صنعت نساجی از زمان استقلال پاکستان در سال ۱۹۴۷ میلادی تاکنون، یکی از قدیمی ترین و بزرگترین صنایع مادر در این کشور به شمار می آید. این کشور، هشتمین صادرکننده منسوجات نساجی به آسیا است. نساجی، بزرگترین صنعت تولیدی و اشتغالزای پاکستان و به عنوان نماد استفاده از کالای تولیدی داخل مطرح است.
بر اساس آمارها، شش بخش اصلی تولید نساجی در پاکستان شامل ‘در حال چرخش، بافندگی، در حال پردازش، چاپ، تولید پوشاک و تولید انواع نخ’ وجود دارد و ۵۷ درصد صادرات صنعتی پاکستان را تولیدات نساجی تشکیل می دهد.
صنعت نساجی که ۸,۵ درصد تولید ناخالص ملی پاکستان را تشکیل می دهد، رتبه هشتم آسیا را در تولیدات نساجی در اختیار دارد، دومین صنعت بزرگ پاکستان در حوزه جذب نیروی انسانی و اشتغالزایی است.
با توجه به رکود تولیدات صنعت نساجی در پاکستان در سالهای اخیر به دلیل مشکلات کمبود انرژی برق و گاز، این صنعت در سال مالی ۲۰۱۷-۱۸ میلادی رشد ۱۲,۸ درصدی را تجربه کرد و درآمد آن به ۴.۴ میلیارد دلار رسید.
صادرات تولیدات نساجی از نظر ارزش در شش ماه اول سال ۲۰۱۷ میلادی نسبت به مقدار مشابه سال گذشته ۷,۱۸ درصد افزایش داشته است و به ۷.۲ میلیارد دلار افزایش یافت.پیشینه تاریخی صنعت نساجی در پاکستان
از لحاظ تاریخی، ‘دره سند’ پاکستان که مردم در آن به بافتن لباس از پنبه محلی می پرداخته اند، نقش چشمگیری در تجارت پاکستان با سایر نقاط دنیا داشته است ابریشم این منطقه در رم، مصر، انگلیس واندونزی شناخته شده و محبوب است.
در دهه ۱۹۵۰ صنعت نساجی به عنوان یک بخش و مرکزصنعتی پاکستان پس از گذشت مدت زمان کوتاهی از استقلال جنوب آسیا از سلطه بریتانیا پدید آمد و هدف آن نیز خودکفایی و عدم وابستگی به واردات تولیدات نساجی از انگلیس بود.
پیش از آن، استعمار پیر انگلیس که به مدت یک قرن بر شبه قاره هند تسلط داشت، با پیروی از سیاست استعمارگرایانه خود ضمن خرید بسیار ارزان مواد خام و پنبه از کشاورزان فقیر و زحمتکش پاکستان و هند و تبدیل آن به پارچه با استفاده از صنعت نساجی مدرن با قیمت چند برابر این کالا به مردم شبه قاره فروخته می شد.
دولت پاکستان در سال ۱۹۷۴ میلادی با اتخاذ برخی اقدامات اساسی از جمله تاسیس شرکت صادرات پنبه پاکستان (CEC) در صدد افزایش تولیدات صنعت نساجی برآمد.
بنابراین از زمان تشکیل شرکت صادرات نخ در سال ۱۹۴۷ میلادی تا سال ۲۰۰۰ تعداد کارخانه های نساجی در این کشور از سه به ۶۰۰ کارخانه افزایش یافت و طی این مدت تعداد دوک های نخ ریسی صنعتی از ۱۷۷ هزار به ۸۰۵ میلیون رسید.وضع کنونی صنعت نساجی پاکستان
با توجه به نقش مهم صنایع نخ ریسی در رشد و پیشرفت صنعت نساجی، دولت پاکستان اهمیت فراوانی به آن قائل بوده و در حال حاضر تعداد واحدهای نخ ریسی به ۵۲۱ واحد افزایش یافته است.
الیاف مصنوعی که از نایلون، پلی استر، اکریلیک، پلی اولفین تهیه می شود در زمان کنونی و در بازار پاکستان به وفور یافت می شود.
در صنعت نساجی پاکستان همچنین سه نوع نخ رشته تولید می شود که نخ ریسی استات، نخ رشته ای پلی استر و نخ ریسی نایلون از جمله آنان هستند.
تولیدات پشمی صنعت نساجی پاکستان از جمله تولیدات مهم و معروف در این کشور به شمار می آیند و نخ پشمی، نخ اکریلیک، پارچه، شال، پتو و قالین از جمله معروفت ترین محصولات صنعت پشم نساجی در پاکستان هستند.
