وزیربازرگانی: ۴۰ ‌درصد تجارت جهانی فرش دستباف متعلق به ایران است

تهران – وزیر بازرگانی گنجینه فرش دستباف ایران را میراث همه بشریت دانست و گفت:‌ باوجود همه ناهمواری ها در سال گذشته صادرات فرش دستباف ایران رشد بسیار خوبی داشت و هم اکنون ۴۰ درصد تجارت جهانی فرش متعلق به ایران است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، ‌’مهدی غضنفری’‌ روز سه شنبه در همایش ملی استفاده از مالکیت معنوی در حمایت از فرش ایرانی که با حضور وزیر دادگستری و نماینده سازمان جهانی مالکیت معنوی (وایپو) برگزار شد، گفت: به برکت برنامه‌های دولت و حضور فعال بخش خصوصی میزان صادرات فرش دستباف در سال گذشته ۵۵۵ میلیون دلار بود که رشد ۱۲ درصدی از نظر ارزش را نشان می‌دهد.
وزیر بازرگانی با بیان اینکه ۴۰ درصد تجارت جهانی فرش متعلق به جمهوری اسلامی ایران است،‌ گفت: ‌مجموع صادرات فرش دستباف جهان حدود یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار است که از این میزان بیش از ۵۰۰ میلیون دلار آن متعلق به ایران است.

وی گفت: نرخ رشد فرش دستباف در سال ۸۹ پیامی دارد به همه آنهایی که دردهه های گذشته به جامعه تجاری ما توصیه سپردن فرش دستباف ایرانی به موزه را داشتند.
وزیر بازرگانی گفت: درسال گذشته فرش دستباف ایران به ۳۲ کشور صادر شد که مهمترین آنها به ترتیب برای کشورهای آلمان، ‌ایتالیا، ‌امارات متحده عربی و ‌لبنان ارسال شد.
وی با بیان اینکه سالانه پنج میلیون متر مربع فرش دستباف در کشور بافته می شود، اظهار داشت: چنین حجم و متراژی برای تولید در هیچ کشوری وجود ندارد که دو سوم آن نیز صادراتی باشد.
غضنفری با بیان اینکه اگر در ثبت جهانی فرش دستباف با سرعت بیشتری نکوشیم تعداد زیادی از مردم کشور ممکن است شغل خود را از دست بدهند یا از آنچنان که شایسته است بهره نبرند، ‌افزود‌: ۲۰ شغل جانبی همچون رنگ رزی، ‌چله کشی، ‌نقشه کشی و غیره درکنار فرش وجود دارد.

‌وزیر بازرگانی رقم صادرات فرش دستباف درسال ۸۸ را ۴۹۴ میلیون دلار اعلام کرد و گفت: دراین سال میزان صادرات فرش دستباف کشورهای هند و پاکستان به عنوان صادرکنندگان مهم به ترتیب ۲۹۶ و ۱۲۸ میلیون دلار بود.
غضنفری سپس با بیان اینکه فرش دستباف ایرانی جایگاه ویژه‌ای در معرفی میراث فرهنگی ایرانی دارد، ‌افزود: ‌زیرا بافت، رنگ آمیزی ، طرح و نقشه، گره و تار و پود و سایر ویژگی‌های آن نسل اندر نسل از گذشته‌های دور شکل گرفته و با تحول در مرحله‌ای به صورت یک هنر- صنعت به دست ما رسیده است.
به گفته غضنفری، فرش از جمله تولیدات مهم کشور است که در اشتغال زایی، ارز آوری و بهبود اقتصاد جامعه روستایی نقش اساسی ایفا می‌کند. در زمان حاضر هنر- صنعت فرش دستباف حدود ۲ میلیون نفر اشتغال مستقیم را به خود اختصاص داده است، اشتغالی که از تجربه کافی برخوردار بوده و در مورد سرمایه‌گذاری ثابت صنعتی و حتی سرمایه در گردش، خود جوش بوده و نیاز به سرمایه و مدیریت دولتی ندارد.
غضنفری ادامه داد :‌هنر صنعت فرش دستباف با ایجاد هشت میلیون فرصت شغلی غیرمستقیم سهم قابل توجهی در اشتغال زایی کشور ایفا می‌کند.
وی تصریح کرد: براساس برآورد برخی کارشناسان هم اکنون حدود ۱۰ میلیون نفر به صورت غیرمستقیم تحت تاثیر فرایند تولید فرش دستباف قرار دارند.

