پتروشیمی‌ها همچنان تشنه خوراک

 

سید فواد نبوی: مجتمع‌های پتروشیمی در ایران در طول حیات خود همواره با چالشی به عنوان خوراک مواجه بوده اند که این امر با وجود توسعه بخش بالادست در صنعت نفت همچنان دامن برخی از مجتمع‌های پتروشیمی را گرفته است.

با اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی و واگذاری پالایشگاه‌ها و شرکت‌های پتروشیمی به بخش خصوصی مشکل تامین خوراک وارد فاز جدیدی شد و هریک از طرفین دیگری را مقصر قلمداد می‌کنند. پیش از اجرایی شدن اصل ۴۴ در میان شرکت‌های تابعه وزارت نفت این وزارتخانه به دلیل نقش حاکمیتی خود مشکلات احتمالی را به روش‌های دستوری حل می‌کرد، اما اکنون باید به عنوان یک واسطه با کدخدامنشی و حکمیت همراه با فراهم کردن زمینه‌های تعامل و همکاری، به این اختلاف‌ها پایان دهد.

تابستان سال گذشته بود که پالایشگاه اصفهان خوراک مجتمع پتروشیمی اصفهان را به علت بدهی قطع کرد و این عدم تحویل خوراک سرانجام با پادرمیانی مدیران وزارت نفت و تقسیط بدهی پایان یافت. اما گویا همچنان مشکلات باقی است چون از هفته گذشته دوباره خوراک پتروشیمی اصفهان از سوی پالایشگاه قطع شد در این میان باید در نظر داشت که پتروشیمی اصفهان و پالایشگاه اصفهان هر دو خصوصی هستند و وزارت نفت نقشی در توقف فروش خوراک به پتروشیمی اصفهان نداشته است، اما همانند سال گذشته متولیان امر در وزارت نفت وساطت کرده و قرار است ارسال خوراک پالایشگاه به پتروشیمی از سر گرفته شود.

چند روز قبل مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی خبر از حل مشکل داد و گفت: ارسال خوراک به پتروشیمی اصفهان به زودی از سر گرفته شده و این مجتمع فعالیت خود را آغاز خواهد کرد.عبدالحسین بیات افزود: مذاکره نهایی میان پتروشیمی و پالایشگاه اصفهان انجام شده و به زودی فعالیت این مجتمع پتروشیمی به جریان عادی خود بازخواهد گشت.

وی با بیان اینکه مذاکراتی نیز با مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی برای رفع این مشکل انجام شده، گفت: با مساعدت‌های انجام شده مقرر شد تا پرداخت بدهی شرکت پتروشیمی اصفهان به پالایشگاه در کمترین زمان ممکن انجام شود. گزارش‌های منتشر شده حاکی از آن است که هنوزخبری از حل مشکل پیش آمده نیست و برای دومین بار در طول یکسال گذشته تولید در پتروشیمی اصفهان متوقف شده است. اما نکته‌ای که باید مورد توجه قرار‌ گیرد عدم برنامه‌ریزی بلند‌مدت برای تعهدات مالی از سوی برخی از شرکت‌ها است هرچند که به علت مشکلات موجود توان مالی برخی از شرکت‌ها در وضعیت مناسبی قرار ندارد، ولی مجتمع‌های پالایشگاهی و پتروشیمی افزون بر برنامه‌ریزی‌های کلان باید با تعامل و همکاری بیشتری به فعالیت بپردازند تا چرخه تولید متوقف نشود.

همزمان با ادامه این چالش معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی بر اجرای تعهدات مالی شرکت‌ها تاکید کرد و گفت: شرکت‌های پتروشیمی طبق قانون موظف هستند تمام بدهی‌های خود بابت قیمت خوراک را پرداخت کنند و با توجه به اینکه پالایشگاه‌ها و مجتمع‌های پتروشیمی هر دو ارزش افزوده زیادی را برای صنعت نفت به همراه دارند ضروری است تا تعامل و همکاری میان این واحدهای تولیدی بیش از پیش افزایش یابد.

تعطیلی مجتمع پتروشیمی اصفهان بدون تردید به نفع هیچ شرکت یا مصرف کننده‌ای نیست و مدیران پالایشگاه و پتروشیمی اصفهان باید برای برطرف شدن چالش‌ها و مشکلات موجود به تفاهم برسند تا صنایع تکمیلی کشور نیز از این اختلاف‌ها با ضرر رو به رو نشوند.

کارشناسان انرژی بر این اعتقادند که با توجه به ماهیت کاری این شرکت‌ها که سابقه همکاری چندین ساله دارند دو شرکت با امضای قرارداد بلندمدت می‌توانند اختلاف‌های خود را پایان دهند.از سوی دیگر معاونت نظارت بر منابع هیدرو کربوری وزارت نفت نیز باید مشکل قیمت انواع خوراک را برای مصرف‌کنندگان در شرکت‌های پتروشیمی برای همیشه حل کند تا هر از چند گاهی اختلاف نظر‌ها منجر به تعطیلی یک شرکت پتروشیمی هرچند در کوتاه مدت نشود که وقوع این گونه حوادث درشرایطی که صنعت نفت ایران با انواع تحریم‌های غیر قانونی روبه‌رو است نمی‌تواند توجیه‌پذیر باشد.

بر پایه این گزارش مجتمع پتروشیمی اصفهان با ظرفیت تولید سالانه ٣٠٠ هزار تن انواع محصولات پتروشیمی را تولید می‌کند، این واحد پتروشیمیایی از ظرفیت تولید سالانه ۵۵ هزار تن بنزن، ٧٢ هزار تن تولوئن، ٢٢ هزار تن ارتوزایلین، ۴۴ هزار تن پارازایلین، ٧۵ هزار تن مخلوط زایلین‌ها و ۴٠ هزار تن انیدریدفتالیک برخوردار است.

این گزارش می‌افزاید: سالانه حدود ٣۶٣ هزار تن پلاتفرمیت و سه هزار تن هیدروژن به عنوان خوراک توسط پالایشگاه نفت اصفهان به پتروشیمی تحویل داده می‌شود. در پایان باید به این نکته اشاره کرد که در چند روزگذشته خبرهای تائید نشده‌ای ازقطع خوراک در برخی از مجتمع‌های پتروشیمی در ماهشهر منتشر شده که تاکنون از سوی متولیان امر تایید نشده است.