پرداخت یارانه با هزینه اضافه

ارسال پیامک برای دعوت به انصراف از دریافت یارانه اگرچه با توجه به سابقه قبلی که مسئولان دولتی اعلام کرده بودند تازه نیست؛ اما روشی بسیار عجیب و دور از ذهن است. این روش از آن جهت عجیب است که از ابتدا روش پرداخت یارانه وشناسایی یارانه بگیران با نقصان‌هایی همراه بوده است.

در حقیقت روش شناسایی برای پرداخت یارانه اشتباه بوده است. دلیل مهم و واضح آن هم «تعداد یارانه بگیران» است. کل جمعیت کشور چیزی حدود ۷۵ میلیون نفر است و دولت اعلام کرده که به ۷۳ میلیون نفر یارانه پرداخت می‌کند. البته از دید من به عنوان کارشناس این عدد هم یک عدد خیلی بزرگ برای پرداخت یارانه است. اما با فرض صحیح بودن این عدد می‌توان گفت که دولت حداقل به ۹.۵ دهک یارانه می‌دهد. در حالی که یارانه بگیران واقعی از دهک شش به پایین هستند و دولت باید دهک هفت و هشت را از فهرست یارانه بگیرانش حذف می‌کرد. حتی زمانی که اعلام شد قرار است ۱۰میلیون نفر از یارانه بگیران حذف شوند، بازهم بخشی از دهک‌های هفت و هشت در فهرست یارانه بگیران باقی می‌ماندند. البته همه این حرف‌ها برای زمانی است که یارانه‌ای پرداخت نشده و دولت در حال شناسایی افراد برای پرداخت یارانه است.

بهترین روشی که در بیشتر نقاط دنیا برای کمک‌های نقدی و کالایی (البته من هم معتقدم این بهترین روش برای شناسایی افراد است) یا حتی پرداخت یارانه به کار برده می‌شود اول از همه شناسایی صحیح افراد است. برای این کار هم هیچ راهی مطمئن‌تر از شناسایی جغرافیایی افراد و محل زندگی آنها نیست. به این معنی که با توجه به اینکه به اصطلاح بالا شهر و پایین شهر کجاست و میزان تقریبی درآمد و سطح درآمد هر شهر و روستا تا چه اندازه است می‌توان تعداد یارانه بگیران را مشخص کرد.

پس از اینکه تعداد یارانه بگیران مشخص شد، با استفاده از شوراهای محلی درستی وصحت اطلاعات را سنجیده و احیانا اگر افرادی را که واجد شرایط هستند و از قلم افتاده‌اند را دوباره به لیست یارانه بگیران اضافه کرد. این روش برای شناسایی اولیه و مشخص کردن تعداد اصلی یارانه بگیران بسیار موثر است. اما همان طور که می‌بینید هیچ کدام از این روش‌ها برای تعیین تعداد اولیه یارانه بگیران انجام نشد. مشخص شدن و کاهش اولیه تعداد یارانه بگیران هم هزینه‌های اصلی و هم هزینه‌های جانبی پرداخت یارانه را بسیار کم می‌کرد. اما هیچ کدام از این راهکارها در پیش گرفته نشد و دولت برای هر فردی که ثبت نام کرد یارانه در نظر گرفت. در حال حاضر نیز یارانه پرداختی بار و هزینه‌ای نیست که دولت بتواند، با ارسال پیامک از دوش خود بردارد. کمتر فردی پیدا می‌شود که با ارسال پیامک از دریافت یارانه بی‌زحمت انصراف دهد.