واردات پاشنه آشیل صنعت پوشاک مازندران

طی سال‌های اخیر یکی از نگرانی‌های بزرگ مازندران بخصوص قائمشهری‌ها نابسامانی در وضعیت کارخانه‌های نساجی این شهرستان صنعتی بوده است. تولید پوشاک در کشور سابقه حداقل ۲ هزار و ۵۰۰ ساله دارد.
در سال ۱۳۰۵ یعنی حدود ۹۰ سال قبل، نخستین کارخانه نساجی خاورمیانه در مازندران و در شهرستان قائمشهراحداث شد، بنابراین انتظار می‌رفت این استان جزو اولویت‌های اصلی وزارتخانه صنعت، معدن وتجارت در بخش پوشاک مدنظر قرار می‌گرفت. اما امروز این مهم کاملاً رنگ باخته و درعمل آنگونه که بایسته است به نیازهای ساکنان آن پاسخ داده نشده است.
هر چند که بعد از اتفاقات نامیمون دوران دولت‌های نهم و دهم، در دوره صدارت دکتر روحانی بر مسند ریاست جمهوری کارهایی برای برون رفت این صنعت از بن‌بست در دستور کار قرار گرفت، اما وضعیت کنونی این کارخانه‌ها و در مجموع صنعت پوشاک دوران رکود را پشت سر می‌گذارد.
این در حالی است که بنا بر اظهارات کارشناسان امرجمعیت ۳میلیون و۳۰۰هزارنفری استان به طور متوسط نیاز به ۴۰۰ هزار دست لباس دارند که بیش از ۸۵ درصد آن از خارج تأمین می‌شود. اما در چنین شرایط نامناسبی نیز برای حدود ۳هزار نفر شغل مستقیم ایجاد شده است، در حالی که شاید سهل‌ترین راهکار برای حل معضل بیکاری توجه جدی به این بحث باشد.
گرانی مواد اولیه
«پیمان ولی پور» رئیس انجمن صنایع نساجی، پوشاک و چرم خانه صنعت، معدن وتجارت مازندران بر این باور است که گران بودن مواد اولیه قدرت رقابت با البسه مشابه خارجی را از تولید‌کنندگان داخلی سلب کرده است.
وی یاد آور شد: بر اساس شرایط موجود مجبورهستیم در مقایسه با کشوری مثل ترکیه با حدود ۳ برابر قیمت مواد اولیه را تأمین کنیم و این اتفاق موجب شده تا در رقابت با تولید‌کنندگان پوشاک این کشور توان رقابت را بسادگی از دست بدهیم.
ولی‌پور بر این اعتقاد است که فعالان در این حرفه حتی ماشین‌آلات مورد نیاز خود را به خاطر اینکه با چند واسطه خریداری و وارد می‌کنند برایشان گران تمام می‌شود. بنا بر این در حالی که مازندران به‌دلیل ظرفیت‌های موجود می‌تواند قطب تولید پوشاک کشور باشد عملاً قادر به ادامه حیات در این عرصه نیست. شاید در صورت مهیا شدن شرایط واردات ماشین‌آلات توسط خود صنعتگران برخی از این دست اندازها رفع شود.
پوشاک متأثر از حضور گردشگران
بنا بر آمارهای اعلام شده از سوی مقام‌های ارشد مازندران، این استان سالانه میزبان حدود ۲۰ میلیون گردشگر و مسافر از مناطق مختلف ایران و جهان است، گردشگرانی که با ورود خود شکل و نوع جدیدی از پوشش را در میان ساکنان این استان جاری می‌کنند. از سوی دیگر، سلیقه‌های افراد بواسطه هوشمند شدن وسایل ارتباط جمعی و ظهور فضای مجازی کاملاً قابل لمس است. در حالی که در این شرایط ظرفیت‌های لازم برای سرمایه‌گذاری در این حرفه فراهم است کمترین هزینه سرمایه‌گذاری در صنعت پوشاک اتفاق می‌افتد. شاید یکی از دلایل آن بازده زمانی ۶ ماهه برای برگشت سرمایه در این حرفه باشد.
