نمایشگاه استانی سال‌هاست در شهرهای مختلف کشور من جمله اصفهان، کاشان، تبریز و یزد تقریبا با شکلی مشابه و با رویکردی و اهدافی در ظاهر متفاوت اما با شرکت‌کننده‌هایی یکسان برگزار می‌گردد. درواقع تقریبا شرکت‌های حاضر در یزد در اصفهان نیز حضور دارند.
در رابطه با نفس برگزاری نمایشگاه‌های استانی به سراغ آقای دکتر امامی از کارشناسان فعالی حوزه نساجی و انجمن نساجی اصفهان رفتیم تا نظرات ایشان را در این رابطه جویا شویم. اینکه یک نمایشگاه استانی چه میزان می‌تواند در بازار مصرف داخل یک استان و همچنین وضعیت بخش تولید و ماشین‌‌آلاتی‌ها موثر باشد؟ یا اصلا در اوضاع فعلی بازار نیازی به برگزاری نمایشگاه‌ها با فاصله‌های کم احساس می‌شود یا خیر.
دکتر امامی عنوان کردند که این نوع نمایشگاه‌ها در حال حاضر پنج مزیت دارند اما نقاط ضعفی نیز دارند که اگر رفع شوند بسیار مفیدتر از امروز خواهند بود. شاید گفتن این مطلب درست نباشد اما امروز با این شرایط خیلی نمی‌تواند برگزاری نمایشگاه استانی مفید باشد. پنج ویژگی و یا مزایای فعلی که دارند به این شرح است:
- فضای رقابتی مناسب برای تأمین مواد اولیه را فراهم می‌کند. درواقع شرکت‌های استانی می‌توانند مواد اولیه و قطعات مورد نیاز خود را مستقیماً از قطعه ساز مادر تهیه کنند.
- این نوع نمایشگاه‌ها امکان ورود به بازار جدید را برای همه فراهم می‌کند. شما می‌توانید از این طریق ارتباطات خود را گسترش دهید. بر فرض مثال یک شرکت بافنده می‌تواند از میان شرکت‌های حوزه ریسندگی یکی را باتوجه به شرایط کاری خود برگزیند.
- این نمایشگاه‌ها می‌تواند فرصتی برای آشنایی با تکنولوژی‌های جدید در حوزه‌های مختلف نساجی باشد.
- فرصتی برای ارائه خدمات پس از فروش در استان‌ها می‌تواند باشد. شرکت‌هایی که قبل با نمایندگی‌های خود قراردادهای کاری عقد کرده‌اند بدین وسیله می‌توانند به ارائه خدمات پس از فروش بپردازند. درواقع می‌توانند بدین وسیله ارتباطات خود را تسهیل کنند.
- این نوع نمایشگاه‌ها فضای مناسبی است جهت مشاوره در زمینه اقتصادی، علمی و فنی. دراصل برخی شرکت‌های خدمات مشاوره که در این زمینه حضور دارند می‌توانند با گرفتن غرفه به کمک صنعت یک استان بیاییند و گاها حتی نیروهایی را در استان‌ها جهت آموزش استخدام کرده و بازوی خود در آن استان قرار دهند.
اما در مقابل باید بپذیریم که این نمایشگاه‌ها نقاط ضعف و نواقصی دارند که بایستی هر چه سریعتر رفع شوند. من در اینجا به هفت مورد از این نقاط ضعف اشاره می‌کنم که به جرأت می‌توان گفت اگر رفع شوند می‌توان به ادامه این شیوه برگزاری نمایشگاه‌های استانی امیدوارتر بود و راندمان بالایی از این رویدادها انتظار داشت.
- مورد اول تمرکز و گسترش برندینگ یعنی متولیان نمایشگاه در فروش غرفه‌های خود به شرکت‌ها غربالگری انجام دهند و اولویت با شرکت‌هایی باشد که بیشتر به این سمت می‌روند. ما مخالف حضور افرادی که در سطح ضعیف‌تری هستند نیستیم بلکه حرف ما این است که شرایطی فراهم گردد تا آنها خود را به سطح برسانند تا بتوانند در رویدادهای استانی حاضر شوند. انگیزه‌ای ایجاد شود تا شرکت‌ها برای حضور در نمایشگاه دست به برنامه ریزی زده و به فکر پیشرفت باشند. بدین صورت کیفیت خود نمایشگاه نیز بالا خواهد رفت.
