و همچنین محدودیت‌های قابل توجه نخ کاغذی انجام شده است. علاوه بر این، زمینه‌های کاربردی و حوزه‌های آینده پژوهشی نیز به اختصار در این یادداشت ذکر شده است.

بهنام قاسمی

فارغ التحصیل رشته تکنولوژی نساجی

Recent Posts

شماره ۹۰ مجله نساجی کهن ویژه نامه آبان ماه منتشر شد

تبلیغات روی جلد: کاوان شیمی فهرست مطالب شماره 90 مجله نساجی کهن نمایشگاه پیشرفته‌ترین فناوری‌های…

3 روز ago

Heimtextil 2025: گسترش نوآورانه در صنعت فرش و کفپوش

در نمایشگاه Heimtextil 2025، بخش فرش و کفپوش به سطح جدیدی از گسترش و نوآوری…

4 روز ago

درباره رخدادی خوب در هنر فرش ایران

نویسنده:سیامک عیقرلو آری، تیتر این نوشتار درست نوشته شده است و به درستی آن را…

5 روز ago

فناوری در عصر هوش مصنوعی

فناوری‌های نوظهور و هوش مصنوعی با وجود همه اثرات مثبت و غیرقابل انکاری که برای…

5 روز ago

ایتما آسیا ۲۰۲۴؛ بررسی حضور پررنگ چینی‌ها و چالش‌های صنعت نساجی ایران (ویدیو)

ایتما آسیا ۲۰۲۴ فرصتی برای نمایش پیشرفت‌های چشمگیر صنعت نساجی چین بود، جایی که شرکت‌های…

1 هفته ago

مزایا ومعایب شرکت های دانش بنیان

شرکت‌های دانش‌بنیان در ایران به شرکت‌هایی اطلاق می‌شود که بر پایه دانش و فناوری‌های نوین…

2 هفته ago