در همین راستا بود که کارشناسان امر پیشنهاد کردند، مرکز اقتصادی تولید و توزیع پوشاک و نمایشگاه‌های مختلف در استان ایجاد شود، موضوعی که «ولی پور» نیز بر آن تأکید داشته و اعتقاد دارد که تولیدات صنفی در تولید ناخالص داخلی مد نظر قرار بگیرد، کاری که تاکنون عینیت نیافته است.
قاچاق، معضل بخش پوشاک
با وجود آنکه مازندران جزو استان‌های مرزی همانند استان‌های جنوبی و غربی کشورنیست، اما صنعت پوشاک در این دیار نیز از تازیانه‌های قاچاق در امان نمانده است.
«سید مجتبی رضوی» رئیس خانه صنعت مازندران هم این معضل را پذیرفته و بر کنترل آن تأکید دارد. وی این بحث را از ۲ زاویه و منظرسخت افزاری و هم نرم افزاری مورد توجه قرار می‌دهد و اعتقاد دارد که به لحاظ سخت افزاری، کنترل قاچاق در حیطه اختیارات دولت و حاکمیت بوده و از جنبه نرم افزاری موضوع به سلایق مصرف‌کننده برمی‌گردد. برای ترغیب و تشویق آحاد جامعه جهت خرید و به کارگیری پوشاک و لباس ایرانی باید از حوزه فرهنگی ورود کرد.
وی با بیان اینکه زنجیره تولید و توزیع پوشاک در کشور دچارنقص نیست، گفت: بی‌نظمی که در خصوص پوشاک و البسه وجود دارد باید ساماندهی و ترمیم شود تا برای تأمین مواد اولیه تا این حد به خارج از کشور متکی نباشیم.
نقش رسانه ها
تبلیغ برای معرفی پوشاک تولید داخل یکی از کارهایی است که علاوه بر رسانه‌های دیداری و شنیداری باید در رسانه‌های مکتوب نیز مورد توجه قرار گیرد. توجه به این مهم در ساخت برنامه‌های تلویزیونی و نیز ایجاد نمایشگاه‌های مد و طرح معرفی مدهای جدید با اولویت ترویج و تبلیغ البسه ایرانی باید مورد توجه قرار گیرد.
واردات با رانت
درست مثل خیلی از تولیدات محصولات کشاورزی که گاهی با نامهربانی‌های تصمیم گیران با چالش‌های بزرگی روبه‌رو می‌شود، صنعت پوشاک نیز در این زمینه با آسیب‌های جدی روبه‌رو شده است.
«مسعود نیک پور» نایب رئیس انجمن نساجی، پوشاک و چرم مازندران نیز ضمن هشدار به مدیران و تصمیم گیران، در این باره اظهارداشت: صنعت پوشاک با چالش جدی واردات بی‌رویه روبه‌رو است و به نظر می‌رسد در واردات پوشاک خارجی ازرانت‌هایی استفاده می کنند.

نیم نگاه
رئیس انجمن صنایع نساجی، پوشاک و چرم خانه صنعت، معدن وتجارت مازندران بر این باوراست که گران بودن مواد اولیه قدرت رقابت با البسه مشابه خارجی را از تولید‌کنندگان داخلی سلب کرده است
با وجود آنکه مازندران جزو استان‌های مرزی همانند استان‌های جنوبی و غربی کشورنیست،
اما صنعت پوشاک در این دیار نیز از تازیانه‌های قاچاق در امان نمانده است
تبلیغ برای معرفی پوشاک تولید داخل یکی از کارهایی است که علاوه بر رسانه‌های دیداری
و شنیداری باید در رسانه‌های مکتوب نیز مورد توجه قرار گیرد