- به شرکت‌هایی اجازه حضور به صورت غرفه‌دار در نمایشگاه داده شود که برای مصرف‌کننده نهایی (End user) محصولاتی تولید می‌کنند. به نظر تولیدکننده نخ که هم شناخته شده است هم می‌تواند بدون حضور در نمایشگاه نیز ارتباطات خود را تسهیل بخشد نیازی به حضور در نمایشگاه استانی ندارد. بهتر است به شرکت‌های تولیدکننده پوشاک که کالایی برای مصرف کننده نهایی دارند حضور یابند. در این صورت شرکت‌های دیگر در این زمینه نیز کم کم حاضر شده و یک فضای رقابتی ایجاد می‌شود.
- بر اساس مزیت نسبی واگذاری غرفه صورت گیرد. وقت سه شرکت همان نخ را بدون هیچ تفاوتی ه در کیفیتی نه در قیمت تولید می‌کنند و کالای‌شان هیچ مزیتی نسبت به کالای مشابه در غرفه دیگر ندارد چه لزومی به حضور در نمایشگاه استانی دارد؟ دقیقا چه کار نوعی صورت داده‌اند که نیاز به غرفه برای ارائه کار خود دارند؟ مزیت نسبی هم می‌تواند قیمت تمام شده پایین باشد و هم محصول جدید. یا نکته جالب‌تر اینکه شرکتی توانسته تکنولوژی را از غرب بگیرد و با استفاده از دانش عمومی محصول کاستومایز شده باتوجه به نیاز محلی تولید کند. یک واقعیتی را باید درنظر بگیریم اینکه کسی از ما اکشورهای جهان سوم انتظار اختراع (invention) ماشین جدید ندارد بلکه ما باید به دنبال نوآوری (Innovation) باشیم. شما کشوری همچون ژاپن را درنظر بگیرید متخصصین و مبتکرین ژاپنی نه به سراغ کشف برق رفته‌اند نه اختراع تلفن یا چیزهای دیگر بلکه آنها از این ابزار استفاده کرده و نوآوری‌هایی در صنعت و تکنولوژی روی داده‌اند.
- به شرکت‌هایی که تنها و تنها به عشق بازاریابی آمده‌اند بهتر این است که غرفه اختصاص داده نشود. برای مثال اگر شرکتی توانسته با نخ نمره ۶۰ لباس آنتی باکتریال کودک تولید کرده باید بیاید و به معرفی محصول خود بپردازد.
- تمرکز بر شرکت‌های دانش بنیان باشد. ما در ایران دانشگاه و به تبع آن اساتید بسیاری داریم که در آن مشغول به تدریس و انجام کار پژوهشی هستند. این اساتید بیایند و کارهای پژوهشی خود را به وسیله تاجران و سرمایه‌گذاران تجاری کنند.
- همانگونه که همه می‌دانیم ما در ادرات مشکلات زیادی داریم و اصولا بسیار دست و پا گیر است. مسئولین دولتی در غرفه‌ای اقدام به تسهیل شرایط صادراتی برای شرکت‌ها بپردازند. ما نمی‌خواهیم تخفیف و سوپسید دولتی به شرکت‌ها اختصاص دهند اما شرایط را با کوتاه‌تر کردن پروسه بوروکراسی دولتی برای آسانتر کردن امر صادرات فراهم کنند. برای مثال برخی شرکت‌ها مشتریانی در کشورهای خارجی جهت خریداری محصول دارند اما ایجاد ارتباط و نامه نگاری و مسائل دیگر حوزه صادرات برای‌شان سخت است. این غرفه‌ها این سختی‌ها را آسان کنند.
- در هر نمایشگاه یک یا دو غرفه به شرکت‌هایی که کار بازرگانی یا خدماتی انجام می‌دهند اختصاص یابد. یک شرکتی پارچه‌ای تولید می‌کند که برای صادرات مناسب است اما شیوه صادرات را نمی‌داند. با استفاده از این شرکت‌های بازرگانی و ثبت قرارداد می‌تواند کالای خود را صادرات کند.
- نگاه فن‌آوارنه به نمایشگاه غالب باشد. یعنی شرکت‌هایی اجازه حضور در نمایشگاه داشته باشند که از فن‌آوری‌های نوینی در محصولات خود استفاده می‌کنند. در مزیت نسبی مزیتی که وجود دارد مربوط به محصول نهایی شماست اما در اینجا به شیوه‌های تولید و استفاده از تکنولوژی‌های غربی است.