به اعتقاد غضنفری، فرش دستباف ایرانی به دلیل مرغوبیت، کاربری و همچنین قیمت بالای آن بیشتر جنبه صادراتی داشته و بازار صادراتی آن نسبت به بازار داخلی وسیع‌تر و گسترده‌تر است، به طوری که هرگونه رکود و کسادی اقتصادی در بازارهای صادراتی موجب بیکاری و کاهش درآمد و ارز آوری این محصول استراتژیک می‌شود.
وی از فعال بودن ۱۸ اتحادیه استانی در کشور خبرداد و گفت: ۳۷۰ تعاونی فرش شهری و روستایی نیز همزمان فعال است که ۳۷۰ هزار نفر عضو را درخود جای داده است.
** تحریم آمریکا صادرات فرش را افزایش داد
وی از رفتار سال گذشته آمریکا مبنی بر تحریم فرش دستباف ایرانی به عنوان شیوه‌ای غیرمنطقی نام برد و گفت: ‌آنها به بهانه‌های واهی چشم مردم خود را ازطرح‌های چشم نواز فرش دستباف ایرانی محروم کردند.
غضنفری با طرح این پرسش که مگر چه ارتباطی میان فرش و موضوعات هسته ای وجود دارد، گفت:‌ از سویی با کپی برداری غیرمسئولانه و از سوی دیگر برخوردهای سیاسی تلاش کردند تا بر سر راه این تجارت خدشه وارد کنند، اما نشد.
‌غضنفری با بیان اینکه تنها جنبه های هنری فرش دستباف نیست که به او اصالت می‌بخشد، ‌افزود: روح جستجوگر بشر است که در روی آوری او به این هنر تاثیر بسیاری دارد اما دولت ها چون رفتار سیاسی از خود نشان می دهند از این حس محروم هستند و خود را از دستیابی به طرح اصیل و محصول فرهنگی محروم می‌کنند.
وی تاکید کرد: با تمام این مسائل دوستداران فرش ایرانی در آمریکا از طرق مختلف و حتی به صورت غیرمستقیم و گران فرش ایرانی را خریداری می کنند.

** وضعیت ثبت فرش دستباف در وایپو
بخش دیگری از سخنان وزیر بازرگانی به نحوه ثبت فرش دستباف در سازمان جهانی مالکیت معنوی وایپو اختصاص یافت و گفت: شگفت آور آن است هنری که بیش از هفت هزار سال از عمر آن می گذرد هنوز مدل های ثبت آن دراین سازمان به تکامل نرسیده است.

وی با بیان این جمله که هنوز برای ثبت ترنج می‌گویند شیوه ای جهت جلوگیری از کپی برداری نداریم ، گفت: ‌باید مدل های ثبت منطبق با فرش دستباف ایرانی طراحی شود.
غضنفری تاکید کرد : ضروری است مطابق با آنچه بر فرش و در فرش داریم شامل نقشه ها ‌، گل ها ،‌رنگ ها ،‌تاروپود و گره و هرچه شالوده مدل های ثبت فرش دستباف ایرانی است طرح ها تدوین شود و سپس فرش دستباف به ثبت برسد نه اینکه فرش خود را با مدل ها تطبیق کند.
وزیر بازرگانی با بیان اینکه هم اکنون دربرخی کشورها کپی برداری از روی فرش دستباف ایرانی با نام شهرهایی همچون نایین، تبریز، قم ، اصفهان و… برندهای شناخته درحال انجام است، گفت: ‌آنها با سطح بافت نازل، ‌تارو پود غیرکیفی و رنگ غیرطبیعی و خدمات پس از فروش ناقص، برند ایران را به چالش می کشند.
وی تصریح کرد: فرش دستباف ایرانی به جز جنبه‌های هنری و نوآوری جنبه‌های اقتصادی بسیاری دارد.
غضنفری معتقداست باید همانگونه که حمایت های معنوی دربرخی بخش ها صورت می گیرد، ‌نسبت به فرش هم توجه بیشتری شود.

وزیر بازرگانی تاکید کرد: با وجود اینکه برخی کشورها تک تک نقشه های ایرانی را کپی می کنند و با بهره گیری از کارگر و تارو پود ارزان تولیدات خود را با نام فرش ایرانی صادر می کنند اما اصالت و کیفیت فرش دستباف ایرانی هیچ گاه مورد هجمه قرار نگرفته است.

وی با بیان اینکه مرکز ملی فرش دستباف برای فقط تغییر یک روش تولید فرش با وسواس زیاد بررسی های خود را انجام می دهد، گفت: ‌آنها در پی حفظ اصالت فرش و حفظ روش کار هستند زیرا که حاضر نیستند برای کسب منفعت آنی اصالت فرش را خدشه دار کنند و مشتری واقعی نیز می داند که کیفیت فرش ایرانی چگونه است.
غضنفری سپس گفت: برای ثبت فرش دستباف ایرانی در سطح ملی و منطقه‌ای فعالیت هایی انجام شده است و از این طریق می توان ثبت جهانی را سرعت بخشید.

** دعوت از طراحان
وزیر بازرگانی با دعوت از طراحان فرش در کشور خواست برای انجام مراحل ثبت اثر خود به مرکز ملی فرش مراجعه کنند.
وی اظهار داشت:‌ همانگونه که در سال گذشته ۶۰ نقشه به نام طراحان ایران به ثبت رسیده است صدها و هزاران طرح دیگر نیز باید به ثبت برسد.
غضنفری سپس درباره اقدامات صورت گرفته در حمایت ازفرش دستباف از جمله بیمه بافندگان و ارایه تسهیلات مورد نیاز توضیحاتی را ارایه داد.