ابریشم مصنوعی از دیگر تولیدات صنعت نساجی پاکستان است و مواد تشکیل دهنده این کالا بسیار شبیه به ابریشم طبیعی است، اما به دلیل مصنوعی بودن آن قیمت آن از ابریشم اصلی بسیار پایین تر است.
در حال حاضر ۹۰ هزار دستگاه بافندگی ابریشم مصنوعی در سراسر پاکستان فعالیت دارد.شیوه حمایت دولت از فعالان این عرصه
صنعتگران پاکستانی در کنار تولید انبوه در بازار به کیفیت تولیدات خود نیز توجه ویژه ای می دهند، به گونه ای که با پیشرفت و رشد در صنعت نساجی این کشور توانسته است چند نوع پارچه باکیفیت به بازار عرضه نماید به نحوی که این تولیدات توانسته با برندهای معروف جهان به رقابت بپردازند و موفقیت هایی نیز کسب کند.
با این حال صنعت نساجی پاکستان با رقیبان سرسختی در منطقه از جمله هند، بنگلادش و ویتنام روبروست و دولت پاکستان نیز سعی کرده است با ارائه تسهیلات و اقدامات مناسب از رکود تولیدات صنعت نساجی در این کشور جلوگیری کند.
رئیس اتاق تجارت و صنایع اسلام آباد نیز در اسلام آباد در خصوص حمایت های دولت از صنایع نساجی فعال در این کشور گفت:به دلیل اینکه پاکستان عضو سازمان تجارت جهانی است، دولت نمی تواند به صورت مستقیم نظیر ارائه تسهیلات از صادرات کالاهای صادراتی این کشور حمایت کند.
‘شیخ عامر وحید’حمایت دولت از برگزاری نمایشگاه تولیدات و محصولات صادراتی پاکستان در دیگر کشورها و پرداخت بیش از ۹۰ درصد هزینه های راه اندازی نمایشگاه را از حمایت های دولت از تولیدکنندگان عنوان کرد.
وی از کمبود انرژی برق و گازبه عنوان چالش بزرگ پیش روی صنعت نساجی پاکستان یاد کرد و گفت:تامین بخش زیادی از پارچه مود نیاز مردم از بازار داخلی، باعث شده است تا این صنعت با گذشت زمان طولانی از زمان راه اندازی بتواند در عرصه اشتغالزایی و تولید این کشور خودنمایی کرده و حرفی برای گفتن داشته باشد.
عامر وحید می گوید: اگرچه طی ۱۰ سال گذشته صدها واحد تولید محصولات نساجی در پاکستان به دلیل بحران نگران کننده انرژی بسته شده و هزاران نفر از کارگران بیکار شده اند، مردم پاکستان این روزها بیش از هر زمان دیگری به استفاده از تولیدات کشور خود در دوخت لباس و پوشاک وطنی اهمیت می دهند.
این فعال اقتصادی پاکستان، تولید پارچه با کیفیت و مطابق نظر و سلیقه مردم پاکستان، قیمت مناسب محصول و کوتاه شدن دست واسطه ها و کاهش بازه از تولید تا عرضه را از دلایل افزایش اقبال مردم این کشور به پارچه و محصول تولیدی در داخل کشور عنوان می کند.صاحبان واحدهای صنفی: شهروندان پاکستانی کالای مرغوب را می پسندند
زنان و مردان این کشور برای تهیه لباس و پوشاک خود نظیر’قمیص'(به عنوان لباس زنان)به پاکستانی بودن آن اهمیت زیادی می دهند.
کارگاه های کوچک و بزرگ نساجی پاکستان در شهرهای فیصل آباد، کراچی و دیگر شهرهای صنعتی این کشور و شرکت های بزرگ تهیه پوشاک، با برندسازی و اجرای زنجیره تولید از تهیه الیاف تا فروش آن، پارچه ها و پوشاک با کیفیت تولید پاکستان را به دست مشتریان می رسانند.
مدیر فروش یکی از فروشگاه های زنجیره ای عرضه پوشاک پاکستان با عنوان ‘ کادی’ (Khaadi) که در زمینه فروش پوشاک سنتی مردم این کشور، لباس زنانه و بچگانه و بدلیجات تولیدی پاکستان فعالیت می کند نیز، گفت:تلاش شده است تا با برندسازی و جلب اعتماد مشتریان، کالای با کیفیت به آنان عرضه شود.
‘سیدوفا عباس’ اضافه کرد:بر اساس اصول فروش لباس در این فروشگاه ها تلاش شده است تا با خرید محصول بدون واسطه از تولیدکننده، این محصولات با قیمت مناسب عرضه شده و مشتری نیز با اطمینان خاطر کالای خود را از این فروشگاه ها خریداری کند.